Οι έλεγχοι μπλοκάρουν τους ΟΤΑ…

Η νέα αυτή ελεγκτική διαδικασία προκλήθηκε από τη συλλογική διοίκηση των οργανισμών αυτοδιοίκησης -με ομόφωνη απόφαση συνεδρίου της ΚΕΔΚΕ- προκειμένου:

• Να αλλάξει η εικόνα που υπήρχε, πως στους δήμους «γίνεται το έλα να δεις».

• Να αποκατασταθεί η νομιμότητα στη λειτουργία των δημοτικών υπηρεσιών και στις διαδικασίες λήψης των αποφάσεων.

• Να προστατευτούν οι ίδιοι οι δήμαρχοι από μη σύννομες λειτουργίες των υπηρεσιών τους που είχαν ως αποτέλεσμα να σέρνονται στα δικαστήρια και συχνά πυκνά να καταδικάζονται.

Τελικά μετά από πολλά πηγαινέλα (αναβολές επί αναβολών) ο προληπτικός έλεγχος ξεκίνησε την 1η Ιουλίου του 2005, έναν χρόνο μετά την ημερομηνία που πρόβλεπε η πρώτη απόφαση. Εγκαταστάθηκαν, λοιπόν, στη Θεσσαλονίκη τρεις πάρεδροι που ανέλαβαν να εξετάζουν τόσο τη νομιμότητα όσο και το εύλογο κάθε δαπάνης του δήμου εκτός ορισμένων (όπως π.χ. της μισθοδοσίας τακτικού προσωπικού κ.λπ.).

Κοντολογίς, πλέον όλες οι δαπάνες των δήμων -άνω του ποσού των 1.000 ευρώ- θα πρέπει να εγκριθούν πριν από την εκτέλεσή τους από τον αρμόδιο πάρεδρο.

Τίθεται, λοιπόν, ως υποχρέωση των δήμων (όχι ότι πριν δεν ήταν υποχρέωσή τους) η πιστή τήρηση της ισχύουσας νομοθεσίας για κάθε δαπάνη και φυσικά η συνεχής ενημέρωση του προσωπικού τους για τη νομοθεσία που διέπει τις δαπάνες.

Η νέα αυτή λειτουργία, συμπληρώνοντας τρεις μήνες από την έναρξη της εφαρμογής της, αποκάλυψε τρία μεγάλα προβλήματα:

Πρώτον, πως σε πολλές περιπτώσεις οι μικροί δήμοι -κυρίως οι καποδιστριακοί, αυτοί δηλαδή που προέκυψαν από συνενώσεις- έβριθαν από αυθαίρετες ερμηνείες των νόμων και κακοδιοίκηση.

Δεύτερον, πως οι υπηρεσίες πολλών δήμων αποτελούνται από ανενημέρωτους και αδαείς υπαλλήλους, που δεν γνωρίζουν τον τρόπο πραγματοποίησης της δαπάνης για την υλοποίηση μιας πολιτικής που επιθυμεί να εφαρμόσει το δημοτικό συμβούλιο.

Τρίτον και κυριότερο, πως η υπάρχουσα νομοθεσία δεν μπορεί να ανταποκριθεί στον νέο επαυξημένο ρόλο που οφείλουν να ασκούν οι οργανισμοί αυτοδιοίκησης στη σύγχρονη ευρωπαϊκή Ελλάδα.

Άρχισαν, λοιπόν, τα παρατράγουδα.

• Από τη μια οι πάρεδροι… έπεσαν από τα σύννεφα, διαπιστώνοντας το πλήθος των παρανομιών στην εκτέλεση έργων και στις προμήθειες. Αυτό γινόταν κυρίως λόγω της έλλειψης προσωπικού, της έλλειψης γνώσης, της ανύπαρκτης κατάρτισης των υπαλλήλων και της ανυπαρξίας στοιχειώδους ελέγχου. Η κατάτμηση των έργων, οι εκτός νόμου απευθείας αναθέσεις, οι δαπάνες χωρίς αποφάσεις, η λήψη απόφασης μετά τη δαπάνη είναι ορισμένες κλασικές περιπτώσεις κακής διαχείρισης.

• Από την άλλη, πολλά εντάλματα ακυρώνονται με το σκεπτικό πως τα έργα τα οποία αφορούν δεν εντάσσονται στις αρμοδιότητες της αυτοδιοίκησης, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.

Για παράδειγμα, ακυρώθηκε η δαπάνη για την έκδοση εφημεριδούλας, για τύπωμα προκηρύξεων και για κατασκευή πανό, στα οποία προπαγανδιζόταν αιμοδοσία, και άλλα τέτοια τρελά. Επιπλέον, ακυρώνονται προτάσεις για χρηματοδότηση εκδρομών μαθητών (ζητούν βεβαιώσεις πως οι γονείς των μετεχόντων είναι άποροι) και περικόπτονται δαπάνες για δεξιώσεις και εκδηλώσεις ψηφοθηρίας (κόπηκε, για παράδειγμα, η παράθεση δεξίωσης ενός «γαλάζιου» δημάρχου ύψους 6.000 ευρώ).

Η εφαρμογή του προληπτικού ελέγχου προκάλεσε σοκ σε πολλούς δήμους, αφού (παρά το γεγονός ότι είχαν έναν χρόνο καιρό για να προετοιμαστούν) οι υπηρεσίες τους δεν μπόρεσαν να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα.

Το κυριότερο, ωστόσο, πρόβλημα είναι αυτό της πρωτοφανούς καθυστέρησης των ελεγκτικών υπηρεσιών να απαντήσουν -εγκρίνουν ή ακυρώσουν- τα εντάλματα πληρωμών. Αιτία αυτής της καθυστέρησης η έλλειψη προσωπικού στις υπηρεσίες παρέδρων του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Έτσι, οι πάρεδροι «έβαλαν ταρίφα» δεχόμενοι για εξέταση είκοσι τιμολόγια τη βδομάδα από κάθε δήμο, τη στιγμή που ένας μικρομεσαίος δήμος δέχεται περίπου εκατό.

Αποτέλεσμα να μπλοκαριστούν χρήματα και δράσεις, δημιουργώντας τεράστιο πρόβλημα στη λειτουργία των οργανισμών αυτοδιοίκησης. Νοιάζεται κανείς;