Ο ανθυποπλοίαρχος του Α/Τ «ΛΕΩΝ» θυμάται…

Ο κ. Λιακόπουλος, καθηγητής σήμερα, πρόσφερε πολλά στους τραυματίες του Εγκέλαδου. Φίλος του «Π», ανταποκρίθηκε στην πρότασή μας και μας γράφει κάποιες θύμισες από όλα εκείνα που έζησε (Διατηρούμε τη γραφή του συντάκτη)΅:

Στις 12 Αυγούστου του 1953 ο Εγκέλαδος έπληξε τας Ιονίους Νήσους και κυρίως την Κεφαλονιά. Το τότε Βασιλικόν Ναυτικόν, ως εκ της φύσεως της πληγείσης περιοχής, ανέλαβε να προσφέρει την βοήθειάν του με οιονδήποτε τρόπον και αυτός ήταν τα πολεμικά του σκάφη. Εις τον ναύσταθμον της Σαλαμίνος ναυλοχούσε το μεγάλο εύδρομον «Έλλη» το οποίον έδωσαν οι Ιταλοί εις την Ελλάδα λόγω πολεμικών αποζημιώσεων και εις αντικατάστασιν του τορπιλισθέντος ελληνικού σκάφους εις τον λιμένα της νήσου Τήνου από ιταλικόν υποβρύχιον την παραμονήν της εορτής της Μεγαλόχαρης. Επίσης, εκτός του προαναφερθέντος, ναυλοχούσαν εις τον ναύσταθμον της Σαλαμίνος το συνεργείον πλοίον «Ήφαιστος» και οι κορβέτες «Τομπάζης» και «Κριεζής», αναμένοντας να ανέλθουν εις την δεξαμενή προς επιθεώρησιν, η οποία ήταν προγραμματισμένη.

Την προηγουμένη είχε περαιωθεί η επιθεώρησις των 3.000 ωρών του Α.Τ. «Λέων», ενός δυνατού αντιτορπιλικού εκ των τεσσάρων Θηρίων. Ο υπόλοιπος στόλος είχε αποπλεύσει εκ του ναύσταθμου προ τριημέρου για να μετάσχη εις τα καθιερωμένα εαρινά γυμνάσια του ΝΑΤΟ.

Του αντιτορπιλικού (Α.Τ.) «Λέων» επέβαινε και ο υπογράφων, νεαρός ανθυποπλοίαρχος – ιατρός τότε, και έμελε να διαδραματίσει μεγάλον και ανθρώπινο ρόλο, με κίνδυνο της ζωής του, προσφέροντας τις υπηρεσίες του εις τους πληγέντες κατοίκους της Κεφαλονιάς.

Αρχηγός του Στόλου (Α.Σ.) ήτανε ο ναύαρχος Τούμπας, ο ήρωας του Α.Τ. «ΑΔΡΙΑΣ», αξιόλογος αξιωματικός και ναυτίλος, όπως και άνθρωπος. Λόγω της σοβαρότητος της καταστάσεως εκ των σεισμών, επρότεινε εις την ηγεσίαν να αποπλεύσει μεγάλο σκάφος, το οποίον θα παρείχε ευκολίες ενδιαιτήσεως των πληγέντων σεισμοπαθών, ακόμη και των σοβαρά τραυματισμένων κατοίκων της νήσου, διότι διέθετε και μικρόν νοσοκομείον. Ο ναύαρχος Τούμπας επρότεινε εις την ηγεσίαν να αποπλεύσει το «Έλλη», πλην όμως η ηγεσία αρνήθηκε να υλοποιήσει την πρότασίν του για τον απόπλουν του προαναφερομένου σκάφους, με την δικαιολογία του μεγάλου χρηματικού κόστους.

Ο ναύαρχος Τούμπας, θεωρήσας την απόρριψη της εισηγήσεώς του μειωτική δι’ εαυτόν, παρητήθη από το Βασιλικόν τότε Ναυτικόν -απώλεια για το Β.Ν. Ο παραιτηθείς ναύαρχος αργότερα εξελέγη βουλευτής και ανέλαβε υπουργείον και έτι περισσότερον εγένετο μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Σημειώνω ότι είχα την τιμήν να υπηρετήσω υπό τας διαταγάς του.

Έτσι λοιπόν, όλο το βάρος προσφοράς υπηρεσιών έπεσε εις το αντιτορπιλικόν (Α.Τ.) «ΛΕΩΝ», το οποίον ήταν σε ετοιμότητα και σκοπούν πλοίον και εις το οποίο κυβερνήτης ήταν ο αντιπλοίαρχος Αντ. Ροζάκης. Την 13 Αυγούστου 1953, κατόπιν κατεπείγοντος σήματος του ΓΕΝ (Γραφείον Επιχειρήσεων) και περί ώραν 22.15 ο «ΛΕΩΝ» διατάσσεται να καταπλεύσει εις Κέρκυραν για να παραλάβει την τότε βασιλική οικογένεια, η οποία παραθέριζε εκεί και να την μεταφέρει εις Πειραιά. Πράγματι περί ώρα 7η πρωινή το Α.Τ. «ΛΕΩΝ» καταπλέει εις προλιμένα και αποβιβάζει την βασιλικήν οικογένεια. Προηγουμένως όμως, και ενώ ο «ΛΕΩΝ» ευρίσκετο εν πλω, λαμβάνει σήμα του ΓΕΝ εις το οποίον διέτασσε τον κυβερνήτη να μην υπάρξει σβέσις μηχανών, διότι περί 8.30 θα παραλάβη τον τότε υπουργόν Ναυτικών κ. Γεωργούλη για να τον μεταφέρη εις την νήσον Τήνον στην εκδήλωση απόδοσης τιμών στους νεκρούς της «ΕΛΛΗΣ». Πράγματι η εντολή εξετελέσθη, έστω και πρόωρα, στις 15 Αυγούστου. Μετά το πέρας όλων των διαδικασιών, ο «ΛΕΩΝ» αποπλέει και περί ώρα 18 απογευματινή καταπλέει εις τον προλιμένα Πειραιώς και αποβιβάζει τον κ. Γεωργούλη. Ο γράφων κατόπιν εντολής του κυβερνήτου συντάσσει σήμα και αποστέλλει εις ΓΕΝ προς ενημέρωσιν του Γραφείου Επιχειρήσεων, καταλήγοντας εις το τυπικόν «παρακαλώ διατάξατε».

Δεν αργεί να έλθει η απάντησις: «Άμα αποβιβάσητε κ. υπουργόν αποπλεύσατε πάση δυνάμει κάνοντας χρήση του συνόλου των στροφών των μηχανών και καταπλεύσατε εις λιμένα Αργοστολίου για να προσφέρετε πάσαν ανθρώπινη και δυνατή βοήθειαν εις τους πληγέντας κατοίκους της Κεφαλονιάς».

Το «ΛΕΩΝ» αποπλέει αμέσως με πάσαν δύναμιν των μηχανών και πρόσω ολοταχώς, όμως είχε μεγάλη θαλασσοταραχή, τελικά όμως κατόρθωσε τα ξημερώματα να καταπλεύση εις τον ανύπαρκτον πλέον λόγω των σεισμών λιμένα του Αργοστολίου. Αποβάθρα δεν υπήρχε, είχε εξαφανισθεί, και έτσι το αντιτορπιλικόν αγκυροβόλησε αρόδο.

Αμέσως ο γράφων, με τις ευχές του κυβερνήτη, των συναδέλφων αξιωματικών και του πληρώματος απεβιβάσθη στη στεριά, η οποία έτρεμε, βούιζε και ήταν προβληματική και δύσκολη ακόμη και η ισορροπία του ανθρώπου. Ένα τεράστιον κτίριον εις την υποτιθέμενη παραλία του Αργοστολίου εστέγαζε εκατοντάδες δημοσίων υπαλλήλων και πολίτες που είχαν σχέσεις με την δημοσίαν διοίκησιν, οι οποίοι βρέθηκαν στα ερείπια του πολυωρόφου κτιρίου. Έβλεπες μόνον ανθρώπινα κεφάλια, χέρια, πόδια πολτοποιημένα.

Σκάβοντας, έβγαζα τραυματίες που τους μετέφερα στους ώμους μου, στο σκάφος όπου ήμουν γιατρός και σε άλλα πολεμικά σκάφη τα οποία απεσπάθησαν από τα ναυτικά γυμνάσια του ΝΑΤΟ για να προσφέρουν την βοήθειά τους, η οποία πράγματι ήτανε πολύτιμη. Θυμάμαι είχαμε πρόβλημα συνεννόησης, γιατί δεν μιλούσαμε όλοι την ιδίαν γλώσσα και η επικοινωνία ήτανε προβληματική, πλην των Γάλλων και των Άγγλων, την γλώσσα των οποίων ήξερα. Μεταξύ των προστρέξαντων ήτανε ακόμη και Ινδοί. Περπατούσες προς ανεύρεσιν τραυματιών και αίφνης άκουγες βουητά από τις ρωγμές του εδάφους.

Ένα συναρπαστικό γεγονός καταγράφω από τα πάμπολλα τα οποία αντιμετώπισα. Περπατώντας για ανεύρεση τραυματιών με γάλλους αξιωματικούς-γιατρούς και με Ινδόν τραυματιοφορέα, αίφνης ακούσθηκε τεράστια υπόκωφη βοή και πυκνόν σύννεφο σκόνης και δυσοσμίας κάλυψε την περιοχή. Οι προπορευόμενοι ελάχιστα από εμένα, έπεσαν και χάθηκαν στη ρωγμή που είχε ανοίξει.

Αυτού του είδους τα περιστατικά ήταν πάμπολλα και λίαν επικίνδυνα. Τελευταίος απεχώρησε ο απεσταλμένος του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, ο οποίος είχε συνεργασία με τον επικεφαλής του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού. Ο σεβαστός μου καθηγητής της Χειρουργικής Βασίλης Κουριάς εισηγήθηκε την απονομήν ευαρεσκείας και ευφήμου μνείας από τον Διεθνή Ερυθρό Σταυρόν στον γράφοντα.

Έφυγα από τον τόπο της τραγωδίας με τους τελευταίους, μαζί με τον συντονιστή του εγχειρήματος, αντιπλοίαρχον τότε, Μόμαλη, και σήμερα ναύαρχον, και αφού πλέον είχε υποχωρήσει η μανία του Εγκελάδου. Η ημερήσια εφημερίς «Εθνικός Κήρυξ», που κυκλοφορούσε τότε, καταγράφει σε ρεπορτάζ της τη σωματική κατάρρευση όλων μας, που είχαμε πάρει μέρος σε αυτήν την επιχείρηση διάσωσης των θυμάτων του σεισμού στο Αργοστόλι τον Αύγουστο του 1953.