Αργυρώνητη παραπληροφόρηση… made in the USA
Η απρόσμενη επιτυχία της ταινίας συνδέεται αναμφίβολα με την τραγική ομοιότητα που έχει η εποχή μας με τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, όταν αρκούσε ένα υπαινικτικό σχόλιο για να μπει ένας δημοσιογράφος στο στόχαστρο του μακαρθισμού.
Το πιο πρόσφατο κρούσμα του νεομακαρθισμού που πλήττει και τις δύο πλευρές του Ατλαντικού εντοπίστηκε στην Αγγλία, με αφορμή μια πραγματικά συγκλονιστική αποκάλυψη που έκανε η Ντέιλι Μίρορ στις 24 Νοέμβρη, και αφορούσε το σχέδιο του Μπους να βομβαρδίσει το αραβικό δορυφορικό τηλεοπτικό δίκτυο, Αλ Τζαζίρα! Εκμυστηρεύτηκε δε την πρόθεσή του στον βρετανό πρωθυπουργό κατά τη διάρκεια πολύωρης συζήτησής τους, όταν ο τελευταίος τον επισκέφθηκε στον Λευκό Οίκο στις 16 Απρίλη του 2004. Το αιτιολογικό του Μπους ήταν… ατράνταχτο: Σύμφωνα με τους επιτελείς του η κάλυψη που προσέφερε το Αλ Τζαζίρα στην πολυήμερη πολιορκία της Φαλούτζα είχε αποτέλεσμα να οξυνθεί το αντιαμερικανικό συναίσθημα σε όλο τον αραβικό κόσμο, και να ακολουθήσουν οργισμένες αντιδράσεις.
Προκειμένου λοιπόν να εκλείψει ο αντιαμερικανισμός, ο Μπους αποφάσισε να βομβαρδίσει την έδρα του καναλιού η οποία βρίσκεται στο εμιράτο του Κατάρ, η κυβέρνηση του οποίου είναι ο πιο στενός σύμμαχος των ΗΠΑ στον Περσικό Κόλπο – και όχι φυσικά να διατάξει να σταματήσουν οι βαρβαρότητες και οι σφαγές εναντίον των Ιρακινών, που θρέφουν το μίσος των λαών εναντίον των Αμερικάνων. Η διοχέτευση στη Μίρορ ενός πρόχειρου σημειώματος του Μπλερ από αυτή τη συζήτηση και ο πρωτοσέλιδος τίτλος της στη συνέχεια «Ο Μπους σχεδιάζει να βομβαρδίσει τον σύμμαχό του» προκάλεσαν σε όλο τον κόσμο τα πιο αρνητικά συναισθήματα για τις μεθόδους που απεργάζονται οι κατοχικές δυνάμεις.
Κινήθηκε επίσης και ο εισαγγελέας. Όχι όμως προς την κατεύθυνση του Μπους, ενημερώνοντάς τον ότι κάτι τέτοιο ισοδυναμεί με έγκλημα πολέμου που επισείει κυρώσεις, αλλά προς την κατεύθυνση της ίδιας της εφημερίδας που έκανε την αποκάλυψη ενημερώνοντάς την πως αν συνέχιζε, θα αντιμετώπιζε δίωξη! Το αποτέλεσμα ήταν η μεν Ντέιλι Μίρορ να δηλώσει ότι σταματά τις σχετικές δημοσιεύσεις και να ξεκινήσουν αμέσως μηνύσεις και δίκες δημοσίων υπαλλήλων – με τη σημαντικότερη εξ αυτών την εβδομάδα που μας πέρασε. Η Εθνική Ένωση Δημοσιογράφων καταδίκασε με ανακοίνωσή της τη «διπλή επίθεση στην ελευθερία του Τύπου και την ελευθερία στην πληροφόρηση», ενώ η κυβέρνηση Μπλερ κατηγορήθηκε ευθέως για φρονηματικές διώξεις.
Έγραφε χαρακτηριστικά στον Γκάρντιαν της 24ης Νοεμβρίου ο Έντγκαρ Φορμπς, πανεπιστημιακός καθηγητής με ειδίκευση στο Δίκαιο των Μέσων Ενημέρωσης: «Η αυστηρή προειδοποίηση του γενικού εισαγγελέα προς τους συντάκτες ότι αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο δίωξης, αν συνεχίσουν να δημοσιεύουν κι άλλες πληροφορίες από τις κυβερνητικές σημειώσεις που διέρρευσαν για τη στρατηγική της στο Ιράκ, θέτει ένα σοβαρό ερώτημα: μέχρι ποιο σημείο είναι αποφασισμένοι να φτάσουν οι πολιτικοί προκειμένου να αποτρέψουν τον Τύπο από το να παρέχει στην κοινή γνώμη πληροφορίες που αφορούν τις συνέπειες της πολιτικής τους; Η αναμφισβήτητη φίμωση που επιβάλλει ο Λόρδος Γκόλντσμιθ υπογραμμίζει το μήνυμα ότι η ελευθερία του Τύπου θα γίνεται ανεκτή μόνο μέχρι εκείνο το σημείο που δεν έρχεται σε σύγκριση με την πολιτική»…
Η επιχείρηση φίμωσης και ασφυκτικού ελέγχου του Τύπου στο πλαίσιο της αντιτρομοκρατικής σταυροφορίας ξεκίνησε την ίδια μέρα κιόλας που έγιναν οι επιθέσεις της 11ης Σεπτέμβρη. Ποιος ξεχνάει ότι ακόμη και σήμερα από τα χτυπήματα στους Δίδυμους Πύργους δεν έχει εμφανιστεί ούτε ένα κοντινό πλάνο ούτε ένα πτώμα; Αναμφισβήτητα όσα πλάνα υπήρχαν κόπηκαν και κατασχέθηκαν για να μην πληγωθεί το γόητρο της υπερδύναμης – και αυτό συνέβη σε μια χώρα που τηλεοπτικά θρέφεται με αίμα από το πρωί μέχρι το βράδυ. Η συνέχεια ήταν εξίσου ζοφερή. Τις ημέρες που ακολούθησαν την 11η Σεπτέμβρη απολύθηκαν δημοσιογράφοι (από τις εφημερίδες Τέξας Σίτι Σαν και Ντέιλι Κούριερ του Όρεγκον), επειδή επέκριναν τον Μπους που έσπευσε να εξαφανιστεί φοβούμενος για τη ζωή του. Στο Αφγανιστάν το βράδυ που έμπαιναν στην Καμπούλ οι Αμερικάνοι συνοδευόμενοι από τη Βόρεια Συμμαχία βομβάρδισαν το κτίριο του Αλ Τζαζίρα – μία πράξη πέρα για πέρα εκδικητική, καθώς έχοντας καταλάβει πλέον την αφγανική πρωτεύουσα το αραβόφωνο δίκτυο δεν εκπροσωπούσε κανένα κίνδυνο. Η επέμβαση στο Ιράκ δημιουργεί πραγματικά ένα σημείο τομής στα όσα θεωρούνταν δεδομένα για την κάλυψη μαχών με αφορμή το θεσμό των «ομοκρέβατων» δημοσιογράφων – (όπως επακριβώς μεταφράζεται ο όρος embedded), και περιγράφει όσους έχουν ενταχθεί στις αμερικάνικες μονάδες. Οι υπόλοιποι που επέλεξαν να μην καταταγούν με την ειδικότητα του πολεμικού ανταποκριτή δέχτηκαν τα πυρά του αμερικάνικου τανκ που έβαλε κατά του ξενοδοχείου Παλαιστίνη, όπου έμεναν ευρωπαίοι δημοσιογράφοι.
Το Πεντάγωνο προσλαμβάνει δημοσιογράφους
Γκεμπελίστικη προπαγάνδαΑυτό το όργιο μυστικών χρηματοδοτήσεων που στηρίζει στα πόδια του το δίκτυο παραπληροφόρησης των Αμερικάνων, και νομιμοποίησης των αιματηρών εισβολών έχει προκαλέσει σοβαρές αντιδράσεις ακόμη και μέσα στις ΗΠΑ. Οι Τάιμς του Λος Άντζελες για παράδειγμα φιλοξενούσαν δήλωση ανώτατου αξιωματούχου, που έλεγε το προφανές: «Εδώ εμείς προσπαθούμε να δημιουργήσουμε τις βάσεις της δημοκρατίας στο Ιράκ. Κάθε ομιλία που κάνουμε σε αυτήν τη χώρα αναφέρεται στη δημοκρατία. Και όταν το κάνουμε αυτό (σ.σ. την παραπληροφόρηση) καταπατούμε όλες τις θεμελιώδεις αρχές της δημοκρατίας». Στους Νιου Γιορκ Τάιμς αναφέρονταν αντιδράσεις των μελών του Κογκρέσου που έλεγαν ότι ανάλογες πρακτικές υποσκάπτουν την αμερικάνικη αξιοπιστία…
Ανάλογες γκεμπελίστικες πρακτικές όμως δεν εφαρμόζονται μόνο εκτός των αμερικάνικων συνόρων. Ο Λευκός Οίκος χρησιμοποιεί τις ίδιες μεθόδους και στο εσωτερικό των ΗΠΑ. Σοβαρές επικρίσεις έχει δεχτεί για παράδειγμα για την απόφασή του να τροφοδοτήσει, έναντι αμοιβής, όλα τα αμερικάνικα ηλεκτρονικά μέσα με σποτάκια που εγκωμιάζουν την εκπαιδευτική και ενεργειακή πολιτική του, χωρίς όμως να αναφέρουν την πηγή. Γκρίζα διαφήμιση, δηλαδή! Το ίδιο κλίμα ανελευθερίας ισχύει και στην Αγγλία, όπου το BBC διασύρθηκε από την κυβέρνηση του Μπλερ, επειδή ο δημοσιογράφος του δεν απέδωσε σωστά τα λόγια του (αυτόχειρα στη συνέχεια) επιστήμονα που αμφισβήτησε τους ισχυρισμούς του Μπλερ για το περίφημο πυρηνικό οπλοστάσιο του Σαντάμ. Την ίδια ώρα η Ντάουνινγκ Στριτ, που αποδεδειγμένα δούλευε ολόκληρο τον κόσμο για τα πυρηνικά του Ιράκ, η οποία αποδεδειγμένα έκλεψε αποσπάσματα από παλιοχρονίτικη διδακτορική διατριβή για να στηρίξει τις κατηγορίες της, ουδέποτε απολογήθηκε. Έτσι και τώρα, στο εδώλιο του κατηγορουμένου κάθονται αυτοί που κατηγορήθηκαν ως υπεύθυνοι για τη διαρροή του σημειώματος που ανέφερε τον βομβαρδισμό του Αλ Τζαζίρα, και όχι αυτοί που βεβαιωμένα βομβάρδισαν το Αλ Τζαζίρα στην Καμπούλ, όπως λίγα χρόνια νωρίτερα είχαν βομβαρδίσει το κτίριο της κρατικής τηλεόρασης στο Βελιγράδι, προκειμένου να αποσιωπηθούν τα αμερικάνικα εγκλήματα στη Γιουγκοσλαβία. Είναι έτσι εμφανές ότι η φίμωση του Τύπου, η χαλκευμένη πληροφόρηση, η συστηματική παραπληροφόρηση και ο μαζικός εκμαυλισμός των δημοσιογράφων είναι το αναγκαίο συμπλήρωμα των αιματηρών επεμβάσεων και των άδικων πολέμων που προωθούν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους.