Γιατί οι εφορίες δεν εισπράττουν φόρους
Επίσης, τονίζαμε ότι μία ήπια δημοσιονομική προσαρμογή πρέπει να συνοδεύεται από διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις σε όλες τις αγορές, στη δημόσια διοίκηση, την υγεία και την εκπαίδευση, οι οποίες, με τη σειρά τους, θα συμβάλουν στην αύξηση της απασχόλησης, στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και, γενικά, στην πραγματική σύγκλιση με την Ευρώπη. Οι επισημάνσεις μας αυτές συνοδεύονταν και από συγκεκριμένες προτάσεις για την είσπραξη των δημόσιων εσόδων από τις εφορίες. Δεν έχει στεγνώσει ακόμη η μελάνη της ανάλυσης αυτής και ήρθαν, σαν καταπέλτης, τα στοιχεία για τις υστερήσεις, που έφθαναν έως το -64%, ορισμένων εφοριών στην είσπραξη εσόδων.
Τα στοιχεία αυτά δεν αποκαλύπτουν μόνο το δράμα που κρύβεται πίσω από την ανικανότητα του κράτους να εισπράξει βεβαιωμένους φόρους. Τα στοιχεία αυτά καταδεικνύουν ότι στην είσπραξη και διαχείριση των δημόσιων εσόδων υπάρχει μείζον οικονομικό και ηθικό θέμα. Υπάρχει μείζον οικονομικό θέμα, γιατί δεν συγκεντρώνονται οι αναγκαίοι (βεβαιωθέντες) φόροι για να μπορεί το κράτος να εφαρμόσει τη, διατυμπανιζόμενη από όλους μας, κοινωνική και, φυσικά, αναπτυξιακή πολιτική με τη βελτίωση των άθλιων δημόσιων υποδομών. Η πρόσφατη νεροποντή κατέδειξε για μιαν ακόμη φορά το πρόβλημα αυτό. Υπάρχει όμως και μείζον ηθικό ή καλύτερα νομικό θέμα, διότι αυτή την ανικανότητα του κράτους εκμεταλλεύονται οι εκ πεποιθήσεως φοροκλέφτες και μπαταξήδες, οι οποίοι συνεχώς «δικαιώνονται» με τις γνωστές αποφάσεις των υπουργών Οικονομικών όλων των εποχών για «περαίωση» εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων. Έτσι, παραβιάζεται η γνωστή συνταγματική διάταξη, σύμφωνα με την οποία όλοι οι πολίτες πρέπει να συμμετέχουν στη συγκέντρωση φόρων, ανάλογα με τις οικονομικές τους δυνατότητες. Δηλαδή φθάσαμε στο σημείο να χαρακτηρίζονται «κορόιδα» οι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους φορολογούμενοι.
Είναι αλήθεια ότι πίσω από την εφιαλτική αυτήν υστέρηση στην είσπραξη των δημόσιων εσόδων από τις μισές σχεδόν εφορίες μπορεί να αναζητηθεί η φθίνουσα επιχειρηματικότητα στη χώρα μας, η οποία εκδηλώνεται με το κλείσιμο επιχειρήσεων (πτώχευση), οπότε ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος, ή με τη φυγή τους κυρίως στα Βαλκάνια. Εκτιμάται ότι το 70% της υστέρησης στην είσπραξη των δημόσιων εσόδων οφείλεται στις επιχειρήσεις αυτές.
Ωστόσο, πάντα υπάρχουν φόροι που δεν εισπράττονται από τις εφορίες. Και εκεί εντοπίζεται το πρόβλημα και αυτό πρέπει να οξύνει τον προβληματισμό της ηγεσίας του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών. Γιατί όλες αυτές οι δυσμενείς εξελίξεις στην είσπραξη των φόρων από τις εφορίες δεν είναι τυχαίες ή συγκυριακές. Πρώτα πρώτα οφείλονται σε αποδυνάμωση των μηχανισμών είσπραξης των δημόσιων εσόδων, με την κατάργηση της έκπτωσης κατά 10% στην εφάπαξ καταβολή του φόρου εισοδήματος και, φυσικά, στη χαλάρωση, για διαφόρους λόγους, που παρατηρείται στο απασχολούμενο στις εφορίες προσωπικό. Η έκπτωση αυτή, όταν εφαρμοζόταν, είχε θαυμαστά αποτελέσματα στην αύξηση των εσόδων. Εκτιμάται ότι τουλάχιστον το 50% των οφειλετών εξοφλούσε το χρέος του εφάπαξ και το κράτος είχε αμέσως μια σημαντική εισπρακτική ανακούφιση, δεδομένου ότι καταβαλλόταν αμέσως και η πρώτη δόση των υπολοίπων.
Έπειτα, ένα μεγάλο μέρος (κατά 20% περίπου!) της υστέρησης αυτής οφείλεται στην κατάργηση σχεδόν του μέτρου της αποστολής ενταλμάτων προσωπικής κράτησης, η οποία, όταν εφαρμοζόταν, είχε προκαλέσει τις αντιδράσεις πολλών «πονόψυχων» προς τους συστηματικούς μπαταξήδες! Ένας παλιός εφοριακός μάς είπε ότι από την εφορία του εστάλησαν κάποτε περίπου 1.700 εντάλματα προσωποκράτησης και μόνο ένας από τους οφειλέτες μπήκε φυλακή! Όλοι οι άλλοι και πολλοί ακόμη οφειλέτες, μόλις άκουσαν ότι εστάλη στον γείτονά τους ένταλμα προσωποκράτησης, έσπευσαν να πληρώσουν τους φόρους!
Βλέπετε, ο φόβος φυλάει τα έρμα, όπως λέει ο θυμόσοφος ελληνικός λαός, αλλά τον «καταργήσαμε» κι αυτόν! Με όλα αυτά δεν εννοούμε βέβαια ότι πρέπει να εφαρμοσθεί το μέτρο της προσωποκράτησης με τις υπερβολές που το συνόδευαν στο παρελθόν, όταν στέλνονταν τα σχετικά εντάλματα ακόμη και για χρέος 30 δραχμών!