Τα αντισταθμιστικά ωφελήματα (ΑΩ) των νέων μαχητικών F-16

Το «ΠΑΡΟΝ» εξασφάλισε τον πίνακα των προσφερόμενων ΑΩ και σας τον παρουσιάζει.

Πριν όμως παρουσιάσουμε και σχολιάσουμε την προσφορά των ΑΩ, είναι χρήσιμο να μυήσουμε τον αναγνώστη και να τον εισαγάγουμε στον σκοτεινό και ερεβώδη κόσμο των αντισταθμίσεων των εξοπλιστικών προγραμμάτων που έκανε αρκετούς πάμπλουτους, που προκάλεσε μετακομίσεις από τα Σούρμενα στην Εκάλη ή το Καβούρι, τους έκανε μέλη του «Ekali Club» ενώ πρώτα ήταν αποκλειστικοί θαμώνες φτηνών χασαποταβερνών, που «ανάγκασε» μερικούς να αγοράσουν κότερα και άλλους να έχουν φανταστικού ύψους καταθέσεις σε ξένες τράπεζες. Αυτοί οι «αρκετοί» δεν είναι βέβαια μόνο οι έμποροι όπλων και οι παραφυάδες τους, αλλά πολλοί δημόσιοι λειτουργοί διαφόρων διαβαθμίσεων, ακόμη και υπουργοί!

Την ιστορία των ΑΩ στην Ελλάδα, το ΥΕΘΑ, αρχίζει το 1986, όταν ο τότε υφυπουργός Θ. Στάθης, έντιμος πολιτικός, ανέθεσε σε έναν άλλο έντιμο αεροπόρο, τον Περ. Κοντοδιό, την οργάνωση ενός Γραφείου για την εκμετάλλευση των ΑΩ των μαχητικών F-16 και MIRAGE που τα προμηθευτήκαμε με την αγορά του αιώνα.

Τότε τα ΑΩ ήταν «καινούργιο φρούτο», το οποίο αμέσως το οσμίσθηκαν τα τσακάλια και έσπευσαν να το λεηλατήσουν. Το 1986 δεν υπήρχαν ούτε νόμοι (νόμος για ΑΩ δεν υπάρχει ούτε και σήμερα. Οι άρχοντες του ΥΕΘΑ δεν προχώρησαν σε προώθηση νόμου, γιατί δεν ήθελαν να «χαλάσουν τη σούπα» των εντός και εκτός των τειχών κομπιναδόρων), ούτε θεσμικά πλαίσια, ούτε εμπειρίες, ούτε κατάλληλα πρόσωπα. Όλοι ψαχνόντουσαν… Στις αρχές του 1987 τον Στάθη αντικατέστησε ο επίσης έντιμος αλλά εντελώς άπειρος περί τα στρατιωτικά και τα πρόσωπα που εκινούντο στο ΥΕΘΑ, Στ. Γιώτας, που αντικατέστησε τον Περ. Κοντοδιό με τον Σμήναρχο Αντ. Κάντα. Έκτοτε ο Κάντας έγινε ο μόνιμος, σχεδόν, κυρίαρχος του τομέα αυτού, αφού τον έλεγχε το ’86-’89 και ’93-’01! (Μην ξεχνάμε ότι ’96-01 ήταν υποδιευθυντής του Σμπώκου.) Είναι αυτός που υπέγραψε «αβλεπεί» (όπως αποκαλύφθηκε στην Εξεταστική Επιτροπή) την αποδέσμευση 25 εκατ. δολ. για την Drumila του Καμπούρογλου για ΑΩ των TOR-Μ1 που δεν είχαν γίνει ποτέ. (Όταν ο πρόεδρος της Εξεταστικής κ. Τραγάκης ρωτήθηκε την 1.10.05 από τη ρεπόρτερ του ΣΚΑΪ κ. Αρ. Μπουγάτσου γιατί δεν κλήθηκε ο κ. Καντάς στην Εξεταστική για ένα τόσο σοβαρό θέμα, ο κ. πρόεδρος απάντησε ότι… δεν πρόλαβε να τον καλέσει …).

Πριν αρχίσουμε την αναλυτική παρουσίαση της μεθοδολογίας των ΑΩ, θα πούμε ορθά – κοφτά ότι αν γινόταν συστηματική εκμετάλλευσή τους αντί να καταληστευθούν, ιδιαίτερα την «εκσυγχρονιστική» εποχή Άκη – Γιάννου (’96-’04), τότε η Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία και η οικονομία θα είχαν αλλάξει όψη.

Σήμερα η ΕΑΒ, η ΕΛΒΟ, η ΠΥΡΚΑΛ κ.λπ. είναι φτωχότερες από το 1986 και χρωστάνε περισσότερα. Και αυτό γιατί τα ΑΩ λεηλατήθηκαν στην κυριολεξία. Εν αντιθέσει, στη γειτονική Τουρκία η άψογη και ενσυνείδητη ιεροτελεστία της απαίτησης, απορρόφησης και εκτέλεσης των ΑΩ έχει προκαλέσει το θαύμα της αμυντικής βιομηχανίας της, που καλύπτει σχεδόν το 35% των εξοπλιστικών προγραμμάτων. Εμείς παραμένουμε σταθεροί στο 4%, που κι αυτό αντιπροσωπεύει συνήθως βαφή, συναρμολόγηση κ.λπ.

Συγκεκριμένα, από τα 41 τελευταία εξοπλιστικά προγράμματα της γείτονος που έγιναν τελευταία, τα 32 πραγματοποιήθηκαν εγχωρίως (χωρίς ή με συμπαραγωγή), χάριν των ΑΩ. Επίσης, με όρους που επέτυχαν έκαναν και εξαγωγές. (Βλ. σχετική έρευνα «Καθημερινή» 27 Νοεμβρίου). Πριν, λοιπόν, αναλύσουμε την αμερικανική προσφορά, ας δούμε τον «μαγικό» αυτό κόσμο των ΑΩ σε σμικρογραφία, γιατί η ανάλυση και σπουδή του θ’ απαιτούσε δεκάδες σελίδες.

Τα αντισταθμιστικά (ΑΩ)

1. Ορισμός

Αντισταθμιστικά ωφελήματα είναι το σύνολο των ανταποδοτικών πράξεων που πραγματοποιούνται από τον προμηθευτή σαν αντιστάθμισμα μιας συγκεκριμένης προμήθειας Ε.Δ. σύμφωνα με την εκάστοτε πολιτική του ΥΕΘΑ επί του αντικειμένου.

2. Νομοθεσία

Με το Π.Δ. 284/89, όπως τροποποιήθηκε με το Π.Δ. 189/97, καθορίζεται γενικώς και αορίστως ότι «…για προμήθειες υλικών από το εξωτερικό ή υλικών των οποίων η αξία του εισαγομένου μέρους τους υπερβαίνει το ποσό που ορίζεται από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, κάθε φορά, κατατίθεται στην Γενική Διεύθυνση Εξοπλισμών επί πλέον και προσφορά ΑΩ».

3. Οι λεπτομερείς διατάξεις που διέπουν σήμερα τον θεσμό των ΑΩ στις προμήθειες των Ε.Δ. περιλαμβάνονται στις ισχύουσες από τον Μάιο 1996 Κατευθυντήριες Οδηγίες Για Τα Αντισταθμιστικά Ωφελήματα Προμηθειών Ενόπλων Δυνάμεων.

Οι παραπάνω οδηγίες δεν έχουν ισχύ Νόμου, είναι γενικές και αόριστες.

4. Επιδιώξεις

Θεωρητικά, αλλά στην πράξη ελάχιστα επιτευχθείσες, είναι η μέσω των ΑΩ:

α) Υποβοήθηση της αμυντικής βιομηχανίας και η ανάπτυξη – ενίσχυση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στην Ελλάδα.

β) Ενίσχυση των Ε.Δ μέσω της παροχής υλικών και υπηρεσιών.

γ) Μείωση του κόστους των αμυντικών υλικών, διά της εμμέσου επιστροφής μέρους ή του συνόλου των σχετικών δαπανών.

(H πράξη έχει αποδείξει το αντίθετο. Με τη σαθρή και διαβρωμένη πολιτική του ΥΕΘΑ στα ΑΩ «επιτυγχάνεται» η αύξηση του κόστους των αμυντικών υλικών!)

5. Όρια – Υποχρεώσεις

Υποχρεούνται σε ΑΩ προμήθειες που υπερβαίνουν το κόστος των 400 εκατ. δρχ.

6. Είδη απαιτουμένων – αποδεκτών ΑΩ

α. Αγορές (από τον προμηθευτή) ελληνικών αμυντικών προϊόντων ή υπηρεσιών.

β. Παραγωγή νέων αμυντικών προϊόντων ή υποσυγκροτημάτων (των προσφερομένων υλικών) με άδεια εκμετάλλευσης σε ξένες αγορές.

γ. Άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα από προμηθευτές.

δ. Παροχές κεφαλαιουχικών εξοπλισμών στην αμυντική βιομηχανία.

7. Ύψος ΑΩ

Τα ΑΩ πρέπει να καλύπτουν τουλάχιστον το 60% του συναλλαγματικού μέρους της σύμβασης από τα οποία τα μισά πρέπει να καλύπτουν αγορές αμυντικών προϊόντων ή παραγωγή νέων (από την Ελλάδα ή στην Ελλάδα).

8. Αποδεκτά μέρη

Δικαίωμα στη διαχείριση των ΑΩ, εκτός από του προμηθευτή, έχουν και:

α. Οι μητρικές και θυγατρικές εταιρείες του

β. Υπεργολάβοι

γ. Εκπρόσωπος του προμηθευτή, όπως αυτός τον προτείνει. (Eligible parties)

9. Συντελεστές

Μ’ αυτούς πολλαπλασιάζεται η ονομαστική ή πραγματική αξία των προσφερομένων ΑΩ. Έτσι προκύπτει η πιστωτική αξία για την οποία χρεώνεται ο προμηθευτής. Οι συντελεστές κυμαίνονται από 4 έως 12, θεωρητικά.

10. Εγγυήσεις

Ο προμηθευτής πρέπει να καταθέσει ως εγγύηση για την πιστή εκτέλεση των υποχρεώσεών του σε ΑΩ τραπεζική εγγυητική επιστολή ύψους 10% επί της πιστωτικής αξίας των συμφωνηθέντων ΑΩ.

Η αμερικανική προσφορά ΑΩ

Αποτελείται από ένα δισέλιδο το οποίο συνθέτουν 21 ομάδες ΑΩ πραγματικής αξίας 226.267 356 δολ. και ονομαστικής 1,8 δισ. Το ποσό αυτό είναι αισθητά μικρότερο του κόστους των μαχητικών (δεδομένου ότι η L-M ισχυρίζεται ότι προσφέρει 100% ΑΩ) με εξαιρετικά φουσκωμένες τιμές.

Στην ανακοίνωσή της, την οποία αναφέραμε στην αρχή, η κατασκευάστρια εταιρεία L-Μ τονίζει ότι «Η εταιρεία έχει προσφέρει πραγματικά ΑΩ στα προγράμματά της». Έχουμε αμφιβολίες γιατί η μηχανογράφηση π.χ. του ΝΙΜΤΣ, στο πλαίσιο των ΑΩ των F-16 του 1986 («αγορά του αιώνα») ανατέθηκε προνομιακά και με τεράστιο κόστος (1,3 δισ. δρχ.) στον κ. Βλ. Καμπούρογλου, ο οποίος, καθ’ οδόν, πήρε το χρήμα, την παράτησε και «δώθε παν’ οι άλλοι…». Έτσι δεν είναι; Και εδώ παρατηρούμε ότι υπάρχει σαφώς η τάση των «μαστόρων» που τα διαχειρίζονται να μειωθούν ή να εξαφανισθούν. Ας έλθουμε όμως στις λεπτομέρειες. Οι «καλές γλώσσες» λένε ότι ο δισέλιδος πίνακας αποτελεί έμπνευση του κ. Κρις Χατζημηνά, μετρ των ΑΩ, που χρόνια τώρα διαχειρίζεται τα αντισταθμιστικά της L-M και όχι μόνο και ο οποίος λαμβάνει τη μερίδα του λέοντος και για την εταιρεία του (ALBION) και αρκετούς φίλους του. Είναι κραυγαλέο ότι τα ΑΩ είναι δρομολογημένα.

Ας πάρουμε όμως μερικά παραδείγματα, αφού επισημάνουμε ότι:

• Τα προσφερόμενα υλικά και ιδιαίτερα οι «υπηρεσίες» είναι υπερκοστολογημένα. Εφαρμόσθηκε η διαδικασία που αναφέρουμε στις προηγούμενες σελίδες.
• Τα υλικά που χαρακτηρίζονται grant, δηλ. δωρεάν, είναι εξαιρετικά υπερκοστολογημένα και με μεγάλους συντελεστές για να «φουσκώσουν» τον λογαριασμό και ν’ αφήσουν τεράστια κέρδη στους συμμετέχοντες π.χ.
• Α9: περιλαμβάνεται:

– Μία ιατρική συσκευή (2.600.000 δολ.)

– Οχήματα καυσίμων (που δρομολογούνται στον Κιολεΐδη, απευθείας, χωρίς να προσδιορίζεται ο αριθμός, ο τύπος κ.λπ. για ευνόητους λόγους)

– 6.047.580 δολλάρια.

– Ένα κινητό νοσοκομείο εξ ΗΠΑ (της εταιρείας Mobile Medical International Coup) 3.500.000 δολλάρια.
(Γιατί το Νοσοκομείο σε τεράστια τιμή και από τις ΗΠΑ, ενώ εδώ κατασκευάσθηκε πολύ καλό, όπως λένε, Στρ. Νοσοκομείο που εστάλη στο Αφγανιστάν με λιγότερα λεφτά;). Όλα αυτά κάνουν 12.147.580 δολλάρια. Τι παίγνια παίζονται;

• A24: Υλικά ΕΑΒ κόστος 25 εκατ. δολ. (συν 10). Εδώ θα γίνει πανηγύρι. Θα τα κοστολογήσουν όσο τους κατεβάσει ….
• Α25: Αυτό αφορά αποκλειστικά την ALBION και κοστίζει 7 εκατ. δολάρια.
• Α27: Μελέτη ανάπτυξης συστήματος προμηθειών του Στρατού 666.667 δολάρια (περίεργο νούμερο) συντ. 12. Όπου ακούς μελέτη ρίξε τα μισά στη θάλασσα.

Οι μελέτες έφαγαν το πολύ χρήμα, εκατοντάδες εκατομμύρια δολλάρια, στο παρελθόν και οι περισσότερες είναι σε αραχνιασμένα ντουλάπια.

• Α29: Δωρεάν υλικό ελέγχου ηλεκτρονικών στην εταιρεία MILTECH (3.000.000 δολάρια, συντ. 12). Δεν το καταλαβαίνουμε αυτό το… Καραμουρζούνικο, το δωρεάν.
• Α30: Εξομοιωτής από τα χεράκια της INTRACOM (να και ο εθνικός προμηθευτής που ανησυχούσαμε…) 4.000.000 δολάρια συντ.12.
• Α31: Σύστημα εκπαίδευσης (ALBION) 11.700.000 δολάρια συντ.12.
• Α33: Αναπτυξιακό υλικό για τον Κιολεΐδη.

Έχουμε λοιπόν πρωταγωνιστές ALBION, INTRACOM, MILTECH, Κιολεΐδης. Τους αφανείς ευνοούμενους τους ψάχνουμε… Μήπως πρέπει κάποιος από το ΥΕΘΑ ή το Υπ. Οικ. να συστήσει στην L-M να ξαναδεί το θέμα απαρχής; Να καθορίσει ρεαλιστικές τιμές, να κοιτάξει τους μικρομεσαίους και να μεγαλώσει την πίστωση; Πρέπει να λάβουν υπόψη, οι δικοί μας, ότι η L-M έχει μεγάλες σφίξεις και καίγεται να πάρει το πρόγραμμα. Όπως διαβάσαμε στο έγκυρο «DEFENSE NEWS» (7-11-2005), μετά την άρνηση των Αφγανών ν’ αγοράσουν F-16 (δεν τους λυπούνται τους φουκαράδες που πάνε να τους φορτώσουν μαχητικά, ξυπόλητοι και πειναλέοι άνθρωποι…), η αγωνιώδης προσπάθεια της εταιρείας είναι να υπογραφεί το ταχύτερο δυνατό η σύμβαση με την Ελλάδα. Δεν το πήραν χαμπάρι οι «ημέτεροι», να τους κάνουν παιχνίδι; Θα μου πείτε, ποιος να παίξει….

Εν πάση περιπτώσει είναι ανάγκη τούτη τη φορά να πάρουμε σωστά ΑΩ. Για να μη ξαναγίνουμε διεθνώς ρεζίλι.

Σε συνέντευξή του στην «Ελευθεροτυπία» (15-11-05) ο Τζο Ρέμπερ, διευθυντής Τμήματος Εξοπλισμών της INTERNATIONAL TRANSPERANCY, λέει:

— Η Ελλάδα βρίσκεται στις πρώτες θέσεις, παγκοσμίως, της διαφθοράς στην προμήθεια οπλικών συστημάτων (την περίοπτη αυτή θέση κατέλαβε επί Σημιτικού εκσυγχρονισμού της αρπαχτής και της λεηλασίας. Δεν προχωρούμε σε άλλα ονόματα…).

— Το κόστος της αγοράς ενός συγκεκριμένου εξοπλιστικού προγράμματος συντίθεται από την πραγματική τιμή, την άμεση μίζα και το κόστος που προκύπτει από το γεγονός ότι το οπλικό σύστημα αυτό δεν θα το αγοράζαμε αν δεν υπήρχε ως κίνητρο η μίζα. Επομένως, υπάρχουν συστήματα που αγοράσθηκαν μόνο για την μίζα! (Κάτι ξέρει ο κ. Ρέμπερ από τέτοια συστήματα, ένα σωρό, που πήραν τα τσακάλια τα δικά μας για να «ενισχύσουν» την αποτροπή…). Περιμένουμε να δούμε τι θα γίνει…