Από το 1982 είχε αρχίσει η κατάρρευση του ΙΚΑ

Γιατί από στοιχεία του αρχείου μας προκύπτει ότι η κατάρρευση του ΙΚΑ, για παράδειγμα, είχε αρχίσει από το 1982 και οφείλεται στην ελαφρότητα, την αδιαφορία και την κακή διαχείριση των πόρων του μεγαλύτερου ασφαλιστικού οργανισμού της χώρας μας.

Περί το τέλος του 1989 είχε αρχίσει μια συζήτηση για το πότε άρχισε να δανείζεται το ΙΚΑ και μάλιστα με υψηλό τραπεζικό επιτόκιο. Σε σχετική συνέντευξή του στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» (τεύχη 14, 21 και 28 Δεκεμβρίου 1989), ο τότε υπουργός Εθνικής Οικονομίας αείμνηστος Γιώργος Γεννηματάς ισχυρίσθηκε ότι το ΙΚΑ δανειζόταν από παλιά. Στη συζήτηση αυτή παρενέβη τότε ο αείμνηστος Ορέστης Χατζηβασιλείου, πρώην πρόεδρος της ΓΣΕΕ (1982 – 1983) και «Νέστορας» της Αριστεράς στον χώρο του συνδικαλισμού, ο οποίος επεσήμανε ότι το ΙΚΑ άρχισε να δανείζεται με επιτόκιο 18,5% από το 1982. Στην παρέμβασή του αυτή («Οικονομικός Ταχυδρόμος» 4 Οκτωβρίου 1990) ο Ορέστης Χατζηβασιλείου, που ήταν, όπως διευκρινίζει, την εποχή εκείνη εκτός από πρόεδρος της ΓΣΕΕ και μέλος του διοικητικού συμβουλίου του ΙΚΑ (διοικητής του ήταν ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών Άρης Σισσούρας) επισημαίνει τα εξής:

«Πριν από το Πάσχα του 1982 μπαίνει προς συζήτηση δάνειο μερικών δισεκατομμυρίων του ΙΚΑ από την Τράπεζα της Ελλάδος με επιτόκιο 18,5% της εποχής εκείνης. Το ψήφισα με σκεπτικισμό και έντονο προβληματισμό. Όταν όμως αυτό επρόκειτο, όπως πληροφορήθηκα, να επαναληφθεί, ένα μήνα πριν από τα Χριστούγεννα του 1982 κατέθεσα δήλωση στο Διοικητικό Συμβούλιο, ότι θα καταψηφίσω, έστω και εάν από τους 11 θα ήμουν μόνος. Ο διοικητής του ΙΚΑ κ. Σισσούρας παρατήρησε ότι δεν θα υπάρξουν χρήματα να πληρωθούν οι συνταξιούχοι του ΙΚΑ το δώρο τους και θα υπάρξουν κοινωνικές διαδηλώσεις. Ακόμα καλύτερα, απάντησα. Θα μπω ως πρόεδρος της ΓΣΕΕ επικεφαλής αυτών των αγωνιστικών εκδηλώσεων και ίσως έτσι ληφθούν έγκαιρα τα οριστικά μέτρα για το ΙΚΑ. Τότε με κάλεσε ο τότε υπουργός Οικονομικών Δημήτρης Κουλουριάνος και πάλι μου ζήτησε να του εξηγήσω γιατί αρνήθηκα ψήφο για το νέο δάνειο περίπου 10 δισεκατομμυρίων δραχμών, εφόσον εγγυητής μπαίνει το Ελληνικό Δημόσιο. Του εξήγησα, πώς είναι δυνατόν με το επιτόκιο 18,5% και την εισπρακτική κατιούσα που από μήνα σε μήνα σημείωνε το ΙΚΑ, να ανταποκριθεί στις νέες δυσβάσταχτες οικονομικές υποχρεώσεις του. Και υπέδειξα μέτρα για να βελτιωθούν τα οικονομικά του Ιδρύματος. Η απάντηση ήταν, ότι καταρτίζονται μελέτες αναλογιστικές, επιστημονικές, οικονομικές και ριζοσπαστικές, και ότι αρχάς 1983 θα τεθούν σε εφαρμογή. Παρέμεινα αμετακίνητος στην άποψή μου και τότε ο εχέφρων αυτός υπουργός Οικονομικών, μου απάντησε: Ίσως τελικά το δίκαιο είναι μαζί σου. Έκτοτε ουδέποτε ψήφισα τα αλλεπάλληλα δάνεια του ΙΚΑ, παρά τη δυσφορία μερικών ‘‘συντρόφων” στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΙΚΑ. Γιατί λύση δεν είναι να κάνεις κοινωνική πολιτική με δανεικά χρήματα από τα ΕΛΤΑ ή με δάνεια από το εξωτερικό. Ουσιαστική κοινωνική πολιτική είναι να διοργανώσεις τους δικούς σου οικονομικούς πόρους σαν Ίδρυμα, παράλληλα να βοηθήσει το ίδιο το κράτος με οικονομικές ενισχύσεις και μετά η κοινωνική πολιτική αποτελεί λειτούργημα και ευλογία…»

Τελικά, η «κοινωνική» αυτή πολιτική με δανεικά, από την ανικανότητα να εισπραχθούν οι εισφορές, έγινε «κατάρα» για το ΙΚΑ και τους συνταξιούχους του. Ένας μεγάλος ασφαλιστικός οργανισμός που δεν είχε χρέη κατάντησε να γίνει υπερχρεωμένος και να πληρώνει τεράστια ποσά για τόκους από τον ακατάπαυστο δανεισμό. Σημειώνεται ότι στη συζήτηση αυτή είχαν τότε παρέμβει ο πρώην υπουργός Γρηγόρης Σολωμός και ο πρώην διοικητής του ΙΚΑ Αβέρκιος Καραλής.