Από τα ύψη των Δίδυμων Πύργων στα λασπόνερα της Νέας Ορλεάνης

Η ισχυρότερη κριτική που δέχεται αφορά φυσικά τις στρατιωτικές επεμβάσεις στο Αφγανιστάν και το Ιράκ. Παρότι τα καθεστώτα των δύο αυτών χωρών έχουν ανατραπεί και όλα φαίνεται να βαδίζουν σύμφωνα με το σχέδιο της Ουάσινγκτον, και στη μία και στην άλλη χώρα επικρατεί το… απόλυτο χάος. Οι εκλογές που θα γίνουν την επόμενη εβδομάδα στο Αφγανιστάν έχουν οδηγήσει σε νέα ένταση τις συγκρούσεις μεταξύ των Ταλιμπάν και των αμερικάνων στρατιωτών. Τα συνεχή χτυπήματα των πρώτων και οι σημαντικές απώλειες των δυνάμεων κατοχής έδειξαν πως η ύφεση που πράγματι παρατηρήθηκε το 2002 και το μεγαλύτερο διάστημα του 2003 δεν ήταν παρά μια τακτική κίνηση των Ταλιμπάν, ώστε να κερδίσουν χρόνο και να αναδιοργανωθούν. Η παντελώς ανυπόληπτη άλλωστε κυβέρνηση του Καρζαΐ, που η εξουσία της φτάνει μέχρι τα όρια της Καμπούλ και διαρκεί από την ανατολή μέχρι τη δύση του ήλιου, κάνει προς αυτήν την κατεύθυνση ό,τι μπορεί.

Στο Ιράκ τα πράγματα είναι πολύ πιο σύνθετα. Το σχέδιο συντάγματος που συνέταξαν οι δωσίλογοι Κούρδοι και Σιίτες που συμμετέχουν στην κυβέρνηση, υπό την καθοδήγηση των Αμερικάνων, έχει εξοργίσει ακόμη και τους Σουνίτες που συμμετέχουν στην κυβέρνηση των προδοτών, μια και είναι ένα σύνταγμα ενισχυμένης αυτονομίας άμεσα και οριστικού διαμελισμού του Ιράκ για το όχι και τόσο απώτερο μέλλον. Το «δημοψήφισμα» που θα γίνει στα μέσα του Οκτώβρη για την αποδοχή του κειμένου είναι εμφανές ότι θα ρίξει λάδι στη φωτιά της αντίστασης, μια και η ακύρωση των νόθων αυτών εκλογών θα είναι και όρος για να συνεχίσει το Ιράκ να είναι μια ενιαία χώρα και να μην έχει την τύχη της Γιουγκοσλαβίας. Η προοπτική αυτή, έντασης των επιθέσεων της αντίστασης, ενισχύεται και από την πρωτοβουλία των συνεργατών των Αμερικάνων να ορίσουν για τα μέσα Οκτώβρη την έναρξη της δίκης του φυλακισμένου Σαντάμ Χουσεΐν. Η πολύ πιθανή προοπτική θανατικής καταδίκης του (που οδήγησε όλες τις δυτικοευρωπαϊκές χώρες να αρνηθούν να συνεργαστούν με τους δωσίλογους απορρίπτοντας τα αιτήματά τους για παροχή στοιχείων και μαρτυριών) κάνει την αντίσταση να πυκνώνει τις επιθέσεις της και τον αριθμό των νεκρών αμερικάνων στρατιωτών να αυξάνεται συνεχώς, τείνοντας πλέον στους 1.900 (αριθμός κατά πολύ μικρότερος του πραγματικού, μια και δεν υπολογίζονται όσοι πεθαίνουν μετά τη μεταφορά τους στα νοσοκομεία της Γερμανίας, ούτε και οι μισθοφόροι).

Εξίσου αντιφατικά με τις πολεμικές επεμβάσεις ήταν και τα αποτελέσματα του «αντιτρομοκρατικού αγώνα» στη Δύση. Παρά τις ενστάσεις και τις δυσκολίες που πρόβαλαν στην αρχή τα δυτικά κράτη, ένα ένα στη συνέχεια υιοθέτησαν δρακόντειες αντιτρομοκρατικές διατάξεις, αφαίρεσαν συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα, έδωσαν ελευθέρας στη CIA και το FBI να επιχειρούν, λες και όλος ο κόσμος είναι μπανανία τους, και δημιούργησαν ένα καθεστώς έκτακτης ανάγκης που περισσότερο παραπέμπει σε ολοκληρωτικά καθεστώτα παρά στις δυτικές δημοκρατίες της μεταπολεμικής περιόδου. Παρ’ όλα αυτά, τα χτυπήματα στο Λονδίνο και στη Μαδρίτη (όπως επίσης σε Μπαλί, Μαρόκο, Κάιρο, Ριάντ και αλλού) έδειξαν πως δεν αρκεί η καταστολή για να αντιμετωπιστεί η τρομοκρατία. Πολύ περισσότερο όταν η αδικία εις βάρος των αραβικών λαών -με αφορμή τις στρατιωτικές επεμβάσεις- οξύνεται.

Αποτέλεσμα όλων αυτών των αντιφάσεων και της παταγώδους αποτυχίας που σημειώνει το σχέδιο των πολεμικών επεμβάσεων των ΗΠΑ μέχρι στιγμής, είναι η διεύρυνση του χάσματος με τους συμμάχους τους. Παρότι όλοι ανέμεναν πως τα τετελεσμένα των ΗΠΑ θα έκαναν τους Ευρωπαίους να συρθούν ουσιαστικά πίσω από την Ουάσινγκτον επιζητώντας συμβιβασμό, αυτό τελικά που βάρυνε ήταν το στρατηγικό αδιέξοδο του αμερικάνικου σχεδίου, η έλλειψη μιας ορατής προοπτικής έπειτα από αυτά τα τετελεσμένα και, σε τελική ανάλυση, η αναποτελεσματικότητα της Ουάσινγκτον να καθοδηγήσει το διεθνές σύστημα.

Οι κίνδυνοι όμως που γεννά η πολιτική του Μπους (εντός και εκτός των ΗΠΑ) έγιναν ορατοί σε όλο τους το μεγαλείο με αφορμή τις πλημμύρες στη Νέα Ορλεάνη. Μετά το μούδιασμα των πρώτων ημερών, όλα τα μέσα απέδωσαν το απόλυτο φιάσκο της επιχείρησης διάσωσης και τις τριτοκοσμικές εικόνες που ακολούθησαν στον μονομερή προσανατολισμό της Ουάσινγκτον προς την «αντιτρομοκρατική σταυροφορία» και το Ιράκ.

Διάλυση των υποδομών

Φάνηκε δηλαδή πως ο επεκτατισμός των ΗΠΑ στο εξωτερικό γινόταν με καύσιμα τις ίδιες τις υποδομές στο εσωτερικό και την ευημερία των κατοίκων των ΗΠΑ. Η ανταγωνιστική σχέση αυτών των δύο είχε φανεί άλλωστε από μια έκθεση που είχε υποβληθεί στην Ουάσινγκτον από τις αρχές κιόλας του 2001 και η οποία χαρακτήριζε ένα ενδεχόμενο τρομοκρατικό χτύπημα στη Νέα Υόρκη και μια πλημμύρα στη Νέα Ορλεάνη ως δύο από τις τρεις μεγαλύτερες απειλές που αντιμετώπιζαν οι ΗΠΑ – με την τρίτη να αφορά έναν σεισμό στο Σαν Φρανσίσκο. Σε άρθρο του ο Πολ Κρούγκμαν την προηγούμενη Κυριακή στους «Νιου Γιορκ Τάιμς», με τίτλο «Μια κυβέρνηση ανικάνων», αφού ανέφερε τα τρία αυτά σενάρια, συνέχιζε: «Γιατί λοιπόν η Νέα Ορλεάνη και η Αμερική βρέθηκαν τόσο απροετοίμαστες; Μετά τις 11 Σεπτέμβρη σκληρά ερωτήματα παραμερίστηκαν στο όνομα της εθνικής ενότητας, για να κρυφτούν στη συνέχεια από ένα βαρύ πέπλο συγκάλυψης. Αυτή τη φορά οι Αμερικάνοι ζητούν εξηγήσεις»! Στη συνέχεια αναφερόταν στα αμφίβια οχήματα της Εθνοφρουράς που έχουν μεταφερθεί στο Ιράκ, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη Νέα Ορλεάνη, στην υποβάθμιση της υπηρεσίας πολιτικής προστασίας, κ.ο.κ.

Το πάρτι τελείωσε!

Την ελλιπή προετοιμασία των αρχών πολιτικής προστασίας αποδοκίμασε και το «Νιούζγουικ»: «Όσοι έχουν την ευθύνη του σχεδιασμού ξοδεύουν περισσότερο χρόνο για να προετοιμάζονται για εξωτικές (αλλά λιγότερο αναμενόμενες) επιθέσεις με βιοχημικά όπλα ή βρώμικες βόμβες, που είναι περισσότερο πιθανό να τύχουν χρηματοδότησης από το Κογκρέσο ή την κυβέρνηση». Πολύ περισσότερο δηκτικός ήταν ο αρθρογράφος των «Νιου Γιορκ Τάιμς» Τόμας Φρίντμαν, που έγραφε την Πέμπτη σε ένα άρθρο με τίτλο «Κύριε πρόεδρε, το πάρτι τελείωσε»: «Εάν η 11η Σεπτεμβρίου ήταν η μία ημερομηνία που οριοθέτησε την κυβέρνηση του Μπους, ο τυφώνας Κατρίνα μάλλον είναι η άλλη. Εάν η 11η Σεπτεμβρίου έκανε τον αέρα να είναι με τη μεριά του Μπους, ο Κατρίνα τον βάζει κόντρα του. Εάν η ομάδα των Μπους – Τσένι φαινόταν να είναι οι κατάλληλοι άνθρωποι για να αντιμετωπίσουν τον Οσάμα, φαίνεται να είναι οι πιο ακατάλληλοι άνθρωποι για να αντιμετωπίσουν τον Κατρίνα – και όλες τις πλευρές της κρίσης και της εγκατάλειψης που αποκάλυψε στην Αμερική»!Δεv υπάρχει αμφιβολία λοιπόν ότι ο κύκλος που άνοιξε πριν από τέσσερα χρόνια με τα χτυπήματα στους Δίδυμους Πύργους και την Ουάσινγκτον έκλεισε, με την κυβέρνηση Μπους να είναι υπόλογη για τα εγκλήματα που προκάλεσε εντός και εκτός ΗΠΑ.