Τότε που ο Ανδρέας πυρπολούσε τα οράματα της Αλλαγής
Αξίζει, με αφορμή την επέτειο, να θυμηθούμε κάποιες από αυτές τις θέσεις. Πολύ περισσότερο που το ΠΑΣΟΚ τις έχει «θάψει» και κανείς δεν τις αναφέρει, με την προσδοκία ότι θα λησμονηθούν οριστικά. Ας ανοίξουμε ένα ρήγμα σ’ αυτήν τη συνωμοσία σιωπής και λήθης.
Ο ρόλος ΗΠΑ και ΝΑΤΟ
Στο σημερινό ΠΑΣΟΚ, «εκσυγχρονιστικό» ή «γιωργακικό», έχουν καταντήσει να κάνουν… «καλλιστεία» ως προς το ποιος είναι πιο φιλοαμερικανός από τον άλλο – μέχρι που έφτασαν στο σημείο ο πρώην γραμματέας του κόμματος Μιχ. Χρυσοχοΐδης να παρασημοφορηθεί από το… FBI!
Θα τρίζουν τα κόκκαλα του Ανδρέα. «Το βασικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα μας είναι η στρατιωτική, πολιτική και οικονομική εξάρτηση από τις ΗΠΑ… Το πραξικόπημα της 21ης Απρίλη ήταν έργο αμερικανικό. Τα επτά χρόνια ταλαιπωρίας και καταπίεσης του λαού μας τα οφείλουμε στους Αμερικανούς, στο ΝΑΤΟ και στους ντόπιους πράκτορές τους», υπογράμμιζε σε συνέντευξή του στην «Ελευθεροτυπία» στις 21 Αυγούστου 1977.
Έναν μήνα νωρίτερα, στις 24 Ιουλίου 1977, μιλώντας στο Ηράκλειο, ο Α. Παπανδρέου κατήγγειλε τα σχέδια των ΗΠΑ για τη «δορυφοροποίηση της χώρας μας, τη μετατροπή της σε προχωρημένο φυλάκιο του αμερικανικού ιμπεριαλισμού» και υπογράμμιζε ότι «ο αγών» για να φύγουν οι βάσεις είναι αγώνας εθνικός ενάντια στην άμεση και ορατή αμερικανική κατοχή».
«Η Τουρκία απειλεί κάθε μέρα και πιο πολύ τα κυριαρχικά μας δικαιώματα κάτω από την άμεση καθοδήγηση των ΗΠΑ» και «σε περίπτωση τοπικού πολέμου, το ΝΑΤΟ όχι μόνο θα ανεχθεί την επίθεση της Τουρκίας, αλλά και θα την καθοδηγήσει», υπογράμμιζε ο Ανδρέας την ίδια χρονιά. «Τα συμφέροντα του ΝΑΤΟ και της Αμερικής συμπίπτουν με τα συμφέροντα της Τουρκίας σε βάρος της Ελλάδας», επαναλάμβανε τον Αύγουστο του 1979, σε συνέντευξή του προς την εφημερίδα «Ουάσινγκτον Σταρ».
Το ΝΑΤΟ είναι «προδοτική συμμαχία»!
Ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν μασούσε τα λόγια του. «Το σχέδιο Αφροδίτη (για την ανατροπή του Μακάριου) που εκτελέστηκε από τη στρατιωτική χούντα της Αθήνας και τα σχέδια Αττίλας Ι και ΙΙ που εκτελέσθηκαν από τους Τούρκους, συντονίστηκαν σε κάθε λεπτομέρεια από τον Κίσινγκερ, άλλα στελέχη του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ και το Πεντάγωνο», είχε δηλώσει χωρίς περιστροφές.
Στις 16 Νοέμβρη 1977, μιλώντας στο Σύνταγμα μπροστά σε ένα τεράστιο πλήθος εκατοντάδων χιλιάδων οπαδών του ΠΑΣΟΚ, ο Ανδρέας ήταν καταπέλτης:
«Είναι αλήθεια, ναι ή όχι, ότι το ΝΑΤΟ είναι υπεύθυνο για την εφτάχρονη δικτατορία; Είναι αλήθεια, ναι ή όχι, ότι ο βιασμός της Κύπρου συντονίστηκε από την Ουάσινγκτον; Είναι αλήθεια, ναι ή όχι, ότι οι ΗΠΑ και οι χώρες του ΝΑΤΟ και της ΕΟΚ στηρίζουν την επεκτατική, επιθετική πολιτική της Τουρκίας στο Αιγαίο; Κι αν όλα αυτά είναι αλήθεια, γιατί σιωπά ο πρωθυπουργός; Γιατί δεν υψώνει το ανάστημά του σαν πρωθυπουργός της χώρας να καταγγείλει τις απαράδεκτες αυτές ενέργειες των δήθεν φίλων και συμμάχων μας; Ίσως γιατί ”ανήκομεν εις την Δύσιν”…», κατακεραύνωνε τον Κωνσταντίνο Καραμανλή.
«Ποιους προστάτες, άραγε, γυρεύουμε; Πού είναι ο νουνός; Πληρώνουμε αυτή την ώρα το γεγονός πως για τόσα χρόνια ζήσαμε με τον μύθο της προστασίας μας από την Ατλαντική Συμμαχία», τόνιζε στις 22 Ιουλίου 1976, μιλώντας στην Πέτρα της Λέσβου.
Η αλήθεια είναι πως ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν δίσταζε να βγάλει τα συμπεράσματα από τις διαπιστώσεις του:
«Αν η Ελλάδα δεν αποχωρήσει από την προδοτική αυτή συμμαχία… κινδυνεύει όχι μόνο να συρρικνωθεί, αλλά και να απορροφηθεί στα πλαίσια της ”συμμαχίαςʼʼ», δήλωνε στην προαναφερθείσα συνέντευξή του στην «Ελευθεροτυπία» (21.8.1977), αναφερόμενος στο ΝΑΤΟ.
Απόρριψη της σοσιαλδημοκρατίας
Την ώρα που, ειδικά επί κυβερνήσεων Σημίτη, το ΠΑΣΟΚ ασκούσε τόσο νεοφιλελεύθερη πολιτική, ώστε ταυτιζόταν με τη Δεξιά σε βαθμό που την υπερφαλάγγιζε από… δεξιότερες οικονομικές θέσεις, ο Ανδρέας δεν ανεχόταν ούτε καν τη σύμπλευση του ΠΑΣΟΚ με τη σοσιαλδημοκρατία, την οποία επέκρινε ανελέητα.
«Η διαφορά μεταξύ σοσιαλδημοκρατίας και σοσιαλισμού είναι ποιοτική, όχι ποσοτική διαφορά. Είναι σαν το μαύρο-άσπρο», τόνιζε σε λόγο του στην Αθήνα, στις 21 Γενάρη 1975, ενώ σε συνέντευξή του στα «Νέα», στις 3 Νοεμβρίου της ίδιας χρονιάς, διευκρίνιζε:
«Η σοσιαλδημοκρατία είναι καπιταλισμός με ευγενικό προσωπείο. Σκοπό δεν έχει την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, αλλά την άμβλυνση των ταξικών διαφορών για τη διατήρηση του συστήματος, για την εδραίωση του μονοπωλιακού και ιμπεριαλιστικού καπιταλισμού».
«Θα πρέπει να καταλάβουμε πως η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία -και ιδιαίτερα η γερμανική- είναι φορέας του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στην ήπειρό μας… Όσο ”προοδευτικά” κι αν εμφανίζονται τα προγράμματα ορισμένων σοσιαλδημοκρατικών και αυτοαποκαλούμενων ”σοσιαλιστικών” κομμάτων στη Δύση, λυδία λίθος παραμένει η θέση τους πάνω στον ρόλο των πολυεθνικών εταιρειών της ΕΟΚ, του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ», διακήρυσσε απερίφραστα ο Ανδρέας σε λόγο του στη Ρώμη, στις 21 Γενάρη 1976.
Το ΠΑΣΟΚ και το κράτος
Το κυβερνητικό ΠΑΣΟΚ που γνωρίσαμε και το οποίο ταυτίστηκε στη λαϊκή συνείδηση με την απομύζηση του δημόσιου πλούτου και τη διαφθορά, ιδίως στην «εκσυγχρονιστική» φάση του, δεν είχε καμία σχέση με αυτό που οραματιζόταν ο Ανδρέας, ο οποίος φυσικά είχε πλήρη επίγνωση του ρόλου του κράτους.
«Το κράτος σε ένα καπιταλιστικό σύστημα δεν είναι μηχανισμός εξισορρόπησης των συμφερόντων των διαφόρων τάξεων και στρωμάτων, αλλά ο εκφραστής των συμφερόντων της άρχουσας τάξης», σημείωνε στην προαναφερθείσα συνέντευξή του στα «Νέα».
Υπό το πρίσμα της ανάλυσης αυτής είχε ήδη προσδιορίσει τον χαρακτήρα του ΠΑΣΟΚ.
«Το ΠΑΣΟΚ, ξεκάθαρα, είναι το κόμμα που λέει: Εμείς ταυτιζόμαστε με τα συμφέροντα του εργαζόμενου, μη προνομιούχου Έλληνα. Με αυτούς ταυτιζόμαστε. Δεν ταυτιζόμαστε ούτε με το κεφάλαιο ούτε με την ξένη διείσδυση», υπογράμμιζε σε λόγο του στην Αθήνα, στις 10 Ιουλίου 1975.
«Εμείς δεν φτιάχνουμε κατεστημένα», υποσχόταν σε άλλο λόγο του, στις 19 Γενάρη της ίδιας χρονιάς.
Πού να φανταζόταν ότι ακόμη και κορυφαίοι σύμβουλοι ΠΑΣΟΚτζή πρωθυπουργού θα έπαιζαν στο χρηματιστήριο δεκάδες δισεκατομμύρια δραχμές επί Σημίτη!
Ένας άλλος συνδικαλισμός
Τελείως διαφορετικός από τον συνδικαλισμό του κάθε είδους Πολυζωγόπουλου ήταν ο συνδικαλισμός που τότε επαγγελόταν το ΠΑΣΟΚ – γι’ αυτό άλλωστε και κυριάρχησε και κυριαρχεί ακόμη στο συνδικαλιστικό κίνημα της χώρας μας, αν και τώρα σε εντελώς διαφορετική βάση, συχνά βάση συνδιαλλαγής, διαφθοράς και καθεστωτικής νοοτροπίας. «Πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε πως για μας το συνδικαλιστικό κίνημα των εργατοϋπαλλήλων είναι ταξικό κίνημα», υπογράμμιζε ο Ανδρέας στις 28 Γενάρη 1976 και ανέλυε την πλήρη διάσταση της αντίληψης του ΠΑΣΟΚ για τον συνδικαλισμό, με όσα προωθούνταν στη Δυτική Ευρώπη:
«Στη Δυτική Ευρώπη, ο συνδικαλισμός τις δεκαετίες αυτές αποπολιτικοποιήθηκε, αποπροσανατολίσθηκε, μπήκε στα κανάλια του ρεφορμισμού, του συμβιβασμού… Φτιάχθηκε η ψευδαίσθηση της εποικοδομητικής συνεργασίας των κοινωνικών τάξεων. Μας γαλουχήσανε με την ιδέα του κοινωνικού συμβολαίου, της κοινωνικής ειρήνης, μέσα στα πλαίσια ενός κράτους που πρόσφερε πατερναλιστικά κάτι στον εργαζόμενο για να επιζήσει το σύστημα».
Και πρόσθετε: «Εμείς αναγνωρίζουμε την ύπαρξη μιας αέναης σύγκρουσης στα πλαίσια του σημερινού κοινωνικού συστήματος ανάμεσα σ’ εκείνους που πωλούν την εξαρτημένη εργασία τους στην αγορά και τους εργοδότες, οι οποίοι εκφράζουν την κεφαλαιοκρατική εργοδοσία».
Λιπόθυμος θα έπεφτε ο Πολυζωγόπουλος και οι σημερινοί όμοιοί του ΠΑΣΟΚτζήδες, αν τα άκουγαν αυτά…
Τότε υπήρχε όραμα
Έτη φωτός χωρίζουν πολιτικά τις θέσεις του Ανδρέα Παπανδρέου από εκείνες του γιού του, που βρίσκονται τραγικά δεξιότερα σε όλους ανεξαίρετα τους τομείς.
Θα μπορούσε κανείς να καταφύγει σε εύκολους αφορισμούς για να δικαιολογήσει τη συντηρητική καταβαράθρωση του σημερινού ΠΑΣΟΚ: «Άλλες εποχές τότε, άλλες τώρα».
Η διαφορά βρίσκεται αλλού, όχι απλώς στις θέσεις, αν και οι περισσότερες από τις θέσεις του Ανδρέα που επιλεκτικά και μόνο ενδεικτικά αναφέρθηκαν ισχύουν απόλυτα και σήμερα.
Αλλού όμως εντοπίζεται η μεγάλη διαφορά. Ο Ανδρέας συνέλαβε πρώτα ένα όραμα για μια άλλη Ελλάδα και στη συνέχεια υιοθέτησε πολιτική σε όλους τους τομείς που να υπηρετούν την προώθηση και υλοποίηση αυτού του οράματος. Έτσι συνεπήρε τον λαό στο πλευρό του, με στρατηγικό τρόπο.
Ο Γιώργος Παπανδρέου δεν έχει κανένα όραμα, γι’ αυτό και η πολιτική του είναι μία απερίγραπτη, άγνωστη «σούπα» που δεν συγκινεί κανέναν – ούτε καν τα πιο ιδιοτελή και διεφθαρμένα στελέχη του ΠΑΣΟΚ, τα οποία θα αύξαναν τα πλούτη τους, αν το κόμμα τους ξαναγύριζε στην εξουσία.
Με τέτοια έλλειψη στρατηγικής το «ΠΑΣΟΚ του Γιωργάκη» δεν πρόκειται να πάει πουθενά. Δεν είναι μόνο ότι έχει συντηρητική πολιτική, είναι και πως θεωρείται βέβαιο ότι αυτή τη συντηρητική πολιτική η ΝΔ μπορεί να την ασκήσει καλύτερα και αποτελεσματικότερα, μέχρι να βουλιάξει μόνη της στο τέλμα αυτών των αδιέξοδων για τον λαό επιλογών.
Μέχρι τότε όμως το σημερινό ΠΑΣΟΚ θα βρίσκεται διαρκώς σε βραχώδεις πολιτικές παραλίες, συνεχίζοντας επί τουλάχιστον μία… οκταετία τις χαρούμενες θερινές διακοπές του αρχηγού του.