Μεγάλη Εβδομάδα: τιμή στους κοινωνικούς αγωνιστές!

Και οι άνθρωποι αισθάνονται ότι τα παθήματα του Ιησού και ο ατιμωτικός θάνατός του πάνω στο ξύλο του σταυρού οφείλονται στους κοινωνικούς αγώνες του που μεταμόρφωσαν ολόκληρη την τότε κοινωνία. Σίγουρα ο Χριστός υπήρξε ένας ασυμβίβαστος κοινωνικός αγωνιστής. Αύριο Μεγάλη Δευτέρα το βράδυ θα ακουστεί στις εκκλησίες το δριμύτατο «κατηγορώ» του Χριστού προς το κατεστημένο της εποχής εκείνης. «Ουαί υμίν γραμματείς και φαρισαίοι υποκριτές…». Το θρησκευτικό και οικονομικό κατεστημένο του καιρού εκείνου ταράχτηκε από το εναντίον του κατηγορητήριο.

Και σήμερα αυτό το κατηγορητήριο προκαλεί ανατριχίλα στους χριστιανούς, καθώς είναι πάντα επίκαιρο, αφού κατηγορεί τους υποκριτές γραμματείς και φαρισαίους ότι «κατεσθίουν τας οικίας των χηρών…. και διά τούτο λήψονται περισσότερο κρίμα». Δεν θα μπορούσε καμιά σημερινή πένα να αποδώσει καλύτερα τη συμπεριφορά τού τότε και τώρα κατεστημένου. Και ειδικά του οικονομικού κατεστημένου!

Από τη στιγμή που ο Χριστός απεφάσισε να εξαπολύσει τη δριμεία επίθεσή του εναντίον τής τότε άρχουσας τάξης του Ισραήλ, των γραμματέων και φαρισαίων, είχε υπογράψει και τη θανατική του καταδίκη. Και ασφαλώς το γνώριζε αυτό, αλλά απτόητος προχώρησε προς τον ανήφορο του Γολγοθά και τον ατιμωτικό σταυρικό θάνατο. Και ως άνθρωπος είχε το θάρρος εκείνο που διακρίνει όλους τους πραγματικούς κοινωνικούς αγωνιστές. Αγωνίζονται για μια καλύτερη κοινωνία χωρίς υστεροβουλία και θυσιάζουν τα πάντα για το καλό του κοινωνικού συνόλου. Και βαδίζουν και αυτοί προς τον εκούσιο θάνατο για να επιβεβαιωθεί ο ύμνος προς τους κοινωνικούς αγωνιστές: «Με έναν του δήμιου λόγον ευθύς σας φέρναν μπροστά στην κρεμάλα». Η κοινωνία ουδέποτε σταμάτησε να αναδεικνύει και γενναίους κοινωνικούς αγωνιστές και δυστυχώς και αγωνιστές-μαϊμούδες. Γι’ αυτό και η Μεγάλη Εβδομάδα αρμόζει να αφιερωθεί στους κοινωνικούς αγώνες και στη μνήμη των κοινωνικών αγωνιστών.

Όσο και αν το πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο θέλει να συκοφαντεί και να σπιλώνει τους αγωνιστές, ποτέ του δεν το έχει καταφέρει. Γιατί οι αγωνιστές «δικαιοσύνην κατεφίλησαν» (λάτρεψαν τη δικαιοσύνη) και για την κυριαρχία της στον κόσμο αγωνίστηκαν και μάλιστα χωρίς όφελος. Από αγάπη και μόνον προς τον συνάνθρωπο που υποφέρει και με όραμα την οικοδόμηση της «υπέρ των αδυνάτων πολιτείας». Ποιο είναι το όραμα του εκάστοτε κατεστημένου; Το έλεγαν στις προσευχές τους οι Ισραηλίτες της προχριστιανικής εποχής και της εποχής του Χριστού. «Θεέ μου, ποίησόν με πλούσιον». Αυτό παρακαλούσε το ιουδαϊκό κατεστημένο τότε, αυτό είναι και το τωρινό όραμα του κατεστημένου οποιασδήποτε εθνικότητας. Δεν μπορεί φυσικά να γίνει σύγκριση οραμάτων και ιδανικών. Και για τον λόγο αυτόν οι άρχοντες κάθε εποχής επιτίθενται με λύσσα εναντίον των κοινωνικών αγωνιστών και προσπαθούν πάντα να έχουν την εξουσία με το μέρος τους, είτε εμφανιζόμενοι σαν «Ηρακλείς του στέμματος» και τάχα υπερασπιστές της νομιμότητας, είτε εξαγοράζοντας την εξουσία αντί «τριάκοντα αργυρίων».

Μία από τις κατηγορίες εναντίον του Χριστού ήταν ότι «αντιλέγει τω Καίσαρι». Ήθελαν οι αρχιερείς, οι γραμματείς και οι Φαρισαίοι να ξεσηκώσουν εναντίον του τους ρωμαίους κατακτητές για να είναι σίγουρη η εις θάνατον καταδίκη του Χριστού. Και έκτοτε -και σήμερα ακόμη- οι κοινωνικοί αγωνιστές χαρακτηρίζονται «εχθροί του καθεστώτος». Βίοι παράλληλοι, αντιγραφή μεθόδων, εξουδετέρωση των αντιπάλων με ύπουλες κατηγορίες. Το εκάστοτε κατεστημένο «δικαιοσύνην εμίσησε», καθώς η δικαιοσύνη εμποδίζει την κυριαρχία του και την υλοποίηση του οράματος «ποίησόν με πλούσιον». Η αθλιότητα της οικονομίας σε όλο της το μεγαλείο!

Τι προσφέρουν οι κοινωνικοί αγωνιστές και ποια είναι η ανταμοιβή τους; Το παράπονο του Χριστού πάνω στον σταυρό μάς δίνει την απάντηση. «Λαέ μου, τι εποίησα και τι με ανταπέδωκες. Αντί του μάννα χολή…». Δίκαιο το παράπονο του Χριστού που αποτελεί και παράπονο όλων των αγωνιστών όλων των εποχών. Ναι, όλοι τους προσφέρουν για την οικοδόμηση μιας περισσότερο ανθρώπινης κοινωνίας. Ναι, όλοι τους αγωνίζονται για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των μη προνομιούχων συνανθρώπων τους. Ναι, όλοι οραματίζονται την κυριαρχία της δικαιοσύνης και της κοινωνικής αλληλεγγύης. Ναι, αυτοί σηκώνουν στους ώμους τους τον αγώνα για κοινωνική πρόοδο, ισότητα, ελευθερία και αξιοπρεπή διαβίωση. Ναι, αυτοί οδηγούν την κοινωνία στην πορεία της για βελτίωση των δομών της. Και τι τους ανταποδίδει η κοινωνία; Άρον άρον σταύρωσον αυτούς! Αντί του μάννα χολή! Αντί αγάπης θάνατο! Οι λαοί παρασυρόμενοι από τους πράκτορες του κατεστημένου συναινούν στη φυσική εξόντωση των κοινωνικών αγωνιστών ή στην ευνοϊκότερη περίπτωση στην εξουδετέρωσή τους. Αντί του μάννα χολή! Αυτό εισπράττουν οι αγωνιστές.

Εξορίες, φυλακίσεις, περιφρόνηση, κοινωνικός αποκλεισμός, εξαθλίωση και τελικά πολλές φορές και θάνατος είναι η αμοιβή τους. Οι πρωτοπόροι των κοινωνικών αγώνων πρέπει να αφανίζονται, γιατί αυτοί διαταράσσουν τη μακαριότητα των ανθρώπων τού εκάστοτε κατεστημένου.

Και οι λαοί από φόβο δεν αντιδρούν στη μεταχείριση αυτή των ανθρώπων που αγωνίστηκαν για μια καλύτερη κοινωνία. Προσωπικά διατηρούμε την πεποίθηση ότι είναι λάθος να πιστεύουμε πως οι κοινωνικοί θεσμοί εξελίσσονται νομοτελειακά προς το ευνοϊκότερο. Δεν ισχύει η θεωρία της αυτορρύθμισης των κοινωνικών θεσμών. Οι ισχυροί, που έγιναν τέτοιοι με τη λειτουργία αυτών των θεσμών, προσπαθούν με όλα τα μέσα να τους διατηρήσουν και να τους στρέψουν ενάντια στη βελτίωση των συνθηκών των αδύναμων συνανθρώπων τους. Και αν οι κοινωνικοί θεσμοί γίνονται ευνοϊκότεροι για το κοινωνικό σύνολο, αυτό οφείλεται στα οράματα, στις ιδέες και στους αγώνες των λίγων ευγενών πνευμάτων, που θυσιάζουν την καλοπέρασή τους, τα αξιώματα και την οικογενειακή θαλπωρή και βγαίνουν μπροστά στον αγώνα για κοινωνικές μεταρρυθμίσεις. Αν δεν υπήρχαν αυτοί, η κοινωνία μπορούσε και να οπισθοδρομεί. Όπως οπισθοδρομεί σήμερα, που η διαπλοκή της εξουσίας με την οικονομική δύναμη προσπαθεί να τινάξει στον αέρα, να εξαφανίσει κάθε φιλολαϊκό κοινωνικό θεσμό, με κάθε λογής ανόητες προφάσεις. Και θα το καταφέρει, αν δεν αναφανεί μια καινούργια γενιά κοινωνικών αγωνιστών. Χρειάστηκε η θυσία του Σωκράτη στην αρχαία Αθήνα για να πεισθεί η αθηναϊκή κοινωνία ότι οφείλει σεβασμό στους νόμους, και σήμερα αυτή η νομιμότητα ταλαιπωρείται αφάνταστα από το κατεστημένο και σιγά σιγά εγκαταλείπεται! Χρειάστηκε η θυσία του Χριστού για να καταργηθεί η δουλεία, που σήμερα επανέρχεται, ίσως με άλλη μορφή αλλά πάντα με το ίδιο απάνθρωπο πρόσωπο. Χρειάστηκαν οι αγώνες του Σόλωνα στην αρχαία Αθήνα για να ξανακερδίσουν την περιουσία τους (τα λίγα φτωχοχώραφά τους) οι φτωχοί αθηναίοι δανειολήπτες. Και σήμερα τα ίδια αντιμετωπίζουμε. Χρειάστηκε η θυσία των συνδικαλιστών στο Σικάγο την Πρωτομαγιά για να καθιερωθεί το οκτάωρο που ήδη έχει καταργηθεί. Χρειάστηκαν οι θυσίες πολλών εργαζομένων για να θεμελιωθεί μια κοινωνική πολιτική αλληλεγγύης και προστασίας. Και αυτές οι κατακτήσεις κινδυνεύουν σήμερα να ισοπεδωθούν. Δεν κινείται προς τα εμπρός η κοινωνία μόνη της. Χρειάζονται αγώνες και αγωνιστές. Χωρίς αυτούς η κοινωνία οπισθοδρομεί, έτοιμη να κατασπαράξει τους αδύναμους! Όπως ενδεχομένως να συμβεί σήμερα, που προς το παρόν δεν έχουν αναφανεί αξιόλογοι κοινωνικοί αγωνιστές, πρόθυμοι να θυσιαστούν για μια καλύτερη κοινωνία.

Όλα τα κράτη και οι λαοί υμνούν και δοξάζουν τους εθνικούς τους αγωνιστές που θυσιάστηκαν στα πεδία της μάχης για τη διατήρηση της ελευθερίας. Και πολύ σωστά πράττουν. Χωρίς πατρίδα δεν μπορεί να υπάρχει δίκαιη πολιτεία. Θα κυριαρχεί το «δίκαιο» των κοτζαμπάσηδων, των γενίτσαρων και των κάθε λογής δωσίλογων. Δικαιολογημένα τιμάμε τους εθνικούς μας αγωνιστές. Πολύτιμη η προσφορά τους. Για τους κοινωνικούς όμως αγωνιστές λησμονιά. «Φτωχός άγιος, κερί δεν έχει», όπως σωστά επισημαίνει ο αξέχαστος Παπαδιαμάντης. Ο φτωχός, επώνυμος ή ανώνυμος, αγωνιστής που θυσιάστηκε για μια ωραιότερη κοινωνία, για μια κοινωνία δικαιοσύνης και αλληλεγγύης, δεν απολαμβάνει την τιμή που του ανήκει. Παραμένει αφανής ήρωας και τον καλύπτει το σκοτάδι της λησμονιάς. Και αν δεν είχε καθιερωθεί η γιορτή της Πρωτομαγιάς, όλοι αυτοί οι αγνοί πρωτοπόροι των κοινωνικών αγώνων θα είχαν λησμονηθεί. Αντί του μάννα χολή!

Αυτή την εβδομάδα θα τιμήσουμε τη θυσία του Χριστού. Και η Εκκλησία τον τιμά ως Θεάνθρωπο που σταυρώθηκε για τη λύτρωση του ανθρώπου. Όμως ξεχνάει να τον τιμήσει για την κοινωνική συνεισφορά του. Και όμως υπήρξε ένας γενναίος πολεμιστής του κατεστημένου της εποχής του. Στο πρόσωπό του πρέπει να τιμώνται οι ανώνυμοι κοινωνικοί αγωνιστές. Οι πρωτοπόροι των κοινωνικών αγώνων. Αυτοί οι σύγχρονοι Προμηθείς που έφεραν το φως και αλυσοδέθηκαν στον Καύκασο. Η Μεγάλη Εβδομάδα πρέπει να καθιερωθεί ως εβδομάδα τιμής στους κοινωνικούς αγωνιστές. Ευχόμαστε οι πιστοί που θα παρακολουθήσουν τα πάθη του Χριστού να θυμηθούν και να τιμήσουν και τα πάθη των αγωνιστών. Και να γιορτάζουμε πάντα το Πάσχα με δικαιοσύνη, ανθρωπιά και ευημερία μέσα σε κλίμα κοινωνικής γαλήνης.