Μεταρρυθμίσεις απορρυθμίσεων
Και είχε δίκιο, όχι τόσον διότι οι κατά τ’ άλλα αυτονόητες «μεταρρυθμίσεις», όπως η απελευθέρωσι του ωραρίου των καταστημάτων, φέρουν αποτελέσματα, ως η αύξησι της απασχολήσεως και η μείωσι του κόστους των επιχειρήσεων (περιορισμός υπερωριών), όσον διότι στερείται άλλων επιλογών. Παρά τις περιορισμένες αντιδράσεις του μαχητικού συνδικαλισμού, έχει μαζί του την κοινή γνώμη στην ανανεωτική του προσπάθεια. Η οποία όμως πρέπει να συνοδευθή από πραγματικές επενδύσεις διά να εξαγάγει την οικονομία από το τέλμα της.
Η οικονομία παρουσιάζει σημεία σταθερής επιδεινώσεως, με τον πληθωρισμό ν’ ανέρχεται εις σημείον ώστε ακόμη και οι κάλπικες τιμοληψίες ν’ αδυνατούν την απόκρυψί του (πχ. οι τιμές παραγωγού αυξήθησαν 5,1% τον περασμένο Ιούλιο) και τις ανατιμήσεις του πετρελαίου να σύρουν τον χορό της χειμερινής ακρίβειας, απ’ των μεταφορικών ναύλων μέχρις και του… μαϊντανού, που έφτασε τα 60 ευρωλεπτά το ματσάκι, δίχως τίποτε να δικαιολογεί τον τετραπλασιασμό της τιμής του, εντός της πρώτης 5ετίας του ευρώ.
Ο πετρελαϊκός τυφώνας «Κατρίνα» εκτόξευσε το πετρέλαιο στα 65 δολάρια το βαρέλι, διότι κατέστρεψε δέκα εξέδρες αντλήσεως στον Κόλπο του Μεξικού, τα δε αποθέματα υγρών καυσίμων εμειώθησαν, με αποτέλεσμα να φθάσει η βενζίνη στην αμερικανική αγορά τα 3 δολάρια το γαλόνι. Το κλίμα συνεπώς διεθνώς είναι δυσμενές. Στην ελληνική οικονομία, η ανατίμησι του πετρελαίου φέρει το λίτρον της βενζίνης άνω του ενός ευρώ και δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στον κρατικό προϋπολογισμόν, εάν μειωθούν κι άλλο οι φόροι καυσίμων που είναι οι χαμηλότεροι στην Ευρωπαϊκή Ένωσι.
Στην Αμερικήν, οι τιμές της βενζίνης είναι 60% υψηλότερες των προ έτους – εδώ μόλις 25% και δεν προβλέπεται να υποχωρήσουν συντόμως. Ως ανέφερε πετρελαϊκός παράγων της χώρας μας, «οι υψηλές θα μείνουν τουλάχιστον επί διετίαν μαζύ μας», ενώ τ’ απρόβλεπτα πολιτικά γεγονότα και τα έντονα καιρικά φαινόμενα θα γίνονται συχνότερα, διαταράσσοντας τις αγορές και την ψυχολογία του κοινού, παγκοσμίως.
Το ακριβό πετρέλαιο εκτροχιάζει τους κυβερνητικούς οικονομικούς σχεδιασμούς και ανατρέπει όχι μόνον τον κρατικόν αλλά και τον οικογενειακό προϋπολογισμόν. Αυτό είναι αναπόφευκτον και δεν πταίει η κυβέρνησι του κ. Καραμανλή για την μείωσι του εθνικού εισοδήματος.
Κατά δεύτερον λόγον, το ευρώ, παρά την προσωρινή ανατίμησί του στο 1,25 δολάρια, πάσχει από αυξανομένη δυσφορία όχι μόνο στο εσωτερικό, όπου οι μισθωτοί και συνταξιούχοι βλέπουν το εισόδημά των να μην επαρκεί ακόμη και για στοιχειώδεις ανάγκες, όπως το ηλεκτρικό ή τα καύσιμα του χειμώνος, αλλά και εξ αποδοκιμασιών στο εξωτερικόν. Λ.χ. ο υποψήφιος αρχηγός των Βρεταννών Συντηρητικών Κεν Κλαρκ εδήλωσε στο περιοδικό «Central Banker», ότι «το ευρώ απέτυχε, λόγω της υποβαθμίσεως του βιοτικού επιπέδου και της οικονομικής αποδοτικότητος, που προεκάλεσε ». Ο Βίνσεντ Κέιμπλ των Φιλελευθέρων αντέτεινε ψελλίζοντας ότι «πέντε χρόνια δεν είναι αρκετά για να καταδικάσουμε το ευρώ» (FT 1.9.05).
Βεβαίως, ο κ. Κώστας Καραμανλής δεν μπορεί να περιμένει άλλα πέντε έτη για ν’ ανακάμψη η ελληνική οικονομία, που δοκιμάζεται απ’ το «τσουνάμι του ευρώ» αλλ’ αδυνατεί να το αποφύγει. Μ’ ένα δημόσιον χρέος 214 δισ. ευρώ (επισήμως) είναι δεμένος χειροπόδαρα στην ευρωζώνη. Τυχόν απομάκρυνσί του από τα κριτήρια του ευρώ (έλλειμμα 3%, πληθωρισμός πλησίον του μέσου όρου της ευρωζώνης και τρέχον έλλειμμα ισοζυγίου πληρωμών <6% του ΑΕΠ) θα σημάνει πιστοληπτική υποβάθμισι της ελληνικής οικονομίας, απ' τις Στάνταρντ εντ Πουρς, Φιτς και Μούντιζ - οπότε θα κινδυνεύσουν ν' ανέβουν τα επιτόκια του δημοσίου δανεισμού κατακορύφως. Τούτων δοθέντων, ο πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής, ο οποίος πρέπει να δανεισθή 40 με 45 δισ. ευρώ το προσεχές έτος, για την πληρωμή των τοκοχρεωλυσίων και του εισαγομένου πετρελαίου, δεν είχε την πολυτέλεια για «παροχολογία» και δημαγωγικά έργα στην ΔΕΘεσσαλονίκης, εφέτος. Εποίησεν συνεπώς την ανάγκην φιλοτιμίαν και παρουσιάσθη ως ο αρχάγγελος των μεταρρυθμίσεων, τις οποίες βεβαίως χρειάζεται ο τόπος, που στενάζει κάτω από τα προνόμια των κατεστημένων συμφερόντων, την ανυπέρβλητο γραφειοκρατία και τα κρατικοσυνδικαλιστικά μονοπώλια (π.χ. ΟΤΕ, ΔΕΗ, ΟΣΕ, ΟΑΣΑ κ.λπ.). Μία καλή αρχή θα ήταν το «λουκέτο» στην Ολυμπιακή που έχει «φάει» 1,5 δισ. ευρώ κρατικές επιδοτήσεις μέχρι τούδε. Η οικονομία όμως θέλει χρόνο για ν' αφομοιώσει τις «μεταρρυθμίσεις» και η άρσις της μονιμότητος στις ΔΕΚΟ ν' αποδώσει την πολυπόθητη δημοσιονομική εξυγίανσι. Προτού όμως το κλίμα στην οικονομία βελτιωθή, θα χειροτερεύση, ιδίως εάν στις αντιδράσεις του μαχητικού συνδικαλισμού ενδώσει η κυβέρνησι κατά την νέα διαπραγμάτευσι της εθνικής συλλογικής συμβάσεως εργασίας, διά την προσεχή 2ετία. «Το παιχνίδι θα χαθή ανεπιστρεπτί», ανέφερε έγκυρος αναλυτής της οικονομίας, ο οποίος παρά την βελτίωσι του τουρισμού κατά 8% εφέτος και των εφοπλιστικών ναύλων κατά 20% (μετά τον τυφώνα Κατρίνα) εκφράζει φόβους απορρυθμίσεως του ισοζυγίου πληρωμών, λόγω πετρελαίου. «Εάν η καταναλωτική ζήτησι συνεχίσει τις μέχρι τούδε απαιτήσεις της για φθηνό πετρέλαιο, πολυτελή αυτοκίνητα και στεγαστικά δάνεια, η εγχώριος οικονομία θα λυγίσει. Εάν ʽʽο τυφώνας Κατρίνα'' προκαλέσει χάος στην διεθνή οικονομία η μέχρι τούδε αποφευχθείσα ύφεσι εξαιτίας του πετρελαϊκής κρίσεως πιθανόν νά επανέλθη δριμύτερα» (βλ. «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» 5.9.05). Μόνον εάν αναληφθούν σημαντικές επενδυτικές πρωτοβουλίες από ιδιώτες και το κράτος θα μπορέσει η ελληνική οικονομία ν' αποφύγει την ύφεσι. Προς τούτο προσφέρονται επενδύσεις που δύνανται να αναπροσανατολίσουν τον ενεργειακό τομέα, ως λχ. ένα νέο διυλιστήριον -όχι στην Ελευσίνα αλλά στην Δυτική Ελλάδα- για την παραγωγή και εξαγωγή ντήζελ που χρειάζεται η Ευρώπη και η ιδιωτική παραγωγή ηλεκτρισμού από αιολική και ηλιακή ενέργεια. Η Πελοπόννησος χρειάζεται ένα ιδιωτικό διεθνές αεροδρόμιο για την ανάπτυξι του τουρισμού της και των εξαγωγών της. Ενδείκνυται επίσης η κατασκευή δύο πυρηνικών εργοστασίων παραγωγής ηλεκτρισμού 1.200 μεγαβάτ που έχει ανάγκην η ΔΕΗ και η αξιοποίησι των πετρελαϊκών υποθαλασσίων της Θάσου. Οι επενδύσεις αυτές θα ημπορούσαν ν' αναζωογονήσουν την οικονομία μας το 2006. Ιδιωτικά κεφάλαια και κρατικές πιστώσεις υπάρχουν. Κεφάλια χρειάζονται, που σπανίζουν.