Θερίζει θύελλες το Ισραήλ…

Απάντησαν λοιπόν το δεύτερο και έδωσαν στη Χαμάς μια θριαμβευτική νίκη αψηφώντας τους εκβιασμούς και τις απειλές των Δυτικών και του Ισραήλ!

Η απάντηση αμερικάνων και ευρωπαίων πολιτικών παραγόντων (που πριν από ενάμιση χρόνο κατηγορούσαν δημόσια και διαρκώς τον Γιασέρ Αραφάτ επειδή δεν προκηρύσσει εκλογές) στην ετυμηγορία των Παλαιστινίων τώρα ξεχείλιζε από οργή και υποτίμηση, κατά βάθος όμως υποκρισία. Ο Μπους, μια και η αμερικάνικη κυβέρνηση έβαλε πρώτη την ισλαμική Χαμάς στη λίστα με τις τρομοκρατικές οργανώσεις, για να ακολουθήσει και η Ευρωπαϊκή Ένωση στη συνέχεια, δήλωσε ότι δεν μπορεί μια κυβέρνηση της Χαμάς να είναι «συνέταιρος στην ειρήνη» όσο αρνείται να αναγνωρίσει το κράτος του Ισραήλ, και όσο διατηρεί ένοπλο τμήμα. Ο ιταλός πρωθυπουργός, Σίλβιο Μπερλουσκόνι, χαρακτήρισε την ετυμηγορία των Παλαιστινίων «ένα πολύ, πολύ, πολύ κακό αποτέλεσμα». Εκπρόσωπος του βρετανού πρωθυπουργού δήλωσε: ότι «ασφαλώς αναγνωρίζουμε το εκλογικό αποτέλεσμα, αλλά με την ίδια σαφήνεια δηλώνουμε ότι κάνουμε δουλειές μόνο με εκείνους που καταδικάζουν την τρομοκρατία. Απαιτείται μια καθαρή διάκριση: Υποστηρίζουν οι άνθρωποι την τρομοκρατία ή δεν την υποστηρίζουν;». Το ίδιο επιθετικός ήταν και ο γάλλος πρωθυπουργός, λέγοντας ότι οι προϋποθέσεις για οποιαδήποτε συνομιλία με παλαιστινιακή κυβέρνηση περιλαμβάνουν «πρώτον, την αποκήρυξη της βίας και την αποδοχή τού να προχωρήσουμε μπροστά σύμφωνα με τους ειρηνευτικούς στόχους που έχουν τεθεί. Δεύτερον, την αναγνώριση του κράτους του Ισραήλ και την αναγνώριση των διεθνών συμφωνιών ιδιαίτερα των συμφωνιών του Όσλο», που ως γνωστό η Χαμάς τις είχε απορρίψει, επειδή δεν περιελάμβαναν πρόβλεψη για την επιστροφή των εκατομμυρίων προσφύγων που ζουν στον Λίβανο, την Ιορδανία και τη Συρία, και για άλλους σημαντικούς λόγους. Η συμμετοχή όμως της Χαμάς στις εκλογές, όταν στις προηγούμενες του 1996 δεν είχε πάρει μέρος, σημαίνει τη ντε φάκτο αναγνώριση του Όσλο.

Απέραντη υποκρισία

Παρ’ όλα αυτά όμως η στάση των Δυτικών είναι εξοργιστική, γιατί λειτουργούν με δύο μέτρα και δύο σταθμά. Αν η Χαμάς είναι υπόλογη, επειδή δεν αναγνώρισε το Όσλο, ο Αριέλ Σαρόν που μεθοδευμένα, με πολιτικές κινήσεις (όταν επισκεπτόταν προβοκατόρικα τον Σεπτέμβριο του 2001 τέμενος του Αλ Ακσά), αλλά και τετελεσμένα (όπως η κατασκευή του τείχους του αίσχους) τίναξε στον αέρα το Όσλο, γιατί δεν είναι υπόλογος στη διεθνή κοινότητα; Αν η Χαμάς δεν μπορεί να είναι «συνέταιρος στην ειρήνη», επειδή δεν αναγνωρίζει το δικαίωμα του Ισραήλ να έχει δικό του κράτος, γιατί μπορεί το Ισραήλ να είναι «συνέταιρος στην ειρήνη», όταν αρνείται να αναγνωρίσει στους Παλαιστινίους όχι απλά να έχουν δικό τους κράτος και δική τους κυβέρνηση, αλλά ακόμη και δική τους γη; Όταν επί χρόνια είχαν ισραηλινά άρματα μάχης στο αρχηγείο του Αραφάτ σημαδεύοντάς τον μέσα στην ηρωική Μακούτα, τότε το Ισραήλ μπορούσε να είναι «συνέταιρος για την ειρήνη»; Εφ’ όσον θεωρούν τόσο μεγάλη ύβρη να μην αναγνωρίζει η Χαμάς το δικαίωμα του Ισραήλ να έχει δικό του κράτος, γιατί δεν αντιδρούν με την ίδια οργή, όταν ακόμη και Ισραηλινοί υπουργοί χαρακτηρίζουν τους Παλαιστίνιους «αραβικές κατσαρίδες»; Αν εξεγείρονται για την ένοπλη αντίσταση της Χαμάς και τις επιθέσεις αυτοκτονίας που πραγματοποιεί, γιατί επιτρέπουν τη γενοκτονία και την εθνοκάθαρση που συντελούνται επί δεκαετίες εις βάρος των Παλαιστινίων; Γιατί καμιά κυβέρνηση του πολιτισμένου κόσμου δεν διέκοψε τις διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ, όταν προχωρούσε στη σφαγή της Τζενίν;

Ο υποκριτικός χαρακτήρας της στάσης των δυτικών κυβερνήσεων φαίνεται επίσης και από την προθυμία που έχουν δείξει στο παρελθόν όχι απλά να συνεργαστούν, αλλά και να στηρίξουν ένοπλες οργανώσεις. Αυτό για παράδειγμα συνέβη με τους Κούρδους του Ιράκ. Η ουσιώδης διαφορά φυσικά έγκειται στο γεγονός ότι το αντάρτικο των Πεζμεργκά αντίθετα με την ένοπλη παλαιστινιακή αντίσταση υπηρετούσε τα σχέδια της Ουάσινγκτον από τη δεκαετία ακόμη του ’90. Γι αυτό το λόγο ουδέποτε χαρακτηρίστηκαν τρομοκράτες ή μπήκαν στις περιώνυμες λίστες.

Στην πράξη τώρα οι αλλαγές που θα επέλθουν σε κάθε επίπεδο με την ανάδειξη της Χαμάς αναμφισβήτητα θα είναι σημαντικές. Οι σχέσεις της Παλαιστινιακής Αρχής με τη Δύση θα δοκιμαστούν τουλάχιστον αρχικά όπως φάνηκε άλλωστε και από τη δήλωση του βρετανού εκπροσώπου τύπου. Οι «δουλειές» τις οποίες ανέφερε δεν είναι τίποτε άλλο παρά οι γενναίες χρηματοδοτήσεις που αποστέλλονται προς την Παλαιστινιακή Αρχή. Η βοήθεια της ΕΕ τον προηγούμενο χρόνο, χωρίς να υπολογίζονται οι συνεισφορές μεμονωμένων κρατών μελών προς κάθε λογής παλαιστινιακές πηγές, ανήλθαν σε 330 εκατ. δολάρια. Από το 1994 μέχρι το 2002, σύμφωνα με στοιχεία της ίδιας της ΕΕ, η συμβολή της μέσω χορηγιών και δανείων ανήλθε σε 1,2 δισ. δολάρια, ενώ την ίδια περίοδο οι συνεισφορές μεμονωμένων κρατών ανήλθαν σε 3 δισ. δολάρια. Τώρα, είναι πολύ πιθανό να επανεξεταστούν αυτές οι ροές.

Το ερώτημα όμως έγκειται στο κατά πόσο είναι χρήσιμο να γίνει κάτι τέτοιο. Οι Δυτικοί από την Ουάσινγκτον μέχρι και τις Βρυξέλλες θα πρέπει να αρχίσουν να διδάσκονται από τα παθήματά τους, και να καταλάβουν για παράδειγμα ότι όσο άσκοπες αποδείχτηκαν οι ωμές απειλές κατά την προεκλογική περίοδο προς τους Παλαιστίνιους ότι θα κοπούν οι χρηματοδοτήσεις, αν ψηφίσουν τη Χαμάς, άλλο τόσο ενδέχεται να αποδειχτούν και τώρα. Πολύ περισσότερο που τα κρατικά ταμεία του Ιράν ξεχειλίζουν από ρευστό λόγω του ράλι στις τιμές του πετρελαίου, ενώ η Συρία προσπαθεί απεγνωσμένα να ενδυναμώσει τις εστίες της έντασης στη Μέση Ανατολή, μια και ξέρει ότι όσο αυτές πληθαίνουν τόσο χαλαρώνει η θηλιά γύρω από τον λαιμό της. Πολύ πιθανά, με άλλα λόγια οι Ευρωπαίοι να είναι οι μοναδικοί που θα χάσουν, αν αποφασίσουν να καταστρέψουν τις γέφυρες επικοινωνίας που έχουν δημιουργήσει με την Παλαιστίνη…

Αναβάθμιση του Αμπάς

Στο εσωτερικό της Παλαιστινιακής Αρχής οι μεταβολές που θα γίνουν δεν θα είναι οβιδιακές. Ανεξάρτητα από τις προπαγανδιστικές κραυγές των Δυτικών και τις δηλώσεις του Σιωνιστή Ντετανιάχου, που παρουσίασε τη Χαμάς με τους …Ταλιμπάν, η αλήθεια είναι εντελώς διαφορετική. Όπως σε αδρές γραμμές έκανε και η Χεζμπολάχ στο Λίβανο, η Χαμάς συμμετείχε κανονικά μέχρι πρόσφατα σε πολιτικά όργανα χαμηλού επιπέδου, ενώ οι αιρετοί αντιπρόσωποι που εξέλεξε στις δημοτικές εκλογές του 2005 στη Γάζα και την Δυτική Όχθη δεν συμμετέχουν μόνο στην Παλαιστινιακή Αρχή, αλλά συνεργάζονται επίσης στο μέτρο του αναγκαίου και με τις ισραηλινές αρχές κατοχής. Το βέτο των Ευρωπαίων είναι εύκολο σχετικά να ξεπεραστεί αν από δω και στο εξής κάθε διαπραγμάτευση την αναλάβει ο προερχόμενος από τη Φατάχ πρόεδρος, Μαχμούτ Αμπάς, ο οποίος εκλέχτηκε στις προεδρικές εκλογές που έγιναν τον Ιανουάριο του 2005 με πενταετή θητεία, και δεν έχει δείξει ότι επιθυμεί την κατά μέτωπο σύγκρουση με τη Χαμάς.

Στη νέα κυβέρνηση δε δεν αποκλείεται να συμμετέχουν και στελέχη της Φατάχ, που είναι κατακερματισμένη. Οι δεσμοί άλλωστε που ανέπτυξαν με τη Χαμάς εκείνοι οι αγωνιστές της Φατάχ που συγκρότησαν τις Ταξιαρχίες του Αλ Ακσά αιμοδοτώντας την δεύτερη Ιντιφάντα θεωρούνται ακατάλυτοι, και σε κάθε περίπτωση πολύ ισχυρότεροι των δεσμών που διατηρούν με άλλα στελέχη της ενδοτικής πτέρυγας της Φατάχ. Ο μοναδικός που έχει αποκλείσει μέχρι στιγμής κατηγορηματικά το ενδεχόμενο συνεργασίας είναι ο Μοχάμετ Νταχλάν, κορυφαίος εκπρόσωπος της ενδοτικής πτέρυγας, και «άνθρωπος για τις βρόμικες δουλειές», με βάση ένα αποκαλυπτικό ρεπορτάζ της Λε Μοντ του Δεκεμβρίου του 2001, το οποίο περιλαμβάνεται στην έκδοση «Ισραήλ – Παλαιστίνη, Μια Γη – Δύο Έθνη 1948-2002» (εκδόσεις Μελάνι). Αναφέρεται λοιπόν στο ρεπορτάζ πως ο Νταχλάν είχε αναλάβει τα χρόνια του Όσλο τη στρατιωτική καταστολή της Χαμάς. «Ο Νταχλάν αναλαμβάνει τη βρόμικη δουλειά της καταστολής ενός κινήματος ολοένα και πιο δημοφιλούς λόγω των αποκλεισμών και της απτόητης εξακολούθησης των εποικισμών. Η δημόσια εικόνα της Παλαιστινιακής Αρχής φθείρεται και ο Μοχάμετ Νταχλάν επίσης. Επίμονες φήμες κυκλοφορούν που φουντώνουν από τον φθόνο. Μήπως έχει επωφεληθεί από τις προνομιακές του επαφές με τους Ισραηλινούς για να πλουτίσει μέσω διακριτικών μονοπωλίων; Με το ξέσπασμα της δεύτερης Ιντιφάντα τον Σεπτέμβριο του 2001 ο Νταχλάν γίνεται αποδιοπομπαίος τράγος. Οι Παλαιστίνιοι τον υποπτεύονται για τις σχέσεις του με τον εχθρό, ενώ οι Ισραηλινοί τον κατηγορούν για «προδοσία». Πώς να νιώθει βολικά τώρα να κυβερνήσει με τη Χαμάς, όταν θεωρείται δεδομένη στο εξής μια πιο σκληρή διαπραγματευτική γραμμή με το Ισραήλ;

Η ανάδειξη της Χαμάς στην κυβέρνηση σηματοδοτεί όμως και την παταγώδη αποτυχία της τρομοκρατικής κατασταλτικής γραμμής που επέλεξε το Ισραήλ για να αντιμετωπίσει τα δίκαια αιτήματα των Παλαιστινίων.

Το ποτάμι αίματος που έσπειρε όλη αυτή την τετραετία δεν επέφερε την τελική λύση που τόσο επιζητούσε, ούτε στάθηκε ικανό να κάμψει τους Παλαιστίνιους. Έσπειρε ανέμους και τώρα θερίζει θύελλες. Ας ελπίσουμε η δημοσκόπηση που είδε προχτές το φως της δημοσιότητας και θέλει το 48% των Ισραηλινών να επιθυμεί τη διαπραγμάτευση με τη Χαμάς, και μόνο το 43% να τις απορρίπτει να εκφραστεί και στις προσεχείς εκλογές. Διαφορετικά, το κόστος που θα πληρώσει από δω και πέρα το Ισραήλ, αν συνεχίσει να ρίχνει γροθιά στο μαχαίρι, θα είναι ακόμη μεγαλύτερο…