Η Κοντολίζα Ράις στην Aθήνα και άλλες περιπέτειες
Η αλήθεια είναι ότι κανείς δεν χαίρεται με την πιθανή επίσκεψη στην Αθήνα της αμερικανίδας υπουργού Εξωτερικών Κοντολίζα Ράις. Πέραν του γεγονότος ότι υπάρχει μια παράδοση κακής υποδοχής αμερικανών αξιωματούχων στην Ελλάδα μετά το 1974 (δεν είναι τυχαίο ότι σπάνια επισκέπτονται τη χώρα μας), η κυρία Ράις εκπέμπει μια «κακή αύρα», και η συνολική της παρουσία σε σχέση με τα ελληνικά συμφέροντα κρίνεται μάλλον εχθρική. Μοιάζει να μην αντιλαμβάνεται τι ακριβώς συμβαίνει στα Βαλκάνια και να μη συνεκτιμά στην ανάλυση και τον σχεδιασμό της ότι η Ελλάδα είναι στην περιοχή η μοναδική χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης, ενώ σε σχέση με τις γειτονικές της χώρες αποτελεί ένα τοπικό Ελ Ντοράντο.
Η Ελλάδα από τη διοίκηση Μπους, είτε με Ράις υπουργό Εξωτερικών είτε με Κόλιν Πάουελ, αντιμετωπίστηκε από αδιάφορα έως εχθρικά. Έμοιαζε με κατ’ ανάγκην σύμμαχο, ο οποίος διέπεται από βαθύ αντιαμερικανικό πνεύμα. Ως έναν βαθμό αυτό είναι αλήθεια, αλλά η αλαζονεία των ΗΠΑ δεν τους επιτρέπει να δουν γιατί συμβαίνει αυτό και πώς μπορεί να αλλάξει. Το γεγονός ότι συμβαίνει τις τοποθετεί εχθρικά προς την Ελλάδα, άρα εξ αποτελέσματος θετικές απέναντι σε εξελίξεις στα Βαλκάνια που μπορούν να συμβούν και χωρίς τη συμμετοχή της Ελλάδας, αλλά και να βρίσκονται σε αντίθεση με τα εθνικά της θέματα. Η σχέση αυτή γίνεται όλο και πιο ορατή, έντονη και χειρότερη. Η καχυποψία της Ελλάδας προς τις ΗΠΑ μεγαλώνει, και κάθε εξέλιξη στην ευρύτερη περιοχή ερμηνεύεται ως ενταγμένη στο πλαίσιο υπονόμευσης της Ελλάδας και αποδίδεται στην απόφαση των ΗΠΑ να υπονομεύσουν τα ελληνικά συμφέροντα. Η αλήθεια είναι πως οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν ενδιαφέρονται να υπονομεύσουν κάτι, απλώς κάνουν τη δουλειά τους όπως εκείνες θεωρούν ότι είναι καλό για τις ίδιες.
Σε αυτή τη διαδικασία είναι προφανές ότι επηρεάζονται από το κακό για εκείνες κλίμα στην Ελλάδα, έτσι ώστε, αν έχουν κάποια στιγμή να διαλέξουν μεταξύ ενός ελληνικού συμφέροντος κι ενός βουλγαρικού π.χ. ή αλβανικού σε μιαν επιχείρηση στη βαλκανική, θα διαλέξουν το άλλο. Και τούτο επειδή ακριβώς η άλλη χώρα δεν εκδηλώνει κάποια αντιπάθεια εναντίον των ΗΠΑ, άρα έχει περισσότερες πιθανότητες να βγει ωφελημένη από μια διπλωματική «καραμπόλα» που θα εκτοπίσει την Ελλάδα μακριά από το κέντρο ενδιαφέροντος των εξελίξεων. Όσο ισχύουν αυτά, η επίσκεψη Ράις κανέναν δεν ενθουσιάζει, πολύ περισσότερο όταν απουσιάζει ο αποχρών λόγος της παρουσίας της.
Κάτι που επιδεινώνει την όλη κατάσταση είναι το θέμα της επίσκεψης-ουράς που (πρόκειται) να κάνει στην Ελλάδα. Επίσκεψη-ουρά δεν είναι κάτι άλλο, παρά η τακτική να επισκέπτεται προγραμματισμένα μια δυο άλλες χώρες και «να χώνει» στο πρόγραμμά της και την Ελλάδα, η οποία αρχικώς δεν είχε περιληφθεί. Αυτό, όπως είναι προφανές, θίγει την ελληνική κοινή γνώμη, που δεν μπορεί να νιώθει συμπλήρωμα της ταξιδιωτικής κινητικότητας της αμερικανίδας υπουργού Εξωτερικών. Από την άποψη αυτή ήταν πολύ ορθότερη η στάση του αμερικανού τέως Προέδρου Μπιλ Κλίντον, που προγραμμάτισε αυτόνομη επίσκεψη στην Ελλάδα και την έκανε, αναλαμβάνοντας και τα σχετικά ρίσκα από αναμενόμενες διαδηλώσεις και αποδοκιμασίες. Θα πει κανείς, γιατί να οργανώσει επίσκεψη στην Ελλάδα η αμερικανίδα ΥΠΕΞ όταν νιώθει και ξέρει πως δεν είναι ευπρόσδεκτη και επιθυμητή από την κοινή γνώμη αλλά αυτή η παρατήρηση δεν κάνει κάτι άλλο από το να αναπαράγει την κρίση που μαστίζει τις σχέσεις των δύο χωρών εδώ και χρόνια. Κρίση που έχει να κάνει περισσότερο με τη σχέση ελληνικής κοινής γνώμης και αμερικανικής διοίκησης. Ουσιαστικά καλείται η τελευταία να δείξει την αναγκαία ωριμότητα δρομολογώντας λύσεις που θα ξεπεράσουν την κρίση. Αν δεν το κάνει, θα μείνει «βολεμένη» σε μια σχέση αντιπάθειας με έναν λαό που ούτως ή άλλως παίζει έναν σημαντικό ρόλο σε μιαν εξαιρετικής σημασίας (και για τις ΗΠΑ) περιοχή της Ευρώπης.
Είναι βέβαιο ότι υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες μια επίσκεψη -και μάλιστα από σπόντα- της αμερικανίδας υπουργού Εξωτερικών δεν θα προσθέσει πολλά πράγματα στην πορεία βελτίωσης των κακών σχέσεων. Αν μάλιστα περιεχόμενο της επίσκεψης μπορεί να είναι η τελική ονοματοδοσία των Σκοπίων ως «Μακεδονίας», η ανακήρυξη του Κοσόβου ως ανεξάρτητης χώρας, η περαιτέρω αποδυνάμωση της Σερβίας και το χάιδεμα για μια ακόμα φορά της Τουρκίας, που ενώ δεν πληροί καμιά ευρωπαϊκή προδιαγραφή «πρέπει να γίνει μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας», είναι βέβαιο ότι η σχέση αντί για βελτίωση θα υποστεί επιδείνωση. Όσο η αμερικανική διοίκηση κλείνει τα μάτια και τα αφτιά στα ελληνικά αιτήματα και συμφέροντα, δεν μπορεί να οικοδομηθεί σχέση εμπιστοσύνης.
Το πιθανότερο είναι αυτό να το αντιλαμβάνεται και η κυρία Ράις.