Ένας διασυρμός για όλους και μία πρόκληση για την πολιτεία…
Όχι μόνο τους πλοιοκτήτες και τα καθ’ ύλην αρμόδια υπουργεία και φορείς που δεν πράττουν όσα πρέπει για να μετακινούνται καθημερινά εύρυθμα οι χιλιάδες των επιβατών στα νησιά του Αιγαίου, αλλά ολόκληρο το κοινωνικό σώμα, το οποίο καταναλώνει σχεδόν αδιαμαρτύρητα τις σκηνές που προβάλλουν τα τηλεοπτικά κανάλια στα δελτία ειδήσεων. Ίσως πρόκειται για την επιβεβαίωση και πρακτική εφαρμογή της περίφημης φράσης Σημίτη (όταν ήταν πρωθυπουργός, και αυτό έχει σημασία, αφού η έκρηξη ειλικρίνειάς του έδειχνε την πραγματική του γνώμη για τον τόπο και τους κατοίκους) που όλοι θυμόμαστε: «Αυτή είναι η Ελλάδα».
Αλλά και έτσι να είναι δεν μπορεί ως κοινωνία και οργανωμένο σώμα πολιτών να σερνόμαστε πίσω από τις επιλογές και την αδιαφορία όσων θέτουν στη διάθεση του κοινού μέσα μεταφοράς που μοιάζει να έχουν μουσειακή και όχι δρώσα θέση στο καθημερινό γίγνεσθαι. Χιλιάδες άνθρωποι υφίστανται κάθε χρόνο την ίδια ταλαιπωρία, τις ίδιες μέρες, από τα ίδια πλοία. Και τότε γιατί επιμένουν, θα ρωτήσει κανείς. Γιατί δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς, είναι η απάντηση. Γιατί παίρνουν τις ίδιες ημερομηνίες τις άδειές τους, γιατί πάνε στα ίδια νησιά, γιατί δεν έχουν άλλον τρόπο να ταξιδέψουν (…και αεροπορικώς αν ήθελαν να πάνε, η Ολυμπιακή, που πήγαινε παντού, όλο και απαξιώνεται, όλο και [αυτό]καταστρέφεται). Και αυτά τα «γιατί» τα ξέρουν καλά όσοι έχουν τα μέσα μεταφοράς. Εδώ θα έρθουν, σκέφτονται, πού να πάνε; Σωστά. Το απλό ερώτημα είναι (και αποτελεί απορία πρώτου μεγέθους γιατί δεν θέτουν αυτήν την προϋπόθεση οι αρχές που ελέγχουν τους πλοιοκτήτες) γιατί δεν διορθώνονται οι βλάβες των πλοίων, όταν αυτά κάθονται, δηλαδή περίπου επτά μήνες τον χρόνο. Γιατί δεν γίνονται τότε οι απαραίτητοι έλεγχοι, τα σέρβις, οι επισκευές, όλα όσα απαιτούνται γα ένα ανέφελο (ταξιδιωτικά) καλοκαίρι και μένουν όλα για τώρα που η κίνηση είναι αυξημένη; Είναι περίεργο, αλλά το απλό αυτό ερώτημα δεν έχει πάρει απάντηση, ίσως γιατί δεν έχει καν τεθεί.
Στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης υπάρχουν πλοία μεγάλης ηλικίας, που όμως δεν παρουσιάζουν το παραμικρό πρόβλημα, επειδή ακριβώς ελέγχονται και συντηρούνται σωστά. Στην πραγματικότητα δεν είναι θέμα ηλικίας του πλοίου, αν είναι 20, 29 ή 32 ετών, αλλά ενδιαφέροντος και συντήρησής του από την εταιρεία. Αν δεν επενδύονται τα αναγκαία ποσά στη συντήρηση, είναι προφανές ότι το πλοίο θα χαλάσει ακόμα και αν είναι 10 ετών, όχι 35. Απλώς η μεγάλη ηλικία αυξάνει τις πιθανότητες βλάβης.
Το πρόβλημα είναι η συνολική εικόνα που παρουσιάζουμε ως συγκροτημένη κοινωνία, την εποχή ακριβώς που προορίζεται για τη «συλλογική ανάπαυλα». Και εδώ τα πράγματα είναι τραγικά. Οι ιδιοκτήτες των συγκεκριμένων μέσων μεταφοράς κινούνται στη λογική της αρπαχτής (η οποία μάλιστα δεν είναι μια κι έξω, αλλά επαναλαμβανόμενη, αφού τα ίδια δρομολόγια, με την ίδια πυκνότητα κόσμου, εκτελούνται κάθε χρόνο τις ίδιες μέρες), τα πλοία είναι καταφανώς προβληματικά, το κράτος αποδεικνύεται ανεπαρκές να ελέγξει ουσιαστικά και να επιβάλει κυρώσεις, ο κόσμος βρίζει τους λιμενικούς (που φταίνε λιγότερο από όλους), αλλά εμμένει να κάνει τα ίδια ταξίδια, τις ίδιες μέρες και με τα ίδια καράβια.
Η δικαιολογία ότι δεν μπορεί ο κόσμος να αλλάξει κάτι διότι αυτές τις μέρες εξυπηρετείται είναι έωλη, μια και αν σε κάποιον συμβεί κάτι τη συγκεκριμένη μέρα με ένα καράβι, την επόμενη χρονιά -πηγαίνοντας στον ίδιο προορισμό- θα φροντίσει να αλλάξει καράβι ή μέρα ταξιδιού. Αν δεν αλλάξει τίποτα από τα δύο, σημαίνει ότι πάει γυρεύοντας να δει αν θα του ξανασυμβεί το ίδιο ή όχι. Και κατά πάσα πιθανότητα θα του ξανασυμβεί, διότι, όπως είπαμε, οι συγκεκριμένοι ιδιοκτήτες δεν έχουν φροντίσει για την άριστη συντήρηση των καραβιών, αλλά κινούνται στη λογική της αρπαχτής. Ασφαλώς είναι μεγάλη η προσωπική ευθύνη του κάθε επιβάτη για τον τρόπο και τον χρόνο που επιλέγει να ταξιδέψει και δεν πρέπει να αθωώνουμε κανέναν στο όνομα της προστασίας του κοινού. Το δημόσιο συμφέρον και η αξιοπρέπεια παραπέμπουν σε προσωπικές ευθύνες, τις οποίες καλό είναι να αναλαμβάνουμε, όπου και όταν μας ανήκουν.
Είναι, όμως, ακόμα μεγαλύτερες οι ευθύνες της πολιτείας που δεν ενεργοποιεί τους μηχανισμούς, οι οποίοι θα προστατέψουν την προσωπικότητα και τον ελεύθερο χρόνο του πολίτη-επιβάτη. Είναι εξαιρετικά σημαντικό για όλους να έχουν επαρκή και ποιοτικό χρόνο διακοπών. Αν αυτές αρχίζουν με την ταλαιπωρία που παρακολουθούμε όλοι στους δέκτες μας, υπονομεύεται εξαρχής η ποιότητα, αλλά και η διάρκεια των διακοπών αυτών.
Στον βαθμό που ο πολίτης έχει επενδύσει σε αυτό το διάστημα ξεκούρασης για να «βγάλει» όσα πέρασε τους προηγούμενους μήνες, αλλά και να μαζέψει δυνάμεις γι’ αυτούς που έρχονται, θα απαντήσει ανάλογα στην απαξίωση της προσωπικής, συναισθηματικής και αξιακής του επένδυσης.