«Στον αέρα» ένα εκατομμύριο ασφαλισμένοι στα επικουρικά

Το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται σε πλήρη αδυναμία (εφόσον το επιθυμεί να αντιδράσει, καθώς πρόκειται για δικό του έργο) και τα συνδικάτα είναι περίπου παροπλισμένα, αφού η ΠΑΣΚΕ τότε χειροκρότησε τον νόμο περίπου ως την επιτομή της λύσης του Ασφαλιστικού (κατά τού τότε νομοσχεδίου η απεργιακή κινητοποίηση που έγινε ήταν με απόφαση των παρατάξεων ΔΑΚΕ – ΠΑΜΕ – Αυτόνομης Παρέμβασης) και δύσκολα τώρα θα μπορεί να αντιστρέψει τα πράγματα και να ηγηθεί κινητοποιήσεων. Έτσι:

• Με βάση τον «νόμο Ρέππα» ο εκάστοτε υπουργός Απασχόλησης -εν προκειμένω ο Σάββας Τσιτουρίδης- μπορεί εν λευκώ να αποφασίζει τις διαδικασίες ένταξης των επικουρικών αυτών ταμείων, με παρεμβάσεις σε όλα τα δεδομένα, ακόμη και στο ύψος των συντάξεων (δηλαδή τη μείωσή τους) όπως και στο ύψος των εισφορών με την αύξηση του ποσοστού, αλλά και στις παροχές των ταμείων καθώς και στον τρόπο ομαδοποίησής τους.

Με προφανείς λοιπόν τους όρους πολιτικής ηγεμονίας της ΝΔ, καθώς το ΠΑΣΟΚ και κατ’ επέκταση η ΠΑΣΚΕ θα βρεθούν σε πλήρη αδυναμία να αντιπολιτευθούν, το συνδικαλιστικό κίνημα με τη ΔΑΚΕ σε δύσκολη θέση για ευνόητους λόγους και η συνδικαλιστική Αριστερά (ΠΑΜΕ, Αυτόνομη Παρέμβαση) διασπασμένη, το υπουργείο Απασχόλησης μπορεί να προχωρήσει «ανενόχλητο» σε εκτεταμένες αλλαγές χωρίς να προκαλέσει έντονο συγκρουσιακό κλίμα.

Η μόνη σωτηρία για το ένα εκατομμύριο ασφαλισμένους στα 200 αυτά επικουρικά ταμεία μπορεί να προέλθει από το γεγονός, ότι η διαδικασία ένταξης τόσο των ταμείων κύριας ασφάλισης στο ΙΚΑ όσο και των επικουρικών στο ΙΚΑ/ΕΤΕΑΜ, που κοστολογείται στα 811 δισ. δρχ., δεν ορίζει την πηγή χρηματοδότησης του εγχειρήματος.

Με άλλα λόγια, ο νόμος 3029/02 επιχείρησε τότε να καταλαγιάσει τις εκτεταμένες πολιτικές και κοινωνικές αντιδράσεις στο «νομοσχέδιο Γιαννίτση», εξισορροπώντας την κατάσταση με ικανοποίηση αιτημάτων του συνδικαλιστικού κινήματος, χωρίς όμως να ορίζει ποιος «θα πληρώσει το μάρμαρο». Και το ΠΑΣΟΚ τότε κέρδισε με τον τρόπο αυτόν πολιτικό χρόνο. Η σχετικά εύκολη απάντηση στο δίλημμα, να πληρωθεί η ένταξη των ταμείων από τον κρατικό προϋπολογισμό, μάλλον θα βρει αντίθετη την κοινωνία.

Η οικονομική δυσκολία είναι σχεδόν ανυπέρβλητη για την κυβέρνηση της ΝΔ, καθώς ο αρμόδιος υπουργός φέρεται μεν αποφασισμένος να υλοποιήσει κατά γράμμα τον νόμο 3029, όμως είναι και εντονότατα προβληματισμένος πώς θα αντιμετωπισθεί το ιλιγγιώδες ποσό κόστους. Στην περίπτωση όπου ο κ. Τσιτουρίδης επιλέξει να προχωρήσει με πρακτικές του τύπου κατεδάφισης των όρων που διέπουν τα επικουρικά ταμεία, θα γίνει «το έλα να δεις» μέχρι τις 31/12/2007, όπου λήγει και η προθεσμία ένταξης των ταμείων στο ΙΚΑ/ΕΤΕΑΜ. Η όλη διαδικασία προβλέπει ως εκκίνηση τον διάλογο υπουργού – ΓΣΕΕ και, πάντα σύμφωνα με τον νόμο 3029, αν παρέλθει η προθεσμία δεκαοκτάμηνου (χωρίς να προσδιορίζεται με σαφήνεια η έναρξή της), τότε η διαδικασία υλοποίησης της ένταξης μπορεί να πάρει με υπουργική απόφαση παράταση ορισμένου χρόνου.

Η πρωτοφανής ρευστότητα που επικρατεί ως προς τις προοπτικές και την κατεύθυνση που θα ακολουθήσει η κυβέρνηση για να εφαρμόσει τον ν. 3029/02 ευλόγως δημιουργεί κλίμα ανασφάλειας και αβεβαιότητας κυρίως στους εργαζομένους στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Σημειώνεται σχετικά πως ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί η επεξεργασία των στοιχείων του 2005 για τον αριθμό των συνταξιοδοτηθέντων από κάθε ταμείο. Από τη μελέτη πάντως των δεδομένων που υπάρχουν μέχρι στιγμής, φαίνεται να υπάρχει σημαντική αύξηση του αριθμού σε σχέση με το 2004 – αύξηση που σε ορισμένα ταμεία του ευρύτερου δημόσιου τομέα φτάνει το 70%. Πρόκειται για ένα φαινόμενο που εκδηλώνεται για τρίτη φορά τα τελευταία 15 χρόνια, με πρώτη μεγάλη αύξηση του αριθμού συνταξιοδοτήσεων την περίοδο 1990-1992 και τη δεύτερη φορά μεταξύ 1997-1998.

Στο ερώτημα, γιατί να μην καλυφθεί το κόστος της ένταξης των ταμείων στο ΙΚΑ και στο ΙΚΑ/ΕΤΕΑΜ από τον κρατικό προϋπολογισμό, η απάντηση είναι μάλλον απλή:

• Ήδη για το 2006 έχουν εγγραφεί πιστώσεις στον κρατικό προϋπολογισμό, που υπολείπονται κατά 2 δισ. ευρώ των υποχρεώσεων του κράτους προς τα ταμεία. Είναι ενδεικτικές οι εξής περιπτώσεις:

• Για το ΕΚΑΣ για το σύνολο των ταμείων θα απαιτηθούν 920 εκατ. ευρώ, ενώ έχουν εγγραφεί μόνο 783 εκατ. ευρώ.

• Για τον κλάδο κύριας ασφάλισης του ΙΚΑ έχει εγγραφεί ποσό 1,7 δισ. ευρώ αντί του ποσού των 1,93 δισ. ευρώ που αντιστοιχεί στο 1% του ΑΕΠ.

• Για το ΝΑΤ έχει εγγραφεί ποσό 850 εκατ. ευρώ, ενώ θα απαιτηθούν τουλάχιστον 950 εκατ. ευρώ.

• Για τον ΟΓΑ θα έπρεπε η συμμετοχή του κράτους στην κύρια σύνταξη να είναι 500 εκατ. ευρώ και δίνονται μόνο 400 εκατ. ευρώ. Ακόμη:

• Για την κάλυψη των ετήσιων ελλειμμάτων του ΤΑΠ-ΟΤΕ και του ΟΑΠ-ΔΕΗ έχει υπολογιστεί ποσό 720 εκατ. ευρώ, ενώ θα απαιτηθούν τουλάχιστον 920 εκατ. ευρώ.

Συνεπώς η όποια σκέψη να χρεωθεί ο κρατικός προϋπολογισμός το κόστος ένταξης των ειδικών ταμείων στο ΙΚΑ δεν μπορεί να «περπατήσει», εκτός και αν συμφωνηθεί η επιβολή νέων φόρων.