Πιέσεις στις συντάξεις λόγω γήρανσης
Μάλιστα σε συστήματα τύπου «Bismarck», όπου η κοινωνική ασφάλιση χρηματοδοτείται κυρίως από τις ασφαλιστικές εισφορές, όπως γίνεται στην Ελλάδα, τη Γερμανία, τη Γαλλία, το Βέλγιο και την Αυστρία, τα συστήματα αυτά θα παρουσιάσουν, με βάση τις υφιστάμενες παραμέτρους, τα μεγαλύτερα ελλείμματα. Και αυτό γιατί από τη μια οι δαπάνες τους θα αυξηθούν λόγω της αύξησης των δαπανών για συντάξεις και από την άλλη τα έσοδά τους θα μειωθούν λόγω του μειωμένου ποσού των ασφαλιστικών εισφορών. Αντιθέτως, οι πιέσεις στο θέμα των συντάξεων θα είναι μικρότερες στα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης που προέρχονται από το μοντέλο «Beveridge» και χρηματοδοτούνται κυρίως από την άμεση φορολογία (π.χ. Δανία, Φινλανδία, Αγγλία).
Πρόκειται για συμπεράσματα μελέτης του Ινστιτούτου Εργασίας ΓΣΕΕ/ΑΔΕΔΥ (ΙΝΕ), όπως προκύπτουν από μελέτη της κ. Μαρίζας Μέξη και τα οποία συνυπολογίζονται στις θέσεις της συνομοσπονδίας για το ασφαλιστικό μας σύστημα. Η ίδια μελέτη παρουσιάζει στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία:
· Το 2030 θα υπάρχουν 110 εκατομμύρια άτομα ηλικίας άνω των 65 χρόνων στην Ευρωπαϊκή Ένωση των «25» (από 71 εκατομμύρια που ήταν το 2000).
· Ο ενεργός πληθυσμός επίσης το 2030 θα είναι 280 εκατομμύρια άτομα, έναντι 303 εκατομμυρίων που είναι σήμερα.
Με βάση τα παραπάνω δεδομένα η διαχείριση του προβλήματος της «ενεργού γήρανσης» αποκτά ζωτική σημασία προκειμένου να διατηρηθούν η οικονομική μεγέθυνση, τα φορολογικά έσοδα και τα συστήματα κοινωνικής προστασίας συμπεριλαμβανομένων των επαρκών συντάξεων. Μάλιστα, σύμφωνα πάντα με την κ. Μέξη, τα προγράμματα πρόωρης συνταξιοδότησης, που ακολουθούν επιχειρήσεις τόσο στη χώρα μας όσο και στα άλλα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τελικώς δεν συνδέονται κυρίως σε παραδοσιακούς κλάδους της οικονομίας με την είσοδο εργαζομένων νεαρής ηλικίας, εκτός από τον τομέα της μεταποιητικής βιομηχανίας. Επιπλέον, διατυπώνεται η παρατήρηση ότι «από την πρόωρη αποχώρηση ενός εργαζόμενου υπάρχουν αρνητικά αποτελέσματα και για τον ίδιο (οικονομικά, κοινωνικά) και για την επιχείρηση (απώλεια ανθρώπινου κεφαλαίου, επαγγελματικών γνώσεων και εμπειρίας) και για την οικονομία της χώρας (φορολογικά έσοδα, επιβάρυνση του ασφαλιστικού συστήματος, μεταβολή δεικτών και μεγεθών προς τα αρνητικά).
Υπενθυμίζεται σχετικά ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το 2001 συμφώνησε ότι ο μισός πληθυσμός της ΕΕ στην ηλικιακή ομάδα των 55-64 ετών πρέπει να είναι στην απασχόληση μέχρι το 2010, ενώ αναπόσπαστο τμήμα της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για την Απασχόληση είναι η επιδίωξη της σταδιακής αύξησης της μέσης πραγματικής ηλικίας, κατά την οποία τα άτομα σταματούν να εργάζονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση -αύξηση που «ακουμπά» και τα πέντε χρόνια επιπλέον εργάσιμου βίου. Στον πίνακα που επισυνάπτεται εμφανίζεται το συνολικό ποσοστό απασχόλησης ηλικίας 55-64 χρόνων στο διάστημα 1993-2004, το οποίο στη χώρα μας αντιστοιχεί στο 39,4% του ενεργού πληθυσμού.