Ακραία οικονομικά και κοινωνικά φαινόμενα

Οι εμπνευστές της αθλιότητας της οικονομίας διέβλεψαν ότι μια τέτοιου επιπέδου οικονομία δεν θα μπορούσε να γίνει ανεκτή από μια κοινωνία συγκροτημένη, που θα βασίζεται στις ηθικές αξίες, στους μέχρι και τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο παραδεδεγμένους κοινωνικούς ρυθμούς και στην επιχειρηματική ηθική που αναμφισβήτητα είχε επικρατήσει τον 20ό αιώνα, αλλά και πριν, κατά τον 19ο αιώνα. Σκέφτηκαν ότι ήταν αναγκαία μια ανάπλαση της διεθνούς κοινωνίας ώστε να γίνει ανεκτή η αθλιότητα της οικονομίας.

Έτσι κατάφεραν να δημιουργήσουν μια κοινωνία χωρίς ηθικές αξίες και φραγμούς, μια κοινωνία αδιαφορίας για τον συνάνθρωπο, μια κοινωνία ευτελισμού του πολιτισμού και των εκδηλώσεών του, μια κοινωνία με έντονα εκφυλιστικά φαινόμενα. Για τον σκοπό αυτόν επιστρατεύτηκαν (με το αζημίωτο φυσικά) τα ΜΜΕ και κυρίως τα ηλεκτρονικά, αγράμματοι και πνευματικά φτωχοί δημοσιογράφοι, τους οποίους στόλισαν με προσόντα, χαμηλού επιπέδου φιλόδοξοι πολιτικοί, τους οποίους παρουσίασαν ως τάχα χαρισματικούς ηγέτες, ημιμαθείς επιστήμονες που βαφτίστηκαν «ειδικοί» και «επιστημονικές διάνοιες», αποτυχημένοι επιχειρηματίες που χρηματοδοτήθηκαν αφειδώς για να γίνουν «μεγάλοι» και να μπορέσουν να καταπολεμήσουν τη μέχρι τότε επιχειρηματική ηθική για να στρωθεί ο δρόμος ώστε να επιβληθεί η σημερινή επιχειρηματική ανηθικότητα. Όλοι αυτοί απετέλεσαν τη στρατιά της «νέας τάξης πραγμάτων» και τους σκαπανείς, ηθελημένα ή αθέλητα πολλές φορές, της οικοδόμησης του νέου κοινωνικού στάτους. Και έτσι δημιουργήθηκε η νέα κοινωνία, έτοιμη να ανεχθεί και να εργαστεί για την επικράτηση της παγκοσμιοποιημένης αγοραίας οικονομίας. Δόθηκαν και, δυστυχώς, προβλήθηκαν και υιοθετήθηκαν και τα κατάλληλα πρότυπα, που απετέλεσαν τους «επώνυμους» της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής ζωής. Ρίξτε μια ματιά σε όλους αυτούς τους επώνυμους (πολιτικούς, δημοσιογράφους, επιστήμονες, καλλιτέχνες κ.λπ.) και αναρωτηθείτε αν έστω και ένας διαθέτει συγκροτημένη προσωπικότητα με ιδιαίτερη πνευματική ακτινοβολία και ανώτερο ήθος. Είναι όλοι τους με υποτιθέμενα προσόντα που σαν παράσημα τους απένειμε η κατεστημένη πολιτική και οικονομική ηγεσία. Όλες οι πράξεις τους και οι επιλογές τους γενικότερα αποσκοπούν να υποβαθμίσουν (ή και να περιγελάσουν ακόμη) τις ηθικές αξίες και τους καθιερωμένους θεσμούς. Και νομίζουν ότι έτσι γίνονται «εκσυγχρονιστές» και «φωτισμένες διάνοιες». Αυτούς, δυστυχώς, αναγορεύουν πρότυπα κυρίως για τη νεολαία που βρίσκεται υπό διάπλαση. Αυτή η επιλογή ανοήτων προτύπων, σκόπιμη φυσικά, αποτελεί κατά τη γνώμη μας σοβαρό εκφυλιστικό φαινόμενο, επειδή ακριβώς υιοθετούνται και δοξάζονται από τη συντριπτική πλειονότητα της νεολαίας που εύκολα παρασύρεται σε όσα προσφέρουν πρόσκαιρη προσωπική ευδαιμονία.

Ένα δεύτερο εκφυλιστικό φαινόμενο είναι ότι στη δράση μας «δεν υπάρχουν όρια». Μας το λέει και η διαφήμιση γνωστής μεγάλης πολυεθνικής εταιρείας. Ναι, δεν υπάρχουν όρια στη διασκέδαση, στην καλοπέραση, στην απάτη, στο ψεύδος, στην εξαπάτηση της κοινής γνώμης από τα ΜΜΕ, από τους πολιτικούς και τους πολιτικάντηδες, από τους μεγαλοεπιχειρηματίες, μεγαλοτραπεζίτες, μεγαλοεκδότες, μεγαλοεπενδυτές και όλους τους «μεγάλους». Και δεν υπάρχουν όρια, γιατί δεν υπάρχουν πλέον ηθικοί φραγμοί. Έπεσαν τα σύνορα μεταξύ αλήθειας και ψεύδους, ηθικής και ανηθικότητας, οικονομικής δύναμης και πολιτικής εξουσίας, υγιούς δραστηριότητας και κομπίνας. Χωρίς αιδώ το ψέμα παρουσιάζεται ως αλήθεια και η αλήθεια θάβεται στον βούρκο του ωραιοποιημένου ψεύδους. Το ανήθικο παρουσιάζεται ως σύγχρονο και ευφυές, ωφέλιμο τάχα για το κοινωνικό σύνολο και το ηθικό βαφτίζεται αναχρονιστικό και επιβλαβές που το ακολουθούν ορισμένοι παρωχημένης σκέψης άνθρωποι. Έγινε πλέον συνήθεια τα συναλλακτικά ήθη και η υγιής οικονομική δραστηριότητα να αντικατασταθούν από την κομπίνα, την αρπαχτή και την απάτη. Το οικονομικό συμφέρον τού κάθε οικονομικά ή πολιτικά ισχυρού βαφτίζεται και προβάλλεται ως «εθνικό συμφέρον», το οποίο πρέπει όλοι μας να υπερασπίζουμε. Και εδώ κατάργηση των συνόρων. Αυτή η νοοτροπία τού «δεν υπάρχουν όρια» έφερε τον ευτελισμό στην κοινωνική συμπεριφορά και οδηγεί στην οικοδόμηση νέων ρυθμών στην κοινωνική μας ζωή. Ρυθμών χωρίς σύνορα και προστατευτικά τείχη. Ρυθμών που σίγουρα οδηγούν στην οικοδόμηση μιας κοινωνίας στην οποία θα επικρατεί «το δίκαιο του ισχυροτέρου» ως μοναδική πηγή των κοινωνικών επιλογών. Και πάντα, βέβαια, το δίκαιο του ισχυροτέρου επικρατούσε, όμως πάντα υπήρχαν όρια. Τώρα δεν υπάρχουν όρια. Οι κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά αδύναμοι οδηγούνται στο περιθώριο της ζωής και χρησιμοποιούνται μόνο για να χειροκροτούν και να στηρίζουν τις επιλογές των ισχυρών και κυρίως τις επιλογές μιας διεφθαρμένης πολιτικής ελίτ. Και εδώ επικρατούν ακραία κοινωνικά φαινόμενα και μάλιστα έντονα εκφυλιστικά.

Αυτόν τον κατήφορο ποιος θα τον σταματήσει; Μήπως η οικογένεια; Είναι γεγονός ότι το στήριγμα των νέων παιδιών είναι η οικογένεια. Είναι το καταφύγιο και η προστασία των νέων. Και αυτόν τον πολύτιμο θεσμό κατάφεραν να τον αποδυναμώσουν. Μήπως τα σχολεία και τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα προσφέρουν στον ηθικό εξοπλισμό της νεολαίας; Όχι βέβαια, καθώς έχουν έντονα κομματικοποιηθεί και η εκπαιδευτική κοινότητα δεν έχει να προσφέρει πρότυπα για τα παιδιά μας, πλην ελαχίστων φωτεινών εξαιρέσεων που, δυστυχώς, αποτελούν αντικείμενο χλευασμού και ειρωνείας. Γενικά η πνευματική ηγεσία δεν μπορεί να προσφέρει πρότυπα στους νέους, καθώς έχει στρατευτεί στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων του πολιτικού και οικονομικού κατεστημένου, εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις που και αυτές δείχνουν αδιαφορία για τα κοινωνικά δρώμενα. Μεγάλη είναι και η ευθύνη της Εκκλησίας που δεν κατάφερε να επιδράσει στο κοινωνικό σύνολο, να προσφέρει πρότυπα και να κερδίσει κυρίως τη νεολαία. Και αυτό λόγω ενδογενών αδυναμιών, καθώς έχασε ένα μεγάλο μέρος από την αναμφισβήτητη λάμψη της πνευματικότητάς της, αφού ορισμένοι εκκλησιαστικοί ηγέτες επιδόθηκαν σε πράξεις που εκθέτουν ανεπανόρθωτα τη λαμπρή εκκλησιαστική παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Πάντως, η πνευματική ηγεσία στο σύνολό της συμβιβάστηκε με ό,τι προσφέρει σήμερα η κοινωνία την οποία οικοδομεί η «νέα τάξη πραγμάτων». Και αυτό σημαίνει ότι δεν μπόρεσε (ή μήπως δεν θέλησε;) να καταστεί ανάχωμα για να σταματήσει ο κατήφορος. Έτσι και η πνευματική ηγεσία κυλίστηκε και αυτή μέσα στον βούρκο που δημιούργησαν τα «απόβλητα» της «νέας τάξης πραγμάτων» και της παγκοσμιοποίησης, φυσικά με ορισμένες φωτεινές εξαιρέσεις. Δυστυχώς, η σήψη χτύπησε και την πόρτα της Εκκλησίας και της Δικαιοσύνης. Μερικοί ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα και κυλίστηκαν στον βούρκο, οι περισσότεροι όμως έμειναν όρθιοι και τώρα «φυλάνε Θερμοπύλες» και στήνουν ανάχωμα για να μην περάσει ο βούρκος με τα απόβλητα. Η Εκκλησία και η Δικαιοσύνη πρέπει να αποτελέσουν την όαση μέσα στην έρημο (από πολιτισμό, αξίες και πνευματικότητα) που συστηματικά δημιουργεί ο τυφώνας της παγκοσμιοποίησης.

Τι πρότυπα προσφέρει σήμερα η κοινωνία στα νέα παιδιά, των οποίων τώρα οικοδομείται η προσωπικότητα; Τα ΜΜΕ και κυρίως τα ηλεκτρονικά (τηλεόραση) και όποιοι τέλος πάντων επιδρούν στην κοινή γνώμη διδάσκουν βίαιη συμπεριφορά, ατομικό ευδαιμονισμό, καταναλωτική κραιπάλη, ειρωνεία για τις ηθικές αξίες και την κόσμια συμπεριφορά και αδιαφορία για τον συνάνθρωπο και τα δικαιώματά του. Αναγορεύουν πρότυπα της νεολαίας τους ατάλαντους «καλλιτέχνες» που για να προσελκύσουν την προσοχή των νέων ντύνονται παρδαλά ή γδύνονται με χάρη. Δεν διαθέτουν τίποτε και όμως η τηλεόραση τους παρουσιάζει πάντα με το μικρό τους όνομα για να τους κάνει «επώνυμα» προϊόντα. Ο Άκης, ο Σάκης, ο Άλκης με το σκουλαρίκι στο αφτί, με ρέμπελο αναιδές ύφος, με ένα ποτήρι ουίσκι στο χέρι είναι τα πρότυπα που προσφέρονται στη νεολαία. Στην πολιτική βαφτίζουν «χαρισματικούς ηγέτες» όσους πολιτικούς προσφέρονται για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των μεγιστάνων του πλούτου. Και τους προβάλλουν από την τηλεόραση ως σωτήρια λύση. Και η τηλεόραση πρόθυμα παίζει τον ρόλο της καθιέρωσης των μηδενικών, αφού εισπράττει άφθονο χρήμα από τις διαφημίσεις και τις χορηγίες των πανίσχυρων επιχειρήσεων. Αυτή είναι η συμπεριφορά όλων των καναλιών, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά παντού, με τιμητική εξαίρεση την ΕΤ1 και το κανάλι της Βουλής και ορισμένα άλλα μικρά κανάλια περιορισμένης τηλεθέασης. Όλοι τους βάλθηκαν να διαπλάσσουν μια κοινωνία ανθρώπων χωρίς σκέψη και προβληματισμούς, για να μην μπορούν να ορθώσουν ανάστημα στις επιδιώξεις των αρχιτεκτόνων της «νέας τάξης πραγμάτων» και της παγκοσμιοποίησης. Τα σκοτεινά σχέδια των σκοτεινών εγκεφάλων περνάνε μόνο σε κοινωνίες όπου κυριαρχούν η καταναλωτική κραιπάλη, ο ατομικός και οικογενειακός ευδαιμονισμός και ο μηδενισμός των αξιών. Σήμερα βιώνουμε την περίοδο της κυριαρχίας των μηδενικών σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής. Και αυτό είναι ακραίο κοινωνικό φαινόμενο. Ένα σημάδι βαθιάς κοινωνικής παρακμής. Και την παρακμή γνωρίζουμε ότι αργά ή γρήγορα τη διαδέχονται η κρίση των θεσμών, ο σκεπτικισμός και τελικά η αναγέννηση και η ανασύνταξη των κοινωνιών, καθώς πάντα γεννιούνται και φωτισμένες διάνοιες που εμπνέουν αγώνες για μια άλλη κοινωνία. Μια κοινωνία με ανώτερες αξίες που η ιστορία διδάσκει ότι πάντα αναγεννώνται από την τέφρα τους! Για όλους αυτούς τους λόγους ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ζήτησε προ ημερών «αντίσταση στα νέα ήθη». Και δεν έχει άδικο! Χρειάζεται κάποιοι να αναλάβουν πρωτοβουλία για να σταματήσει αυτός ο κοινωνικός κατήφορος.