Σφίγγει ο κλοιός γύρω από τη Συρία

Ανέφερε συγκεκριμένα ότι ο ηγέτης της Συρίας είχε διαμηνύσει στον πρώην πρωθυπουργό του Λιβάνου τα εξής: «Δεν θα επιτρέψω την αντικατάσταση του προέδρου που επιδιώκεις. Θα συντρίψω οποιονδήποτε επιδιώξει να ανατρέψει την απόφασή μας». Στη συνέχεια ανέφερε ότι «ο ίδιος ο Άσαντ μού είχε αποκαλύψει την εμπλοκή σύριων αξιωματούχων στη δολοφονία και είμαι βέβαιος ότι ο ίδιος την ενέκρινε». Στη συνέντευξή του επίσης καταφέρθηκε συνολικά εναντίον του καθεστώτος λέγοντας ότι «οι αξιωματούχοι ζουν μέσα στον πλούτο, ενώ ο κόσμος είναι αναγκασμένος να ζει τρώγοντας μέσα από τα σκουπίδια».

Οι δηλώσεις άναψαν φωτιές κατ’ αρχάς μέσα στην ίδια τη Συρία. Πρέπει να αναφερθεί ότι ο 73χρονος Αμπντέλ Χαλίμ Χαντάμ παραιτήθηκε πέρσι τον Ιούνιο από τη θέση του αντιπροέδρου της Συρίας, τυπικά σε μια προσπάθεια ηλικιακής ανανέωσης της ηγεσίας του καθεστώτος. Οι ουσιαστικοί λόγοι όμως πίσω από την απόφαση του Άσαντ κατά πάσα πιθανότητα σχετίζονταν με το ρήγμα στις σχέσεις των δύο ανδρών που συνεχώς διευρυνόταν. Το ρήγμα αυτό δεν αφορούσε τόσο τη σουνίτικη προέλευσή του, όταν ολόκληρη η ηγεσία της Συρίας έλκει την καταγωγή της από την αλαουίτικη σέχτα, όσο τις στενές φιλικές και επιχειρηματικές σχέσεις που διατηρούσε με τον δολοφονημένο πρώην πρωθυπουργό του Λιβάνου. Τις αμέσως επόμενες ημέρες από τις δηλώσεις του το συριακό κοινοβούλιο ψήφισε την άσκηση δίωξης εναντίον του με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας. Στο εξωτερικό παράγοντες του ΟΗΕ, με πρώτο και κύριο τον πρέσβη των ΗΠΑ, Τζον Μπόλτον, απαίτησαν όχι απλά τη διευκόλυνση των ανακρίσεων υψηλόβαθμων παραγόντων, αλλά και την εξέταση του ίδιου του Άσαντ. Ενδεχόμενο, που παράγοντες του καθεστώτος απέρριψαν δηλώνοντας πως αντίκειται στο καθεστώς ασυλίας που χαίρουν οι αρχηγοί κρατών βάσει του διεθνούς δικαίου.

Ματ στην ιρακινή αντίσταση

Η απρόβλεπτη τροπή των εξελίξεων στη Μέση Ανατολή έρχεται να επιταχύνει τις πιέσεις στο καθεστώς του Άσαντ. Ζητούμενο για τις ΗΠΑ είναι να καμφθούν οι αντιστάσεις που υπάρχουν στη Μέση Ανατολή, ώστε σταδιακά ολόκληρη η περιοχή να περάσει υπό τον πλήρη έλεγχό τους. Το σχέδιο πλήρους υπαγωγής της Μέσης Ανατολής στο άρμα της Pax Americana μέχρι στιγμής έχει βαλτώσει στο Ιράκ. Οι επιθέσεις της αντίστασης συνεχίζονται αμείωτες, οι προσπάθειες νομιμοποίησης των κάθε λογής κυβερνήσεων πέφτουν στο κενό, και αποχωρούν ακόμη και οι πιο πιστοί όπως οι Ουκρανοί. Από πρώτη ματιά ένα νέο μέτωπο στη Συρία θα ισοδυναμούσε με καταστροφή. Κάτι τέτοιο όμως δεν είναι καθόλου σίγουρο. Το καθεστώς του Άσαντ διευκολύνει όσο είναι δυνατό την ηρωική ιρακινή αντίσταση, επιτρέποντας να διέρχονται από τα κοινά σύνορά τους όχι μόνο άραβες εθελοντές που συρρέουν από τις πιο απομακρυσμένες χώρες, αλλά και πολύτιμο πολεμικό υλικό. Οπότε, ενδέχεται ένα δεύτερο μέτωπο να προκρίνεται ως όρος εκ των ων ουκ άνευ για το οριστικό κλείσιμο του πρώτου μετώπου – εξαιρουμένου φυσικά του Αφγανιστάν. Επιπλέον, το καθεστώς Άσαντ αποτελεί εμπόδιο λόγω των πολιτικών ισορροπιών που έχει επιβάλλει στον ίδιο το Λίβανο. Παρότι πέρσι υπό την συντονισμένη πίεση Αμερικάνων και Γάλλων η Συρία αναγκάστηκε να τερματίσει την εικοσαετή στρατιωτική της παρουσία στον Λίβανο, εξακολουθεί να επηρεάζει τις εξελίξεις στο εσωτερικό του, και κυρίως να διασφαλίζει την ανοχή απέναντι στη ένοπλη οργάνωση Χεζμπολάχ που διατηρεί στρατόπεδα στην κοιλάδα του Μπεκάα στα νότια του Λιβάνου. Ο στρατός της Χεζμπολάχ όμως έχει αποδειχτεί το πιο αποτελεσματικό ανάχωμα απέναντι στην απειλή που πρεσβεύει το Ισραήλ για ολόκληρο τον αραβικό κόσμο – τουλάχιστον. Την αποτελεσματικότητά του την έχουν γευτεί και οι ίδιοι οι Αμερικανοί όταν τον Οκτώβρη του 1983 μέτρησαν 241 θύματα από μία βομβιστική επίθεση, που τους ανάγκασε να αποχωρήσουν ηττημένοι. Υπάρχουν λοιπόν λογαριασμοί από παλιά. Μία ήττα συνεπώς του Μπάαθ στη Συρία θα έδινε τη δυνατότητα στο Ισραήλ να ενεργοποιηθεί πιο δραστήρια στους πολεμικούς τυχοδιωκτισμούς των Αμερικανών στη Μέση Ανατολή, και να σφίξουν από κοινού σαν τανάλια τα καθεστώτα της Μέσης Ανατολής.

Θα απαιτηθούν συλλήψεις

Τα ευρύτερα σχέδια που διακυβεύονται πίσω από τις δηλώσεις του πρώην Σύριου αντιπροέδρου κατονομάστηκαν ακόμη και από τον ίδιο, όταν κατά τη συνέντευξή του στο δορυφορικό πρόγραμμα του Αλ Αραμπίγια αναφέρθηκε στην μελλοντική «ανάδυση των δημοκρατικών δυνάμεων στη Συρία». Καθόλου επίσης τυχαία δεν είναι και η αλλαγή φρουράς που έγινε τις προηγούμενες ημέρες στην ηγεσία της εξεταστικής επιτροπής του ΟΗΕ που έχει αναλάβει την διερεύνηση της υπόθεσης. Η απομάκρυνση του γερμανού ανακριτή, Ντετλέφ Μέλις, αποδόθηκε επίσημα στη συνταξιοδότησή του. Ο διορισμός όμως ενός αντεισαγγελέα του Ποινικού Δικαστηρίου της Χάγης σε επίπεδο συμβολισμών δημιουργεί τους πιο αρνητικούς συνειρμούς και αναμφισβήτητα αναβαθμίζει τις πιέσεις προς τον ίδιο τον Άσαντ. Η συμβιβαστική λύση που του παρέχεται έχει πολλά κοινά με την οδό που ακολούθησε ο ηγέτης της Λιβύης, Μουαμάρ Καντάφι, μετά την ανατίναξη του αμερικανικού αεροσκάφους στο Λόκερμπι της Σκοτίας το 1998. Να συλλάβει και να παραδώσει δηλαδή πέντε στελέχη των μυστικών υπηρεσιών του, που έχουν ήδη ανακριθεί στη Βιέννη και θεωρούνται από τους δυτικούς ύποπτοι και σε αυτούς να ρίξει όλη την ευθύνη το καθεστώς στη συνέχεια για τη δολοφονία του λιβανέζου πρωθυπουργού, Ραφίκ Χαρίρι. Αυτό το ενδεχόμενο θεωρείται τόσο βέβαιο, ώστε το προανήγγειλε επί της ουσίας στους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς της Τρίτης, 3 Ιανουαρίου, σύριος αναλυτής που σχετίζεται με την κυβέρνηση, λέγοντας ότι «η επιτροπή του ΟΗΕ σύντομα θα ζητήσει από τη Συρία να συλλάβει τους πέντε». Δεν είναι τυχαία επίσης και η αυτοκρατορικού ύφους δήλωση του αμερικανού πρέσβη στον ΟΗΕ: «αναμένουμε από την κυβέρνηση της Συρίας να συμμορφωθεί πλήρως και χωρίς προϋποθέσεις με τις απαιτήσεις που θέτουν οι αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας». Η ανταπόκριση της Συρίας στο αίτημα της επιτροπής του ΟΗΕ δεν είναι δεδομένη. Ο ίδιος ο ηγέτης της χώρας πολύ πιθανά να φλέρταρε με την ιδέα της συνεργασίας του με τους Αμερικανούς, ώστε να διασφαλίζει τον προεδρικό του θώκο, όπως έχει κάνει όχι μόνο ο Καντάφι, αλλά και άλλοι άραβες ηγέτες. Αυτό άλλωστε έπραξε και την επομένη της 11ης Σεπτεμβρίου, όταν συνεργάστηκε με τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες, ενώ αμέσως μετά τον θάνατο του πατέρα του το 2000 και την ανάληψη των καθηκόντων του, είχε χαρακτηριστεί ως «Γκορμπατσόφ της Συρίας», λόγω των εκτεταμένων μεταρρυθμίσεων που είχε εξαγγείλει στην οικονομία και των διεθνών σχέσεων της χώρας του. Πολύ σύντομα όμως εκείνα τα μεγαλεπήβολα σχέδια τερματίστηκαν λόγω των σοβαρότατων αντιδράσεων που σημειώθηκαν στο εσωτερικό του κόμματός του, του Μπάαθ. Πολύ πιθανά και τώρα οι ίδια δυνάμεις να επιβάλλουν την αντίσταση στα σχέδια των Δυτικών, τη σύγκρουση με τους Αμερικανούς και από κει και πέρα την επιβολή κυρώσεων από τη μεριά του ΟΗΕ, όπως για παράδειγμα να απαγορευτεί στους αξιωματούχους του καθεστώτος συμπεριλαμβανομένων και των μελών της κυβέρνησης να ταξιδεύουν στο εξωτερικό!