Προϋπολογισμός ’06: στήριξη του νεοφιλελευθερισμού!

Μπροστά στα αδιέξοδα, ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών το απεφάσισε: «ΠΩΛΕΙΤΑΙ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ», δηλαδή ό,τι έχει απομείνει από το κράτος. Στο σφυρί ΔΕΚΟ, λιμάνια, αεροδρόμια, μελλοντικά έσοδα, για να μαζευτούν μερικά δισ. ευρώ. Και επιπλέον όλες οι παραγωγικές δαπάνες ψαλιδίζονται, ενώ διογκώνονται οι καταναλωτικές δαπάνες του δημοσίου. Αυτή είναι με λίγα λόγια η «ακτινογραφία» του νέου προϋπολογισμού που κατέθεσε ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών στις 21 Νοεμβρίου στην Βουλή για ψήφιση.

Αναζητώντας κανείς τα κύρια χαρακτηριστικά του προϋπολογισμού ’06 θα πρέπει να σημειώσει:

α) παρά το οξύτατο δημοσιονομικό μας πρόβλημα το σπάταλο κράτος συνεχίζεται και θριαμβεύει! Οι πιστώσεις για περιττές δαπάνες, μη αναγκαίες για την λειτουργία του κράτους, δεν λείπουν. Σε έναν «σφιχτό» προϋπολογισμό, που τάχα δεν περισσεύουν λεφτά για να δοθούν αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις σε ποσοστό που να καλύπτει τουλάχιστον την άνοδο του πληθωρισμού, δεν δικαιολογούνται δαπάνες όπως:

• οι πιστώσεις για αμοιβές υπαλλήλων με σχέση εργασίας Ι.Δ. (συμβασιούχων) και υπαλλήλων ειδικών κατηγοριών (συμβούλων κ.λπ.) που αναγράφονται στον κώδικα 0300 και που σε ορισμένα υπουργεία αυξάνονται έως και 40% σε σύγκριση με τις πιστώσεις του προϋπολογισμού ’05,

• οι πιστώσεις για αποζημιώσεις μελών διαφόρων επιτροπών (κωδ. 0515) αυξάνονται κατά 30%. Όλο και καινούργιες επιτροπές ξεφυτρώνουν με ανύπαρκτες ουσιαστικές αρμοδιότητες και αμφιλεγόμενη απόδοση. Ο κάθε υπουργός φτιάχνει και μερικές επιτροπές αφαιρώντας αρμοδιότητες που φυσιολογικά ανήκουν στις υπηρεσίες του υπουργείου του. Φτάνουν πλέον οι επιτροπές. Ο ήδη υπάρχον κρατικές μηχανισμός αρκεί,

• λεφτά υπάρχουν για τις συνεχείς μετακινήσεις υπαλλήλων στο εσωτερικό και στο εξωτερικό (κωδ. 0700) και οι σχετικές πιστώσεις από 288 εκατ. ευρώ, το 2005, αυξάνονται στον προϋπολογισμό του 2006 στα 326 εκατ. (αύξηση 14%). Δεν μπορούν άραγε τα μέλη της κυβέρνησης και οι άλλοι κρατικοί αξιωματούχοι να ταξιδεύουν με μικρότερη κουστωδία; Περίοδο «λιτότητας» περνάμε. Εκτός εάν κάνουμε λάθος,

• το κράτος θα δαπανήσει το 2006 για διαφημίσεις και δημόσιες σχέσεις (δεξιώσεις κ.λπ.) περίπου 20 εκατ. ευρώ. Μπορεί να μας πει ο κ. Αλογοσκούφης τι χρειάζονται στο κράτος οι διαφημίσεις; Ποιον ανταγωνιστή έχει το κράτος και πρέπει να διαφημίζεται; Η καλύτερη διαφήμιση είναι το κυβερνητικό έργο και η άριστη απόδοση του κρατικού μηχανισμού.

Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχουν λεφτά για να επιστρέψει τις παράνομες κρατήσεις του ΛΑΦΚΑ, και όμως βρίσκει λεφτά για πολυτελείς δαπάνες, για αυξήσεις μισθών και επιδομάτων σε επιλεγμένες κατηγορίες δημοσίων υπαλλήλων που φρόντισαν να χαρακτηριστεί η εργασία τους σαν λειτούργημα ή σαν επικίνδυνη απασχόληση, ή έτυχε να υπηρετούν σε θέσεις που παρέχουν ασφάλεια στο καθεστώς (οι «Ηρακλείς» του εκάστοτε κατεστημένου).

β) επόμενο είναι όταν το σπάταλο κράτος συνεχίζεται και σε περιόδους με έντονα δημοσιονομικά προβλήματα, η κυβέρνηση να χρειάζεται όλο και περισσότερα χρήματα. Έτσι, καταφεύγει στην αύξηση των φορολογικών επιβαρύνσεων και στην μείωση των παραγωγικών δαπανών. Και αυτό είναι το δεύτερο χαρακτηριστικό του νέου προϋπολογισμού. Για το 2006 ο κ. Αλογοσκούφης αναγράφει στον προϋπολογισμό πρόσθετα φορολογικά έσοδα 3,5 δισ. ευρώ, πέρα από αυτά που θα εισπράξει από μη φορολογικές πηγές (π.χ. από πώληση δημόσιας περιουσίας ή από πώληση μελλοντικών δημοσίων εσόδων). Και παράλληλα περικόπτει παραγωγικές δαπάνες, που θα βοηθούσαν στην αναπτυξιακή μας πορεία ή θα μπορούσαν να υλοποιήσουν προγράμματα κοινωνικής αλληλεγγύης. Έτσι, συνέταξε και υπέβαλε στην Βουλή για ψήφιση έναν φορομπηχτικό προϋπολογισμό με φτώχεια για τους εργαζόμενους στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα (πλην των καθιερωμένων και γνωστών εξαιρέσεων), έναν προϋπολογισμό συρρίκνωσης του κράτους πρόνοιας. Έναν προϋπολογισμό αντιλαϊκό και αντιαναπτυξιακό, που αποτελεί πρόκληση. Ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών εξάντλησε την αυστηρότητά του στο πριόνισμα δαπανών αναπτυξιακού και κοινωνικού ενδιαφέροντος για να μας πείσει ότι τάχα ακολουθεί συνετή δημοσιονομική διαχείριση, ενώ αύξησε πολυτελείς ή περιττές δαπάνες. Έτσι, στον προϋπολογισμό ’06:

• οι πιστώσεις-δαπάνες του ΠΔΕ για το 2006 καθορίζονται στα 8.400 εκατ. ευρώ, έναντι 8.050 του τρέχοντος έτους! Όμως έχει καθιερωθεί πλέον σε σχεδόν μόνιμη βάση ο περιορισμός των πιστώσεων του ΠΔΕ. Έτσι, οι πιστώσεις καταντούν να είναι εικονικές. Φέτος αυξήθηκαν κατά 350 εκατ. ευρώ, όπως ομολογεί ο κ. Αλογοσκούφης (πιν. 310 εισηγητικής έκθεσης). Και αν δεχθούμε σαν πραγματική την αύξηση των πιστώσεων του ΠΔΕ, και πάλι δεν καλύπτει την πραγματική άνοδο του κόστους εκτέλεσης των έργων υποδομής. Το 2006 θα εκτελεστούν ακόμη λιγότερα δημόσια έργα από αυτά που έγιναν φέτος. Όμως η ανάπτυξη απαιτεί γενναίες αυξήσεις των πιστώσεων για εκτέλεση έργων υποδομής, τουλάχιστον στην ύπαιθρο,

• οι επιχορηγήσεις στα ασφαλιστικά ταμεία από τον κρατικό προϋπολογισμό ’06 προβλέπουν αύξηση από 6% έως 6,5%, σε σύγκριση με αυτές της φετινής χρονιάς. Έτσι, η βελτίωση των συντάξεων του ιδιωτικού τομέα θα είναι ισχνή, κάτω και από αυτόν τον πληθωρισμό που ανακοινώνουν οι κυβερνήσεις. Για το ΙΚΑ η κρατική επιχορήγηση φέτος ήταν 1.600 εκατ. ευρώ και για το 2006 προβλέπεται πίστωση 1.700 εκατ., δηλαδή αύξηση 6,3%, που φυσικά δεν θα αναλωθεί ολόκληρη για την βελτίωση των συντάξεων. Οι συνταξιούχοι του ιδιωτικού τομέα ακολουθούν την τύχη των συνταξιούχων του δημοσίου,

• οι πιστώσεις του κατ’ εξοχήν «κοινωνικού» υπουργείου, του υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, μειώνονται δραστικά. Από 6.257 εκατ. ευρώ το 2005, στον προϋπολογισμό του 2006 οι πιστώσεις περιορίζονται στα 4.687 εκατ., ενώ αντίθετα του υπουργείου Δημόσιας Τάξης από 1.815 εκατ. (2005) αυξάνονται στα 1.952 εκατ. (περίπου 8% αύξηση). Γιατί άραγε το υπουργείο Δημόσιας Τάξης χρειάζεται πιστώσεις πάνω από την αύξηση του ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές (η αύξηση του ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές υπολογίζεται ότι το 2006 θα φτάσει περίπου στο 7,4%). Γιατί αυτή η μείωση των πιστώσεων για την υγεία;

– η εισοδηματική πολιτική για το 2006 αποτελεί τρανό παράδειγμα ενός κρατικού προϋπολογισμού φτώχειας για τους πολλούς. Και η κυβέρνηση χύνει κροκοδείλια δάκρυα γιατί τάχα δεν υπάρχουν λεφτά για αυξήσεις μισθών και συντάξεων. Ο κ. Αλογοσκούφης δηλώνει ότι θα προσπαθήσει να δοθούν αυξήσεις στα επίπεδα ανόδου του πληθωρισμού. Συγκινητικά η δήλωση αυτή! Πρέπει να σημειώσουμε ότι προσωπικά θεωρούμε πως η αύξηση της αμοιβής εργασίας αποτελεί δαπάνη παραγωγική, που συμβάλλει αφενός στην βελτίωση της παραγωγικότητας της εργασίας στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και αφετέρου τονώνει (αυξάνει) την ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών που αποτελεί την ατμομηχανή της ανάπτυξης. Νέες επενδύσεις γίνονται όταν υπάρχει συνεχής άνοδος της ενεργούς ζήτησης. Όταν το γενικό επίπεδο τιμών αυξάνεται με ρυθμό σχεδόν πενταπλάσιο του πληθωρισμού (ο πληθωρισμός είναι ένα αναξιόπιστο μέγεθος που δεν απεικονίζει απολύτως τίποτε), οι αυξήσεις μισθών και συντάξεων στο επίπεδο αύξησης του πληθωρισμού μειώνουν την αγοραστική δύναμη των πάσης φύσεως εισοδημάτων. Και αυτό αντανακλάται στην συρρίκνωση της τελικής κατανάλωσης, δηλαδή στην μείωση της ενεργούς ζήτησης. Κάθε κυβερνητική επιλογή που καταλήγει στη μείωση της ζήτησης πρέπει να θεωρείται αντιαναπτυξιακή ενέργεια. Ο προϋπολογισμός ’06, που ουσιαστικά μειώνει τους πραγματικούς μισθούς και συντάξεις και κατ’ επέκταση την ενεργό ζήτηση, σε συνδυασμό με την μείωση και των πιστώσεων για την εκτέλεση δημοσίων έργων υποδομής, μπορεί χωρίς αντιπολιτευτικό πάθος να χαρακτηριστεί και αντιαναπτυξιακός και αντιλαϊκός. Είναι προϋπολογισμός φτώχειας και διαρκούς λιτότητας, που οδηγεί σε σταδιακή στασιμότητα την οικονομία μας.

γ) Με τον κρατικό προϋπολογισμό υπάρχει ένα σοβαρό πρόβλημα που το είχαμε επισημάνει και την περσινή χρονιά, κατά την παρουσίαση του προϋπολογισμού του 2005. Πρόκειται για την ανώμαλη, κατά την γνώμη μας, εξέλιξη των πιστώσεων του κωδ. 5282 που αφορά «δαπάνες απόσβεσης υποχρεώσεων του ελληνικού δημοσίου από τιτλοποιήσεις μελλοντικών εσόδων του». Στον προϋπολογισμό του 2004 ο κωδικός αυτός ανέγραφε πίστωση 121.173.000 ευρώ. Στον προϋπολογισμό του 2005 ανεγράφη πίστωση 1,13 δισ. ευρω και τώρα στον προϋπολογισμό του 2006 η πίστωση που παρέχεται για τις δαπάνες αυτές περιορίζεται στα 147.097.000 ευρώ. Βλέπω η πίστωση για το 2005 να είναι περίπου δεκαπλάσια. Και αυτό είναι το ανώμαλο. Περιμένουμε από τον κ. Αλογοσκούφη, εν ονόματι της διαφάνειας που μας έχει υποσχεθεί ο κ. πρωθυπουργός, να ενημερώσει την κοινή γνώμη πάνω στο θέμα των δαπανών για την απόσβεση των υποχρεώσεων από τιτλοποιήσεις και πωλήσεις μελλοντικών εσόδων του δημοσίου, και γιατί το 2005 οι δαπάνες αυτές έχουν σχεδόν δεκαπλασιαστεί. Τι πληρωμές καλύπτει η πίστωση του κωδικού αυτού και σε πόσο ύψος έχουν φτάσει μέσα στην φετινή χρονιά; Θα μπορούσε ίσως να μας ενημερώσει και ο προκάτοχος τους, ο κ. Χριστοδουλάκης.

δ) Κύριο χαρακτηριστικό του προϋπολογισμού ’06 είναι ότι ενδιαφέρεται για τα δημοσιονομικά μεγέθη και μόνον και αγνοεί τον ρόλο του προϋπολογισμού σαν αναπτυξιακού εργαλείου και σαν υποβοηθητικού μοχλού μιας πολιτικής αναδιανομής του εισοδήματος. Είναι ένας αριθμοκεντρικός προϋπολογισμός και όχι ανθρωποκεντρικός. Ενδιαφέρεται για την ευημερία των αριθμών και όχι των ανθρώπων. Ο νέος προϋπολογισμός έχει όλες τις «αρετές» που απαιτεί η φιλοσοφία του νεοφιλελευθερισμού, που αποτυπώνονται στην συνθήκη του Μάαστριχτ και στο ηλίθιο «Σύμφωνο Σταθερότητας και (μη) Ανάπτυξης». Γι’ αυτό είδαμε τον υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών με περισσή έπαρση να παραδίδει τον νέο προϋπολογισμό στην πάντα σεμνή και συνετή πρόεδρο της Βουλής. Κατάρτισε και υπέβαλε έναν προϋπολογισμό σύμφωνα με τις κρατούσες σήμερα αντιλήψεις για συρρίκνωση του κράτους πρόνοιας, για διαρκή λιτότητα των εργαζομένων και για νομισματική σταθερότητα. Αλλά, το νόμισμα είναι μόνον μέσον εξυπηρέτησης των ανθρωπίνων αναγκών και όχι αυτοσκοπός. Και είναι προτιμότερο η Ελλάδα και οι ευρωπαίοι πολίτες να φάνε το ευρώ και όχι το ευρώ να φάει την ευημερία των ευρωπαϊκών λαών. Όμως πρέπει να ομολογήσουμε ότι στα πλαίσια της πλήρους κυριαρχίας των αντιλήψεων του νεοφιλελευθερισμού και των επιδιώξεων της παγκοσμιοποιημένης αγοραίας οικονομίας που εργολαβικά στηρίζει η ΕΕ και η ΟΝΕ, είναι δύσκολο για τον υπουργό των Οικονομικών να καταρτίσει έναν προϋπολογισμό ανθρωποκεντρικό, δηλαδή έναν προϋπολογισμό που να πετυχαίνει αναδιανομή του εισοδήματος και να βοηθάει έτσι την προσπάθεια ευημερίας της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας. Πρέπει να το συνειδητοποιήσουμε ότι στα πλαίσια της ΟΝΕ οι προϋπολογισμοί θα είναι αριθμοκεντρικοί και θα αποβλέπουν αποκλειστικά και μόνον στην σταθερότητα του ευρώ και στην μείωση των φορολογικών επιβαρύνσεων των επιχειρήσεων. Αυτό σημαίνει ότι και η αναπτυξιακή προσπάθεια των ασθενών οικονομιών της ΟΝΕ θα συναντά τεράστια εμπόδια. Και η αύξηση του ΑΕΠ, εφόσον δεν λειτουργούν μηχανισμοί διασποράς των ωφελημάτων, δεν θα σημαίνει και πραγματική βελτίωση του επιπέδου διαβίωσης του λαού, ούτε ανάπτυξη της οικονομίας. Η αναπλήρωση του εισοδηματικού ελλείμματος των νοικοκυριών με υπερδανεισμό αποτελεί επικίνδυνη λύση, καθώς υποθηκεύει το μέλλον. Και, δυστυχώς, τα ελληνικά νοικοκυριά βρήκαν σαν μοναδική διέξοδο τον υπερδανεισμό, αφού όλα τα εισοδήματα έχουν πλέον μπλοκαριστεί υπέρ των ολίγων.

Ο νέος κρατικός προϋπολογισμός αυτή την κατάσταση στηρίζει. Άραγε, η κυβέρνηση, και ειδικά ο πρωθυπουργός, έχει συνειδητοποιήσει το γεγονός αυτό;