Η οικονομία στη μέγκενη του ανασχηματισμού

Στον πρόσφατο ανασχηματισμό τα υπουργεία του στενού οικονομικού κύκλου (Οικονομίας/Οικονομικών, Ανάπτυξης και Γεωργίας) παρέμειναν απείραχτα πλην του ατυχήσαντος υφυπουργού Ανάπτυξης κ. Σαλαγκούδη. Δεν συνέβη το ίδιο με τα συγγενή υπουργεία του ευρύτερου οικονομικού κύκλου, δηλαδή τα υπουργεία Απασχόλησης (τέως Εργασίας) και Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας. Εκεί ο ανασχηματισμός οδήγησε στην έξοδο από την κυβέρνηση των επικεφαλής υπουργών Παναγιωτόπουλου και Κακλαμάνη. Ο κ. Παναγιωτόπουλος, γνωστός οπαδός της «κοινωνικής Δεξιάς», δηλαδή της μετριοπαθούς νεοφιλελεύθερης Δεξιάς, μιας τάσης άνευρης και τελικά ρυμουλκούμενης από τους φανατικούς οπαδούς του νεοφιλελευθερισμού, φαίνεται ότι έπεσε θύμα της εκτροπής του από την ορθόδοξη παγκοσμιοποιημένη αγοραία οικονομία, παρά το γεγονός ότι στήριξε τις ακραιφνώς νεοφιλελεύθερες επιλογές της κυβέρνησης στον ευαίσθητο τομέα των εργασιακών σχέσεων. Έτσι ένας μετριοπαθής υπουργός αποχωρεί από την κυβέρνηση για να λήξουν οι όποιες ενδοκυβερνητικές τριβές. Τι να σηματοδοτεί άραγε η απομάκρυνση του κ. Παναγιωτόπουλου από το τόσο κοινωνικά ευαίσθητο υπουργείο Απασχόλησης; Ίσως μεταβολές επί το νεοφιλελεύθερον των εργασιακών σχέσεων; Η κυβέρνηση έχει μπροστά της τις απαιτήσεις του ΣΕΒ για την κατάργηση των Εθνικών Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, για την πλήρη απελευθέρωση των απολύσεων και μάλιστα χωρίς ή με ελάχιστη αποζημίωση και για το Ασφαλιστικό (διά βίου εργασία). Μήπως οι λύσεις που ετοιμάζει η κυβέρνηση στα σημαντικά αυτά θέματα έγιναν αφορμή για να απομακρυνθεί από την κυβέρνηση ο «αιρετικός» κ. Παναγιωτόπουλος; Σύντομα θα το διαπιστώσουμε. Πάντως, οι υποστηρικτές των «ΣΕΒάσμιων» απόψεων μέσα και έξω από την κυβέρνηση μπορούν να επιχαίρουν.

Ο ανασχηματισθείς τέως υπουργός Υγείας Νικήτας Κακλαμάνης ήταν ένας από τους λίγους πετυχημένους υπουργούς. Έχει προσφέρει σημαντικό έργο. Πήρε «μετάθεση» για υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων. Ο Καραμανλής θυσίασε έναν πετυχημένο υπουργό του για να μπορέσει να κερδίσει τον δήμο της Αθήνας. Αμφίβολο το αντάλλαγμα. Κανένας δεν μπορεί να εγγυηθεί ένα εκλογικό αποτέλεσμα. Η δική μου η υποψία είναι μήπως ο κ. Κακλαμάνης προερχόμενος από την Πολιτική Άνοιξη του κ. Σαμαρά έπεσε θύμα της γενικής επικράτησης των μητσοτακικών στοιχείων στην ανασχηματισθείσα κυβέρνηση; Είναι μια προσωπική μας απορία, η οποία νομίζουμε ότι εκφράζει τις ανησυχίες πολλών στελεχών και οπαδών της ΝΔ που τη συνδέουν και με τη μη υπουργοποίηση του Αντώνη Σαμαρά. Εάν όντως η απομάκρυνση του Νικ. Κακλαμάνη συνδέεται με κρητική βεντέτα, τότε τα πράγματα γίνονται δύσκολα για τον Κώστα Καραμανλή, αλλά και για τη συνοχή και τη διατήρηση της ΝΔ στην εξουσία. Αυτά όσον αφορά τις αλλαγές στα «παράπλευρα» οικονομικά υπουργεία.

Η διατήρηση άθικτου του στενού οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης σημαίνει ότι ο κ. Καραμανλής είναι απόλυτα ικανοποιημένος από τις εξελίξεις στην οικονομία μας και επιθυμεί τη συνέχιση της ίδιας οικονομικής πολιτικής. Είναι η οικονομική πολιτική που βασικά ξεκίνησε από την κυβέρνηση του νεοΠΑΣΟΚ και συνεχίστηκε από την κυβέρνηση της ΝΔ, με τη διαφορά ότι η σημερινή κυβέρνηση αύξησε τις «δόσεις» νεοφιλελευθερισμού στην ελληνική οικονομία. Και οι «δόσεις» αυτές είναι οι μεταρρυθμίσεις που ήδη πραγματοποιήθηκαν και όσες απειλούν να ξεμυτίσουν στο μέλλον. Η εμμονή του πρωθυπουργού στο μεταρρυθμιστικό έργο βρήκε την απόλυτη συμπαράσταση των οικονομικών υπουργών και για τον λόγο αυτόν διατηρήθηκαν στην κυβέρνηση. Ο κ. Παναγιωτόπουλος, που εξέφρασε κάποιες αμφιβολίες ή αντιρρήσεις, εξοστρακίστηκε. Έτσι το νέο κυβερνητικό σχήμα έχει αποκτήσει πλήρη ομοφωνία. Έχουμε λοιπόν συνέχιση της ίδιας οικονομικής πολιτικής και συνεχίζει να παίζεται το ίδιο παιχνίδι εις βάρος μισθωτών, συνταξιούχων, αγροτών και μικρομεσαίων επιτηδευματιών. Το γεγονός αυτό αυξάνει την υποψία ότι πρόκειται για πολιτική δοσμένη άνωθεν. Για πολιτική την οποία υπαγορεύουν κάποιες εξωελληνικές δυνάμεις. Και την οποία ακολουθούσαν πρόθυμα οι κυβερνήσεις του νεοΠΑΣΟΚ στο παρελθόν και η σημερινή νεοδημοκρατική και νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση.

Ο λαός τον Μάρτη του 2004 εμπιστεύτηκε την εξουσία στον κ. Καραμανλή, γιατί υποσχέθηκε α) επανίδρυση του κράτους, β) χτύπημα της διαπλοκής και της διαφθοράς, γ) αλλαγές στο φορολογικό σύστημα, δ) μεταρρυθμίσεις σε ορισμένους τομείς της οικονομίας για να δοθεί ώθηση στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας και ε) μέτρα υπέρ των χαμηλού εισοδήματος πολιτών που βρίσκονται στη ζώνη της φτώχειας ή απειλούνται να περιέλθουν σε εξαθλίωση. Τι έπραξε η κυβέρνηση στα δύο χρόνια που βρίσκεται στην εξουσία για να θεραπεύσει τις αδυναμίες αυτές; Αντί της επανίδρυσης του κράτους έχουμε γενικότερο ξεχαρβάλωμα. Απόδειξη η υπόθεση των υποκλοπών που ήρθε πρόσφατα στη δημοσιότητα, έπειτα από μεγάλη και αδικαιολόγητη καθυστέρηση, για την οποία φαίνεται να έχει ευθύνες η κυβέρνηση. Το χτύπημα στη διαπλοκή και στη διαφθορά απέτυχε. Η διαπλοκή συνεχίζεται, προφανώς και με τη βοήθεια της νεοφιλελεύθερης Κομισιόν του Μπαρόζο, που δεν θέλησε να βοηθήσει τον Καραμανλή στο θέμα του «βασικού μετόχου». Έτσι η κυβέρνηση συμβιβάστηκε με τους «νταβατζήδες» και με τη διάχυτη διαφθορά. Οι προεκλογικές υποσχέσεις για διαφάνεια έχουν ξεφτίσει. Βαθιές οι ρίζες της διαπλοκής και της διαφθοράς. Έτσι απλά η κυβέρνηση έκοψε μερικά κλαδιά και ξεπετάχτηκαν καινούργια βλαστάρια, δηλαδή ουσιαστικά… κλάδεψε το «δέντρο» της διαπλοκής και διαφθοράς για να αποκτήσει περισσότερη ζωντάνια! Η διαπλοκή είναι παγκόσμιο φαινόμενο και πάνω σε αυτήν στηρίζεται το σύστημα. Και ο κ. Καραμανλής όφειλε να το γνωρίζει αυτό και να ακολουθήσει ανάλογη στρατηγική για τον περιορισμό της. Έδειξε όμως ότι δεν είχε καταρτίσει καμία στρατηγική. Και πολλοί συνεργάτες του στάθηκαν αδιάφοροι στην προσπάθειά του αυτή. Δεν ρίχνουμε την ευθύνη για την αποτυχία στον πρωθυπουργό, γιατί είχε να παλέψει με ισχυρότατες και διεθνώς συνασπισμένες δυνάμεις. Τον κακίζουμε γιατί δεν εφάρμοσε ανάλογη στρατηγική περιορισμού και εξουδετέρωσης των δικτύων της διαπλοκής και της διαφθοράς. Η στρατηγική του έπρεπε να είναι ανάλογη με τη δύναμη του αντιπάλου μέσα και έξω από την Ελλάδα. Πού είναι οι αλλαγές στο φορολογικό μας σύστημα; Πού πήγε η υπόσχεση για την κατάργηση ή την αναδιάρθρωση του ΣΔΟΕ; Πού είναι οι φορολογικές ελαφρύνσεις που θα καθιστούσαν το φορολογικό σύστημα δικαιότερο; Πού είναι η πάταξη της φορολογικής γραφειοκρατίας; Το μόνο που είδαμε μέχρι σήμερα είναι η μείωση της φορολογίας των επιχειρηματικών κερδών. Και για τα άλλα θέματα υποσχέσεις για το μέλλον. Όλες οι μεταρρυθμίσεις που έγιναν μέχρι τώρα είχαν αποτέλεσμα τη μετακύλιση του φορολογικού βάρους από τους οικονομικά ισχυρούς στις πλάτες των αδυνάτων. Και με το αιτιολογικό ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις πρέπει να αποκτήσουν ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα. Με τη δικαιολογία αυτή δόθηκαν κίνητρα ακόμη και για επαναπατρισμό των αντληθέντων από το Χρηματιστήριο Αθηνών κεφαλαίων την περίοδο της ληστείας (από το 1999 μέχρι τον Απρίλιο του 2000). Μέτρα όμως για τη στήριξη της μικρομεσαίας επιχείρησης, που αποκαλείται «ραχοκοκαλιά της οικονομίας» και παλεύει για να επιβιώσει, δεν είδαμε ακόμη. Και η κατεδάφιση των εργασιακών σχέσεων προκύπτει από τη νεοφιλελεύθερη φιλοσοφία της αύξησης της κερδοφορίας των μεγάλων επιχειρήσεων, με θυσίες των εργαζομένων και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Αυτά όμως τα μέτρα δεν μπορούν να συντελέσουν στη δίκαιη κατανομή των βαρών και στη διασπορά του παραγόμενου εθνικού προϊόντος. Με το δεδομένο αυτό δεν μπορούν να θεωρηθούν μέτρα που αποτελεσματικά θα δώσουν ώθηση στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας μας.

Μέτρα υπέρ των πολιτών, που πασχίζουν να τα βγάλουν πέρα, δεν είδαμε. Αντιθέτως δύο χρόνια τώρα, γνωρίσαμε ακρίβεια και μια ανάλγητη εισοδηματική πολιτική. Και όμως τέτοια μέτρα κοινωνικής ευαισθησίας χρειάζεται η μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία. Όλη η ευαισθησία της κυβέρνησης εξαντλείται στην προσπάθεια να κατεδαφιστούν οι εργασιακές σχέσεις και να αυξηθεί η κερδοφορία των τραπεζών και των μεγάλων επιχειρήσεων. Τώρα θα μπορούν ακόμη και τα σούπερ μάρκετ να παράγουν ψωμί. Για τους μικρούς αρτοποιούς, που γρήγορα θα μετατραπούν σε υπαλλήλους των σούπερ μάρκετ, «φούρνος να μην καπνίσει».

Όλοι οι φούρνοι θα «σβηστούν» για να συγκεντρωθεί όλος ο τζίρος του λιανικού εμπορίου στα πολυκαταστήματα και στις αλυσίδες των μεγάλων καταστημάτων. Και τώρα μας απειλούν με συνέχιση του μεταρρυθμιστικού έργου τους! Άραγε η κυβέρνηση διερεύνησε ποιες είναι οι διαρθρωτικές αδυναμίες των επιμέρους τομέων της οικονομίας μας που επιβάλλεται να εξαλειφθούν για το καλό των πολιτών αυτής της χώρας; Φοβούμαστε ότι κάτι τέτοιο δεν έγινε. Απλώς η κυβέρνηση αυτοσχεδιάζει, σύμφωνα με τις υποδείξεις αγνώστων και ανεύθυνων «ειδικών» ευρωθαυμαστών. Ας πάψουν επιτέλους ο πρωθυπουργός και οι υπουργοί να μας απειλούν με μεταρρυθμίσεις και ας σκύψουν με ευαισθησία στα προβλήματα του κοσμάκη.