Οι εφιάλτες της παγκοσμιοποιημένης αγοραίας οικονομίας

Και φυσικά οι απειλές αυτές δεν προέρχονται από την πιθανή αντίδραση των εξαθλιωμένων του συστήματος. Οι αντιδράσεις των λαών προς το παρόν ελέγχονται με τη βοήθεια των ψευδοαριστερών, των ταϊσμένων μέσων μαζικής μεταφοράς και των διαπλεκομένων πολιτικών, συνδικαλιστών και λοιπών «επιστρατευμένων» προσωπικοτήτων που με τις πρωτοβουλίες τους στηρίζουν το σύστημα. Η αντίδραση των λαών ως απειλή για το σύστημα θα αργήσει ακόμη να αναφανεί. Οι απειλές για τις οποίες θα μιλήσουμε σήμερα είναι ορατές και σε εξέλιξη.

Η πρώτη απειλή είναι η ανευθυνότητα της πολιτικής των ΗΠΑ. Η πολιτική τους δημιούργησε ένα σωρό απειλές για τη δική τους οικονομία, που είναι ταυτόχρονα και απειλές για όλες τις οικονομίες που ακολουθούν τον νεοφιλελευθερισμό. Η καρδιά του κρατούντος συστήματος χτυπάει στην Ουάσινγκτον. Εάν αυτή η καρδιά παρουσιάσει αρρυθμία, τότε η κατάρρευση είναι σίγουρη. Το δίδυμο έλλειμμα των ΗΠΑ είναι το αποτέλεσμα της δημοσιονομικής ανευθυνότητας των κυβερνήσεων Κλίντον και Μπους και της καταναλωτικής κραιπάλης των Αμερικανών. Ενώ η δυστυχία κυριαρχεί στις φτωχές συνοικίες των αμερικανικών μεγαλουπόλεων, η κυβέρνησή τους κατασπαταλά πολύτιμους κρατικούς πόρους σε εξοπλιστικά προγράμματα, σε παραγωγή νέων οπλικών συστημάτων, σε συστήματα ασφαλείας αμφίβολης αποτελεσματικότητας, σε κατασκοπία εις βάρος άλλων κρατών, φιλικών ή μη, σε εξαγορές συνειδήσεων διαφόρων παραγόντων και σε πολέμους. Οι ΗΠΑ δεν θα είχαν πρόβλημα δημοσιονομικού ελλείμματος, αν περιόριζαν αυτού του είδους τις δαπάνες, που κατά ορισμένους καλύπτουν το 40% με 45% των συνολικών κρατικών δαπανών. Με αυτή την ανεύθυνη δημοσιονομική πολιτική οι ΗΠΑ κατάφεραν να είναι η πλέον υπερχρεωμένη χώρα του πλανήτη, το νόμισμά της να έχει αποδυναμωθεί, να παρουσιάζει υψηλότατο εμπορικό έλλειμμα, και η οικονομία της να είναι σκλαβωμένη στους επενδυτές και κυρίως στις μεγάλες ξένες τράπεζες. Για παράδειγμα, με τα αποθέματα που έχει η Κίνα σε δολάρια μπορεί να προκαλέσει την κατάρρευση του πράσινου νομίσματος.

Η ηγεσία των ΗΠΑ είναι όμηρος ενός αχαλίνωτου μεγαλοϊδεατισμού, που τελικά θα πλήξει την παγκόσμια οικονομία. Η πολιτική και οικονομική κατάρρευση των ΗΠΑ μπορεί να είναι επιθυμητή για την ομαλοποίηση των διεθνών σχέσεων, όμως μεσοβραχυπρόθεσμα θα προκαλέσει έντονες αλυσιδωτές επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία. Ακόμη και στις οικονομίες των κρατών που δεν είναι εντεταγμένα στο νεοφιλελεύθερο σύστημα. Για τους ιθύνοντες των ΗΠΑ το δίδυμο έλλειμμα και η εμμονή στην πολιτική που το προκαλεί αποτελούν εφιάλτη, που όμως δεν τον ομολογούν για να μη χαλαρώσουν οι δεσμοί με τις φιλικές κυβερνήσεις και για να μη δημιουργηθεί αρνητική ψυχολογία. Κάτι που θα επιτάχυνε την κατάρρευση του μύθου της ισχυρής αμερικανικής οικονομίας. Και η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ιαπωνία προσφέρουν δεκανίκια για να πορεύεται η οικονομία των ΗΠΑ. Μέχρι πότε όμως θα μπορούν να παίζουν με επιτυχία αυτόν τον ρόλο; Βέβαια η αμερικανική ηγεσία έχει τους ανθρώπους της και στην ΕΕ και στην Ιαπωνία. Όμως η συσσώρευση απειλών στον ορίζοντα οδηγεί πολλές φορές σε ανατροπή συσχετισμών. Η απειλή από την ανευθυνότητα των ΗΠΑ δεν περιορίζεται μόνο στην οικονομία, αλλά επεκτείνεται και στις διεθνείς σχέσεις. Και ειδικά οι χειρισμοί των ΗΠΑ και οι επιλογές τους στη Μέση Ανατολή δημιουργούν μια δευτερογενή απειλή. Την εχθρότητα των λαών για τη συμπεριφορά της ηγεσίας τους στα διακρατικά προβλήματα. Αυτό θα σημάνει και την αποκαθήλωση από την εξουσία όλων των ηγετών που ακολουθούν πιστά τη γραμμή της Ουάσινγκτον. Με το δεδομένο αυτό η λήψη ανελεύθερων μέτρων εις βάρος των λαών βραχυπρόθεσμα ίσως ανακουφίσει το σύστημα, μακροπρόθεσμα όμως θα οδηγήσει στην αποσύνθεσή του και στη δημιουργία μιας διαφορετικής «νέας τάξης πραγμάτων».

Μία δεύτερη απειλή-εφιάλτης για την ηγεσία των ΗΠΑ αλλά και για τις νεοφιλελεύθερες οικονομίες είναι η σφοδρή πιθανότητα μιας ανεξάρτητης και δημοκρατικής Μέσης Ανατολής. Οι ΗΠΑ είναι παγιδευμένες στο Ιράκ. Δεν μπορούν να αποσυρθούν παρά το τεράστιο κόστος που πληρώνουν σε θύματα και σε χρηματικούς πόρους. Δεν μπορούν να λύσουν το πρόβλημα του Ιράκ κατά τρόπο που να εξυπηρετεί τα γεωπολιτικά και γεωοικονομικά τους συμφέροντα. Ένα ανεξάρτητο οικονομικά και δημοκρατικό Ιράκ και κάτω από την πίεση του ιρακινού λαού και των γειτονικών κρατών μπορεί γρήγορα να περάσει στην αντίπερα όχθη και να ενταχθεί στον άξονα Τεχεράνης-Πεκίνου. Ένας εφιάλτης που τρομοκρατεί την ηγεσία των ΗΠΑ! Ούτε είναι δυνατή η τριχοτόμηση του Ιράκ. Η δημιουργία κουρδικού κράτους στο βόρειο τμήμα «σκοντάφτει» στην ανυποχώρητη αντίδραση της Τουρκίας, ενώ ένα σιιτικό κράτος στον νότο, όπου υπάρχουν τα περισσότερα αποθέματα πετρελαίου, αμέσως θα τεθεί υπό την επιρροή του σιιτικού Ιράν. Φαντάζεστε μια συμμαχία του Ιράκ ή έστω του νότιου τμήματός του με το Ιράν και την Κίνα πόσο θα πλήξει τα (πολιτικά και οικονομικά) συμφέροντα των ΗΠΑ και πόσο θα επισπεύσει την κατάρρευση του συστήματος. Και να μην ξεχνάμε ότι στα νότια σύνορα Ιράκ – Σαουδαραβίας υπάρχει μια συμπαγής σιιτική μειονότητα καταπιεσμένη από το καθεστώς του Σαούντ. Εύκολα μπορούν αυτοί οι σιίτες να ξεσηκωθούν και να δημιουργήσουν χάος στην πιο πιστή σύμμαχο των ΗΠΑ. Αλλά και αυτό αν δεν συμβεί, ένας ενεργειακός άξονας Ιράκ-Ιράν-Κίνας θα δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στις οικονομίες των ΗΠΑ και των άλλων δυτικών χωρών. Η αμερικανική κυριαρχία στην αγορά πετρελαίου θα τερματιστεί και αυτό θα αποτελέσει θανάσιμο πλήγμα για την αυτοκρατορία των ΗΠΑ. Και οι συνέπειες για τις δυτικές χώρες θα είναι εξίσου οδυνηρές. Η αποβιομηχανοποίησή τους θα είναι το βέβαιο αποτέλεσμα, αν εξακολουθήσουν να είναι προσκολλημένες στη στήριξη της αμερικανικής πολιτικής. Όλες αυτές οι πιθανές εξελίξεις είναι το αποτέλεσμα της ανεύθυνης πολιτικής του νεοφιλελευθερισμού και της νεοαποικιακής συμπεριφοράς της ηγεσίας των ΗΠΑ, η οποία θέλησε να καταστήσει τις χώρες της Μέσης Ανατολής «πελάτισσές» της και να αποκτήσει την εκμετάλλευση των πετρελαίων τους.

Έστω κι αν δεν επαληθευτούν οι παραπάνω εξελίξεις, οι ΗΠΑ έχουν περιπέσει σε φαύλο κύκλο με τους τυχοδιωκτισμούς τους για τα πετρέλαια της Μέσης Ανατολής. Θα υφίστανται την οικονομική αιμορραγία της κατοχής του Ιράκ, με πιθανότητα τα ελλείμματά τους να φουντώνουν, και το δολάριο να ανεβοκατεβαίνει ανάλογα με το ύψος των επιτοκίων της FED. Πόσο μπορούν όμως να ανεβαίνουν τα αμερικανικά επιτόκια για να στηρίζουν την ισοτιμία του δολαρίου; Και πώς με ένα ασταθές νόμισμα οι ΗΠΑ θα προσελκύουν ξένες αποταμιεύσεις και θα χρηματοδοτούν με ξένους εισαγόμενους χρηματικούς πόρους τα ελλείμματά τους; Με τις προϋποθέσεις αυτές (ελλείμματα καλυπτόμενα με εισροές ξένων κερδοσκοπικών κεφαλαίων, υψηλά επιτόκια και ασταθές νόμισμα) η οικονομία των ΗΠΑ θα καταστεί γρήγορα προβληματική και θα καμφθεί, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη διεθνή οικονομία και το μέλλον του νεοφιλελευθερισμού και της παγκοσμιοποιημένης αγοραίας οικονομίας.

Στην αντίπερα όχθη, στον ανερχόμενο οικονομικά και πολιτικά άξονα Ιράν-Κίνας διαπιστώνει κανείς ότι εφιάλτες δεν υπάρχουν. Απειλές όμως διαγράφονται. Εκεί δεν υπάρχει υπερκατανάλωση ούτε ελλείμματα ούτε δημόσια χρέη. Οι λαοί του Ιράν και της Κίνας είναι συγκρατημένοι και οι οικονομίες των χωρών αυτών βρίσκονται σε συνεχή ανοδική αναπτυξιακή πορεία. Κάτι που σημαίνει και πολιτική ενδυνάμωση των χωρών αυτών. Το Ιράν έχει το πλεονέκτημα ότι όχι μόνο δεν αντιμετωπίζει ενεργειακό πρόβλημα, αλλά, αντιθέτως, αντλεί σημαντικά έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαίου. Κάθε αύξηση της τιμής του «μαύρου χρυσού» ευνοεί την οικονομία του Ιράν. Από το άλλο μέρος η Κίνα, με τους τρελούς ρυθμούς ανάπτυξης και την αλματώδη άνοδο των εξαγωγών της, έχει καταστεί μια υπολογίσιμη παγκόσμια οικονομική δύναμη και γρήγορα θα εξελιχθεί σε πόλο έλξης των χωρών της Ασίας και όλων των χωρών που σήμερα βλέπουν τις ΗΠΑ σαν αρπακτική δύναμη έτοιμη να κατασπαράξει κάθε χώρα, όταν και όπως μπορεί, για να εδραιώσει το νοσηρό όραμα της κοσμοκρατορίας της. Αυτή τη στιγμή οι ΗΠΑ οικονομικά βρίσκονται με την πλάτη στον τοίχο, και αυτό είναι που προκαλεί κίνδυνο στην ομαλή εξέλιξη των διεθνών σχέσεων. Γιατί η αντίδρασή τους θα είναι μη προβλέψιμη.

Προσωπικά διατηρούμε πολλές επιφυλάξεις για μια συνετή συμπεριφορά των ΗΠΑ στα προβλήματα της Μέσης Ανατολής. Στριμωγμένη από τους εφιάλτες που τη βασανίζουν και από τις απειλές που αντιμετωπίζει, η Ουάσινγκτον είναι περισσότερο επικίνδυνη για την παγκόσμια οικονομία και την παγκόσμια ειρήνη. Πιστεύουμε ότι η ανευθυνότητα της σημερινής ηγεσίας των ΗΠΑ είναι δυνατόν να την παρασύρει σε πράξεις βίας εναντίον του Ιράν ή και άλλων ασιατικών χωρών. Βέβαια μια τέτοια ενέργεια θα επισπεύσει την κατάρρευσή της, όμως η παγκόσμια ειρήνη θα δοκιμαστεί σκληρά. Πολλά θα εξαρτηθούν ασφαλώς και από τη στάση της Ρωσίας και των χωρών της ΕΕ. Εάν οι ΗΠΑ εξασφαλίσουν τη στήριξη των χωρών της Ευρώπης και της Ρωσίας, η πορεία της ανθρωπότητας δεν θα είναι ομαλή. Όμως, όπως και αν εξελιχθούν τα πράγματα, ένας νέος κόσμος, διαφορετικός, προβάλλει από την Ανατολή. Δεν ξέρουμε αν θα είναι καλύτερος, σίγουρα όμως θα έχει καινούργιους προσανατολισμούς και διαφορετική μεθοδολογία στη διαχείριση των παγκοσμίων προβλημάτων.