Τα όρια και οι στόχοι μιας εθνικής μεταναστευτικής πολιτικής

Για την ορθή αντιμετώπιση του θέματος είναι απαραίτητη προηγουμένως η ορθή κατανόησή του. Η μετανάστευση στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες συνδέεται με το αποικιακό τους παρελθόν και κατά την πιο πρόσφατη περίοδο με τη βιομηχανική και γενικά οικονομική τους ανάπτυξη. Για το λόγο αυτό είχε απολύτως ελεγχόμενο χαρακτήρα και ανταποκρινόταν σε συγκεκριμένες ανάγκες και πολιτικές.
Το τελευταίο, σημερινό κύμα μετανάστευσης, που είναι κατά κύριο λόγο λαθρομετανάστευση, συνδέεται άμεσα με την κατάρρευση του Ανατολικού Συνασπισμού και την πολιτική της παγκοσμιοποίησης, που έχει ως αφετηρία το 1989. Χαρακτηριστικό παράδειγμα του γεγονότος αυτού είναι η Ελλάδα. Μέχρι το 1989 δεν βγήκε καμιά κυβέρνηση, κανένα κόμμα, κανένας πολιτικός ηγέτης, να διαπιστώσει ότι η Ελλάδα έχει ανάγκη από μετανάστες και να προτείνει είτε εισαγωγή, σε προσωρινή βάση, εργατικού δυναμικού είτε εισαγωγή μεταναστών. Δύο εξαιρέσεις στον κανόνα ήταν η μετάκληση για ορισμένους μήνες στην Κρήτη εργατριών από την Ισπανία για το μάζεμα της ελιάς και η πρόταση εισαγωγής περιορισμένου αριθμού εργαζομένων για τα έργα της Ολυμπιάδας, τα οποία όμως χρονολογούνται μετά το 1989.
Κατά συνέπεια, το σημερινό πρωτοφανές σε διαστάσεις και ανεξάντλητο σε δυναμική, μεταναστευτικό φαινόμενο συνδέεται, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, με την παγκοσμιοποίηση. Στην πραγματικότητα είναι παράρτημα και πτυχή της παγκοσμιοποίησης. Προάγεται και απορρέει: πρώτον, μέσα από τις νεοφιλελεύθερες οικονομικές πολιτικές, που επιδιώκουν τη δημιουργία μιας παγκόσμιας νεοφιλελεύθερης ενιαίας αγοράς, με υπέρβαση και σταδιακή απαξίωση των εθνικών δομών, των εθνικών πολιτικών και του εθνικού κράτους. Δεύτερον, μέσα από την εγκατάλειψη των πολιτικών διαλόγου μεταξύ Βορρά και Νότου που κυριάρχησαν κατά την προηγούμενη περίοδο, πριν από το 1989. Η νέα νεοφιλελεύθερη ιδεολογία της παγκοσμιοποίησης διακηρύσσει ότι η ανάπτυξη του Τρίτου Κόσμου δεν θα προέλθει από οποιονδήποτε διάλογο μεταξύ Βορρά και Νότου που περιλαμβάνει ολοκληρωμένα προγράμματα βοήθειας του Βορρά προς το Νότο. Θα προέλθει κατ’ αυτήν από την πλήρη φιλελευθεροποίηση της διεθνούς οικονομικής ζωής, την κατάργηση των δασμών, τις ελεύθερες εισαγωγές και εξαγωγές, την ουσιαστική κατάργηση των εθνικών συνόρων και φραγμών, τον παραμερισμό των εθνικών πολιτικών και του εθνικού κράτους και την προσέλκυση, πάνω σε ανταγωνιστική βάση, επενδύσεων του διεθνούς χρηματιστηριακού κεφαλαίου με άξονα πολυεθνικές εταιρείες.

Η λαθρομετανάστευση παράγοντας
γεωπολιτικών ανακατατάξεων
και αναδιαρθρώσεων

Η οικονομική παγκοσμιοποίηση συνιστά εκ των πραγμάτων το βάθρο της επιδιωκόμενης από τις ΗΠΑ ηγεμονίας μέσα στον μεταδιπολικό, μετασοβιετικό κόσμο. Στο πολιτικό επίπεδο εκφράζεται με πιέσεις για την προσχώρηση στις πολιτικές της παγκοσμιοποίησης και την προώθηση προς την κατεύθυνση αaυτή των αναγκαίων «μεταρρυθμίσεων». Ως κύριος άξονας των αλλαγών προβάλλονται οι ιδιωτικοποιήσεις, ενώ η αγορά θεοποιείται κυριολεκτικά και αναγορεύεται σε υπέρτατη αξία και κανόνα.
Στο ιδεολογικό επίπεδο προβάλλεται το μοντέλο της «πολυπολιτισμικής» κοινωνίας, που παρουσιάζεται με το ένδυμα και τη σημαία του οικουμενισμού του διεθνισμού και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το ιδεολόγημα αυτό συγκαλύπτει στην πραγματικότητα την προώθηση μιας νέας διεθνούς αυτοκρατορικής τάξης, η οποία δεν έχει τίποτε να κάνει με τον καλώς νοούμενο οικουμενισμό που αναφέρεται σε ελεύθερων και δημοκρατούμενο άτομο και τον καλώς νοούμενο διεθνισμό ο οποίος αναφέρεται σε σχέσεις φιλίας και συνεργασίας μεταξύ ελευθέρων και ανεξάρτητων λαών. Αντιθέτως, το πολυπολιτισμικό μοντέλο, που δεν έχει τίποτε το κακό όταν ανταποκρίνεται σε μια δημοκρατική πραγματικότητα και την εκφράζει, χρησιμοποιείται ως Δούρειος ίππος για την υπονόμευση των εθνικών κρατών με την αξιοποίηση μειονοτήτων και την εισαγωγή και κατασκευή μειονοτήτων εκεί όπου δεν υπάρχουν.
Κλασικό παράδειγμα του τελευταίου είναι η Ελλάδα. Ενώ ήταν η μόνη χώρα στα Βαλκάνια που δεν είχε στο έδαφός της σημαντικές μειονότητες, πέραν της μικρής μουσουλμανικής μειονότητας της Δ. Θράκης, έγινε στόχος «πολυπολιτισμικής» μεταλλαγής. Η μαζική και ανεξέλεγκτη λαθρομετανάστευση έγινε εκ των πραγμάτων εργαλείο γεωπολιτικής αναδιάρθρωσης του εθνικού ελληνικού χώρου.
Το γεγονός αυτό έχει πολύ ιδιαίτερη σημασία στα ευαίσθητα Βαλκάνια, όπου οι μειονότητες αξιοποιήθηκαν επανειλημμένα στο παρελθόν και προσφάτως από εξωτερικές δυνάμεις για γεωπολιτικές ανακατατάξεις και αλλαγές.

Για πρώτη φορά απειλείται με
αμετάστροφη μετάλλαξη ο ελληνικός
εθνικός χώρος

Οι διαστάσεις που έχει πάρει στην Ελλάδα το φαινόμενο της λαθρομετανάστευσης, και ιδιαίτερα ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζεται από μεγάλο μέρος των πολιτικών ηγεσιών της χώρας, θέτει έντονα ερωτήματα για το ίδιο το εθνικό μέλλον της χώρας.
Η Ελλάδα, που μέσα από μύριες εθνικές περιπέτειες, καταστροφές, ξένες κατακτήσεις και μακραίωνη δουλεία, διατήρησε πάντα την εθνική της ταυτότητα και συνέχεια επί τόσους αιώνες, παρουσιάζεται σήμερα ως προνομιακό πεδίο της παγκοσμιοποίησης και «πολυπολιτισμικών» πειραματισμών, οι οποίοι θέτουν ευθέως σε κίνδυνο την εθνική και κοινωνική συνοχή της. Ο προβληματισμός αυτός δυστυχώς δεν είναι αστήρικτος. Ο ίδιος ο πρώην πρωθυπουργός, κ. Κ. Σημίτης, διαπίστωσε στο βιβλίο του ότι η Ελλάδα «ήταν μέχρι τώρα μονοεθνικό κράτος» και ότι τώρα, λαμβάνοντας προφανώς υπόψη τη νέα κατάσταση, πρέπει να κάνει «ιδεολογικούς και θεσμικούς επαναπροσανατολισμούς»!
Ο ίδιος προβληματισμός τεκμηριώνεται και στις πολιτικές που ακολουθεί η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, η οποία, όπως φαίνεται, δεν υστερεί καθόλου σε πολιτικές παγκοσμιοποίησης και «πολυπολιτισμική» ρητορεία και πρακτική.
Η πολιτική αυτή φαίνεται συγκεκριμένα στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει την αδιάκριτη νομιμοποίηση των πάντων και όλων αυτών που βρίσκονται παράνομα στην Ελλάδα και αυτών που συρρέουν από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, γιατί πληροφορήθηκαν ότι στη «φιλόξενη» και «φιλελεύθερη» Ελλάδα νομιμοποιούνται οι πάντες. Όπως αποκάλυψε προσφάτως η εφημερίδα «Καθημερινή» οι δουλέμποροι διαφημίζουν την Ελλάδα ως προορισμό λαθρομεταναστών ακόμη και με μηνύματα στα κινητά υποψήφιων λαθρομεταναστών.

Οι Αμερικανοί χτίζουν τείχος
στα σύνορα με το Μεξικό, για να
ελέγξουν τη λαθρομετανάστευση

Ένα δείγμα του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζουν τη λαθρομετανάστευση οι ίδιοι οι Αμερικανοί, που είναι ένα έθνος μεταναστών και άρχοντες της παγκοσμιοποίησης, είναι η απόφαση που πήρε προσφάτως η Αμερικανική Βουλή των Αντιπροσώπων.
Κατά τη συζήτηση σχετικού νομοσχεδίου για τη λαθρομετανάστευση η Αμερικανική Βουλή αποφάσισε την κατασκευή τείχους χιλίων εκατόν τριάντα χλμ. (1.130), για να διευκολυνθεί ο έλεγχος της λαθρομετανάστευσης. Σύμφωνα με τις αμερικανικές πηγές συλλαμβάνονται κάθε χρόνο και απωθούνται από τα σύνορα με το Μεξικό 1 εκατ. περίπου λαθρομετανάστες. Υπολογίζεται επίσης ότι στις ΗΠΑ ζουν 10 εκατ. Μαξικανοί, εκ των οποίων τα 4 εκατ. είναι παράνομοι.
Για να αντιληφθεί κανείς την έκταση που έχει πάρει στην Ελλάδα η λαθρομετανάστευση, το 20% στο οποίο υπολογίζεται ο αριθμός σήμερα στην Ελλάδα των νόμιμων και παράνομων μεταναστών, θα αντιστοιχούσε στις ΗΠΑ (ο πληθυσμός 280 εκατ. περίπου) με 56 εκατ. μετανάστες! Εάν υπολογίσει και προσθέσει κανείς στον αριθμό αυτό επιπλέον τον πολλαπλάσιο αριθμό που θα προκύψει από την εφαρμογή της Κοινοτικής Οδηγίας 109/2003 για οικογενειακή επανένωση, που αφορά τους επί μακρόν διαμένοντες (5 χρόνια), αντιλαμβάνεται κανείς πού οδηγείται η χώρα.

Η ανεξέλεγκτη λαθρομετανάστευση
και νομιμοποίηση οδηγούν σε
κοινωνική πόλωση και διάσπαση
της κοινωνικής συνοχής

Μια γεύση των κοινωνικών προβλημάτων έδωσε προσφάτως ο Σύνδεσμος Ελλήνων Βιομηχάνων, που πρότεινε την υιοθέτηση συλλογικών συμβάσεων πολλών ταχυτήτων για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής βιομηχανίας. Η πρόταση αυτή προφανώς δεν είναι άσχετη με τις ανεξάντλητες εφεδρείες μεταναστών και λαθρομεταναστών που εγκαθίστανται στη χώρα και ανατρέπουν εκ των πραγμάτων κάθε έννοια ισορροπίας μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας. Αυτό δεν αφορά επίσης μόνο την Ελλάδα. Πουθενά όμως αλλού δεν έχει πάρει την έκταση που έχει πάρει στην Ελλάδα μέσα σε δεκαπέντε χρόνια.
Στις άλλες επίσης ευρωπαϊκές χώρες, που έχουν μάλιστα στο ενεργητικό τους ένα αποικιακό παρελθόν που τους επιβάλλει μεγαλύτερες ευθύνες και υποχρεώσεις απέναντι στις πρώην αποικίες τους λαμβάνονται αυστηρότατα μέτρα. Η Ελλάδα συνεχίζει, αντιθέτως την πολιτική της παθητικής ανοχής, έξω από κάθε λογικό όριο και μέτρο.
Τα γεγονότα στη Γαλλία, αντί να αποτελέσουν αφορμή για περίσκεψη και προβληματισμό, αξιοποιούνται αντιστρόφως ως δήθεν απόδειξη ότι πρέπει να επιταχυνθεί η «ενσωμάτωση» όλων και η εσπευσμένη παροχή μάλιστα στους επί μακρόν διαμένοντες πολιτικών δικαιωμάτων. Διαφαίνονται ήδη τα σπέρματα ενός κομματικού ανταγωνισμού και μιας κομματικής πλειοδοσίας ποιος θα προσεταιριστεί ως προσεχή εκλογική πελατεία τους μετανάστες. Φαίνεται με τη λογική αυτή πολύ πιθανό το ενδεχόμενο οργανωμένες ομάδες μεταναστών να αναχθούν σύντομα σε ρυθμιστικό παράγοντα στο πολιτικό σύστημα της χώρας.

Όρια και κριτήρια μιας εθνικής
μεταναστευτικής πολιτικής

Ο ελληνικός λαός βυθισμένος στα καθημερινά του προβλήματα δεν έχει συνειδητοποιήσει το πρόβλημα που δημιουργείται με τη λαθρομετανάστευση και την ανοχή και τη νομιμοποίησή της πίσω κυριολεκτικά από την πλάτη της ελληνικής κοινωνίας.
Η σπουδή ορισμένων δίδει μάλιστα την εντύπωση ότι προσπαθούν να δημιουργήσουν τετελεσμένο γεγονός, πριν αντιληφθεί ο ελληνικός λαός τα όσα τεκταίνονται και αντιδράσει. Ασκείται για το σκοπό αυτό μια προληπτική, ιδεολογική τρομοκρατία, που παρουσιάζει οποιαδήποτε ένσταση και αντίδραση ως εθνικισμό ρατσισμό και ξενοφοβία. Προτάσσει επίσης την ΕΕ, αποσιωπώντας το γεγονός ότι η ΕΕ δεν υποχρεώνει καμιά χώρα μέλος να δεχθεί και να νομιμοποιήσει λαθρομετανάστες. Η ΕΕ αποκτά συναρμοδιότητα και ρόλο μετά τη νομιμοποίησή της από τη χώρα μέλος.
Τα πράγματα έχουν φτάσει σε οριακό σημείο και είναι καιρός να μπουν στην άκρη οι ιδεοληψίες και οι επιταγές της παγκοσμιοποίησης και να αντιμετωπιστεί το θέμα με φρόνηση και ρεαλισμό. Δεν μπορεί να λυθεί το θέμα του Τρίτου Κόσμου με τη λαθρομετανάστευση. Δεν μπορεί η Ελλάδα ή οποιαδήποτε άλλη χώρα να ανεχθεί πολιτικές ανοικτών συνόρων πέρα από τα εσωτερικά σύνορα της ΕΕ.
Η Ελλάδα που αγωνίζεται να κατοχυρώσει την ασφάλεια και την ανάπτυξή της και να συγκλίνει με τον σκληρό πυρήνα της ΕΕ, που ήδη διαμορφώνεται, κινδυνεύει να παλινδρομήσει προς την υπανάπτυξη και τη μετατροπή της σε τριτοκοσμική χώρα μεταναστών, κινδυνεύει να εκπληρώσει τις προφητείες των διαφόρων Φουκουγιάμα της παγκοσμιοποίησης για το τέλος της εθνικής ιστορίας.

Επιβάλλεται επειγόντως να αποσαφηνιστούν και να καθοριστούν όρια και κριτήρια μιας Εθνικής Μεταναστευτικής Πολιτικής:
Α. Καθορισμός ανώτατου ορίου αριθμού μεταναστών, το οποίο λογικά δεν μπορεί να υπερβαίνει το 10%.
Β. Διάκριση μεταξύ ξένων εργαζομένων για ορισμένο χρόνο και μόνιμων μεταναστών. Γιατί πρέπει να θεωρείται ως αυτονόητο ότι όποιος μπαίνει παράνομα στη χώρα έχει δικαίωμα να πάρει ελληνική ταυτότητα και υπηκοότητα; Πότε η Ελλάδα διεκήρυξε ότι είναι ανοικτή σε διεθνή εποικισμό;
Γ. Εφαρμογή πολιτικών ενσωμάτωσης μέσα στο παραπάνω πλαίσιο, με βάση τις πραγματικές ανάγκες και δυνατότητες της χώρας, ώστε να μην τίθεται σε κίνδυνο η ταυτότητα του ελληνικού λαού και η εθνική και κοινωνική συνοχή της χώρας.
Δ. Συνεργασία στο πνεύμα αυτό για κοινές ευρωπαϊκές πολιτικές.
Η διαμόρφωση ενός λογικού και υπεύθυνου πλαισίου μεταναστευτικής πολιτικής μπορεί να καταστήσει την ελεγχόμενη μετανάστευση παράγοντα θετικής συμβολής και εθνικού συμφέροντος για τη χώρα. Αντιθέτως, αν συνεχισθεί με διάφορα ιδεολογήματα, η σημερινή πολιτική θα είναι απαρχή απίστευτων προβλημάτων στο εγγύς μέλλον. Ο ελληνικός λαός θα βρεθεί αντιμέτωπος με μια πρόκληση που θα αφορά εκτός των άλλων την ίδια την εθνική του υπόσταση και ταυτότητα και τη συνέχιση της εθνικής του ιστορίας.

* Ο Περικλής Νεάρχου διετέλεσε σύμβουλος επί θεμάτων εξωτερικής πολιτικής του Ανδρέα Παπανδρέου