Αλωνίζουν οι Τούρκοι πάνω από την Κρήτη!

Στο πλέον κρίσιμο και σοβαρό μέτωπο, δηλαδή αυτό με την Τουρκία, οι πληροφορίες λένε ότι ο πρωθυπουργός αποφάσισε τελικά να ματαιώσει εκ νέου την επίσκεψή του στην Άγκυρα, που αρχικά είχε προγραμματιστεί για τις 23 και τις 24 Νοεμβρίου. Επισήμως, βέβαια, δεν έχει ανακοινωθεί τίποτα, αφού ακόμα αναζητείται η κατάλληλη διπλωματική πρόφαση για να μη δημιουργηθούν αρνητικές εντυπώσεις απ’ αυτήν τη στάση. Άλλωστε, πριν από περίπου δέκα μόλις μέρες ο υπουργός Εξωτερικών ύστερα από συνάντησή του με τον πρωθυπουργό έλεγε πως αναζητείται ημερομηνία για την επίσκεψη μέσα στον Νοέμβριο.

Εμμέσως πλην σαφώς, την περασμένη Δευτέρα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ανέφερε στην ενημέρωση των πολιτικών συντακτών ότι το ταξίδι του κ. Καραμανλή θα γινόταν μόλις βρισκόταν η κατάλληλη ημερομηνία. Αυτό, όπως ερμηνευόταν, σήμαινε πως το ταξίδι αναβάλλεται ή, στην καλύτερη περίπτωση, μετατίθεται για το πολύ απώτερο μέλλον.

Αν και η ελληνική πλευρά έδωσε το πράσινο φως για έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων ΕΕ – Τουρκίας, άνευ όρων και προϋποθέσεων, η ανταπάντηση της Άγκυρας ήταν ιδιαίτερα σκληρή και η στάση πλέον που τηρεί η Τουρκία προκαλεί έντονες ανησυχίες στην Αθήνα.

Μάλιστα, αξιόπιστοι διπλωματικοί κύκλοι υπογράμμιζαν πως το κλίμα με την Τουρκία είναι ιδιαίτερα βαρύ και αναρωτιόνταν «γιατί η Άγκυρα τραβάει στα άκρα το σκοινί». Κυβερνητικοί κύκλοι, μάλιστα, χαρακτήριζαν «ανεξήγητη τη στάση» της Τουρκίας.

Δίπλα σε όλα όσα έχουν συμβεί το τελευταίο διάστημα (επαναφορά του casus belli, δηλώσεις Ερντογάν ότι δεν θα ανοίξει τα λιμάνια και τα αεροδρόμιά της η Τουρκία σε κυπριακά πλοία ή αεροσκάφη αν δεν αρθεί το εμπάργκο στο ψευδοκράτος, ότι δεν θα αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία κ.ά.) προστίθεται και η αναβαθμισμένη ποιοτικά στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας, κάτι που ανησυχεί ιδιαίτερα την Αθήνα. Όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένοι στρατιωτικοί και διπλωματικοί κύκλοι, η Τουρκία το τελευταίο διάστημα έχει φτάσει στα άκρα και η προκλητικότητά της έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο. Όπως τόνιζαν οι ίδιοι κύκλοι, υπάρχει πλέον ποιοτική αναβάθμιση των τουρκικών παραβιάσεων, αφού τώρα μπαίνουν στον ελληνικό εναέριο χώρο από τα Δωδεκάνησα και φτάνουν μέχρι την Κρήτη, την οποία φωτογραφίζουν, ενώ μέχρι πρόσφατα έμπαιναν από τις περιοχές της Λέσβου, της Χίου και της Σάμου.

Βάζουν ξανά θέμα βραχονησίδων

Επίσης, αυτό που προβληματίζει την κυβέρνηση της Αθήνας, που περνά δύσκολες ώρες στα θέματα με την Τουρκία, είναι και τα παραγόμενα από τα σημεία της συμφωνίας του 1996 για τα Ύμια, η οποία κρατείται μυστική και επιτρέπει στους Τούρκους να επαναφέρουν τις διεκδικήσεις τους. Δεν μπορεί ούτε ψαράς από την Ελλάδα να πάει και να ψαρέψει εντός ελληνικών χωρικών υδάτων κοντά στα Ύμια χωρίς να εμποδιστεί ή να εκδιωχθεί από την περιοχή από τουρκικές ακταιωρούς. Επιπροσθέτως -όταν ο Π. Μολυβιάτης παγιδεύτηκε στην Άγκυρα, κατά τη διάρκεια επίσκεψής του, με την πολύωρη πολιορκία των Υμίων από τουρκικά πλοία, και αναγκάστηκε στη συνέχεια για να εκτονωθεί η ένταση να συμφωνήσει με τον τούρκο ομόλογό του κανόνες απεμπλοκής όμοιους με αυτούς που είχαν ισχύσει στην κρίση των Υμίων το 1996- επανήλθαν με ένταση στο προσκήνιο όλες οι αμφισβητήσεις και οι μονομερείς διεκδικήσεις της Τουρκίας και η θεωρία των «γκρίζων ζωνών».

Η Αθήνα πάντως ενοχλήθηκε έντονα και για έναν ακόμα λόγο. Για τη διαδήλωση μερικών εκατοντάδων εξτρεμιστών των Γκρίζων Λύκων, προσφάτως, έξω από το Πατριαρχείο, για την οποία δεν υπήρξε η παραμικρή αντίδραση ούτε, πολύ περισσότερο, μια λέξη καταδίκης γι’ αυτές τις ακραίες ενέργειες από την επίσημη τουρκική κυβέρνηση.

Στην ποιοτική αναβάθμιση των προκλήσεων της Τουρκίας έναντι της Ελλάδας εντάσσεται και η ενέργειά της να θέσει θέμα δήθεν καταπίεσης της «τουρκικής μειονότητας» στη Θράκη στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Και νέα τετελεσμένα στην Κύπρο

Επίσης, η ελληνική κυβέρνηση ανησυχεί έντονα και για την ένταση της τουρκικής δραστηριότητας στην Κύπρο. Πρόσφατα, μάλιστα, υπήρξε και νέος «μικρός Αττίλας», με προέλαση των τουρκικών κατοχικών δυνάμεων στη νεκρή ζώνη, που είχε αποτέλεσμα αλλαγή του «στάτους κβο» και τη δημιουργία νέων τετελεσμένων. Οι τουρκικές δυνάμεις κατοχής προέλασαν παρά την αντίδραση της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, της οποίας μάλιστα απειλήθηκε ο διοικητής, στη νεκρή ζώνη και δημιούργησαν στρατιωτικό φυλάκιο στην περιοχή της Λουρουτζίνας. Προώθηση του «Αττίλα» στη νεκρή ζώνη υπήρξε και τον Ιούνιο του 2000 στα Στροβίλια, όπου δημιουργήθηκε στρατιωτικό φυλάκιο και οχυρωματικά έργα. Παρά τις αντιδράσεις που υπήρξαν, τα τουρκικά στρατεύματα και τα φυλάκιά τους στα Στροβίλια ουδέποτε αποσύρθηκαν.

Και τουρκικό βέτο

Πάντως, ενδεικτικό τού πόσο τιμά την υπογραφή της η Άγκυρα στο Διαπραγματευτικό Πλαίσιο αλλά και του πόσο διάτρητα είναι τα επιχειρήματα της ελληνικής κυβέρνησης για το περιεχόμενο της παραγράφου 7 (αρχικά παραγράφου 5) του Διαπραγματευτικού Πλαισίου, όπως και της αξίας της δήλωσης της βρετανικής προεδρίας (έπειτα από συμφωνία των 25), παρά τα όσα υποστήριζε η κυβέρνηση περί γνωμάτευσης της νομικής υπηρεσίας της Κομισιόν, είναι το γεγονός ότι η Τουρκία έθεσε δύο βέτο στη συμμετοχή της Κύπρου στον ΟΣΕΠ (Παραευξείνια Συνεργασία). Μάλιστα, το δεύτερο βέτο της στο αίτημα της Κύπρου να συμμετάσχει ως παρατηρητής στον ΟΣΕΠ η Τουρκία το έθεσε στις 28 Οκτωβρίου 2005 στην πρωτεύουσα της Μολδαβίας, όπου πραγματοποιήθηκε η σύνοδος του οργανισμού. Και αυτό λίγες μόνον ημέρες μετά την 3η Οκτωβρίου, καθώς η Κύπρος επανήλθε σε πρότερο αίτημά της, εκτιμώντας προφανώς ότι κάτι θα είχε αλλάξει στη συμπεριφορά της Τουρκίας μετά την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων.

Να σημειωθεί ότι η πρώτη φορά που η Κύπρος διατύπωσε το αίτημα να μετάσχει ως παρατηρητής στον ΟΣΕΠ ήταν τον Απρίλιο του 2005, επί ελληνικής προεδρίας στον οργανισμό, στη σύνοδο που πραγματοποιήθηκε στην Κομοτηνή.

Εστία φωτιάς το Κόσοβο

Στο μεταξύ, η κυβέρνηση με ιδιαίτερη ανησυχία παρακολουθεί τις ήδη δρομολογημένες από τις ΗΠΑ εξελίξεις στα Βαλκάνια, που θα έχουν συνέπεια την αλλαγή συνόρων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Η Αθήνα παρακολουθεί την κατάσταση που διαμορφώνεται στα Βαλκάνια και προετοιμάζεται για μια σειρά από εξελίξεις που θα υπάρξουν στην περιοχή.

Όπως μάλιστα σημειώνουν έγκυροι πολιτικοί κύκλοι, οι εξελίξεις αυτές δεν θα είναι ανώδυνες και αν δεν διαμορφωθούν από τώρα όροι και προϋποθέσεις από τη Διεθνή Κοινότητα είναι πιθανό τα δυτικά κυρίως Βαλκάνια να γνωρίσουν μια νέα περίοδο έντασης. Κορυφαίο ζήτημα, κατά τους ίδιους κύκλους, είναι οι επικείμενες εξελίξεις στο Κοσσυφοπέδιο και το τελικό καθεστώς αυτής της περιοχής.

Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα ενδείξεις, το Κοσσυφοπέδιο θα αποκτήσει ένα ιδιότυπο καθεστώς ανεξαρτησίας και θα βρεθεί εκτός των ορίων Σερβίας – Μαυροβουνίου. Καθοριστικός παράγοντας πλέον στο σύνθετο γεωπολιτικό παιχνίδι που εξελίσσεται στα δυτικά Βαλκάνια είναι οι ΗΠΑ, καθώς έχουν πλέον σημαντική επιρροή στην περιοχή, ενώ σχεδόν έχει, εξαφανιστεί η παρουσία και η επιρροή της Ρωσίας.

Οι ΗΠΑ έχουν, μάλιστα, δημιουργήσει σοβαρές οικονομικές και στρατιωτικές προσβάσεις σε δύο σημαντικές χώρες της περιοχής, όπως είναι η Βουλγαρία και η Ρουμανία, ενώ είναι αδιαμφισβήτητη και κυρίαρχη η επιρροή τους στην Αλβανία, που φαίνεται να αναδεικνύεται σε χώρα-κλειδί των όποιων εξελίξεων στα Βαλκάνια.

Σημαντικές θα είναι και οι εξελίξεις στη Σερβία – Μαυροβούνιο, καθώς αναμένεται δημοψήφισμα για την πλήρη ανεξαρτησία του Μαυροβουνίου.

Αυτές ακριβώς οι εξελίξεις δημιουργούν τις προϋποθέσεις για τη «Μεγάλη Αλβανία», ένα σενάριο που φαίνεται να ευνοείται και από τις ΗΠΑ, ενώ ταυτόχρονα δημιουργούνται και ερωτήματα για το τι μέλλει γενέσθαι με το «ανεξάρτητο Κοσσυφοπέδιο». Αν δηλαδή στην πορεία θα ενσωματωθεί στην Αλβανία ή θα μείνει ένα μικρό ανεξάρτητο κρατίδιο, υπό την πλήρη επιρροή των ΗΠΑ.

Ωστόσο, προβληματισμοί δημιουργούνται και για τα Σκόπια. Τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και οι γειτονικές χώρες επιθυμούν την ακεραιότητα και την ανεξαρτησία αυτού του μικρού κράτους.

Ωστόσο, κάποιοι ακραίοι εθνικιστικοί κύκλοι στην Αλβανία αποβλέπουν σε προσάρτηση ορισμένων επαρχιών του με συμπαγή αλβανόφωνο πληθυσμό. Ακριβώς αυτές οι ανησυχίες που υπάρχουν για την ακεραιότητα των Σκοπίων αναγκάζουν πρωτίστως τις ΗΠΑ να πιέζουν για να κλείσει το θέμα της ονομασίας με το συνταγματικό όνομα.