Ψάχνουν στο ΠΑΣΟΚ για μοντέλο

* Η κάθε χώρα έχει τις δικές της ανάγκες και ιδιαιτερότητες και τη δική της πολιτική κουλτούρα.
* Εμπνέομαι από ένα μοντέλο σημαίνει ότι το προσαρμόζω στις δικές μου συνθήκες.
Εξάλλου και το μοντέλο ανάπτυξης των σκανδιναβικών χωρών μπορεί να προχωρήσει και άλλο προς την κατεύθυνση:
• Ισχυρότερης ανάπτυξης
• Καλύτερου συντονισμού των επενδύσεων
• Πιο γενναίων μεταρρυθμίσεων στην εκπαίδευση και στην αγορά εργασίας.

Σύγκριση σκανδιναβικού και αμερικανικού μοντέλου

* Το αμερικανικό μοντέλο ενδιαφέρεται μόνο για την υψηλή παραγωγικότητα. Το σκανδιναβικό ενδιαφέρεται για την ίση και δίκαιη κατανομή του παραγόμενου πλούτου.
* Το σκανδιναβικό μοντέλο δίνει προτεραιότητα στην πρόνοια, στους υψηλούς μισθούς, στην κοινωνική ασφάλιση, στην εκπαίδευση και τη διά βίου μάθηση, στην ισότητα, στην πολιτική των μη διακρίσεων και στις επενδύσεις σε καινοτομικές περιβαλλοντικές τεχνολογίες.

Τα επιτεύγματα και οι επιλογές του σκανδιναβικού μοντέλου

(α) Ανεξαρτησία και υπευθυνότητα
των κοινωνικών εταίρων
• Οι κοινωνικοί εταίροι στη Σκανδιναβία έχουν μεγάλο βαθμό ευθύνης για την τήρηση των κανονισμών της αγοράς εργασίας. Έχουν την ευθύνη της τήρησης των συμφωνιών και είναι ανεξάρτητοι από το κράτος.
• Η υπευθυνότητα και η ανεξαρτησία αυτή οφείλονται στο υψηλό ποσοστό συμμετοχής στα συνδικάτα.
• Οι κυβερνήσεις δεν παρεμβαίνουν στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των κοινωνικών εταίρων, εκτός εάν υπάρχει προστιθέμενη αξία, δηλαδή σε περιπτώσεις όπου η κυβέρνηση μπορεί να διευκολύνει την επίτευξη συναίνεσης και συμφωνίας.

(β) Ανασυγκρότηση της αγοράς εργασίας και διαχείριση της βιομηχανικής αλλαγής
* Το εργασιακό περιβάλλον αλλάζει διαρκώς. Από τις βιομηχανικές κοινωνίες περάσαμε στις μεταβιομηχανικές κοινωνίες και τώρα στις κοινωνίες της πληροφορίας.
* Σε ένα περιβάλλον που αλλάζει συνεχώς, στόχος είναι η εργασιακή ασφάλεια. Εργασιακή ασφάλεια δεν σημαίνει να διατηρούμε την ίδια δουλειά σε όλη μας τη ζωή, αλλά να ξέρουμε ότι οι δεξιότητές μας ανανεώνονται διαρκώς, άρα μπορούμε ανά πάσα στιγμή να διεκδικήσουμε θέσεις εργασίας.

(γ) Διαχείριση της βιομηχανικής αλλαγής και αγορά εργασίας

Οι σκανδιναβικές χώρες έχουν πετύχει πολύ υψηλά επίπεδα εργασιακής ασφάλειας. Προσβλέπουν, όμως, σε ακόμη πιο γενναίες μεταρρυθμίσεις και σε νέες και φιλόδοξες μακροοικονομικές πολιτικές.
Έμφαση δίνεται:
1) Στη διά βίου μάθηση ώστε να μπορεί το εργασιακό δυναμικό να μορφώνεται διαρκώς και να προσαρμόζεται στις αλλαγές.
2) Στον καλό τρόπο λειτουργίας του εργασιακού περιβάλλοντος. Ένα υγιές και ευχάριστο περιβάλλον εργασίας αυξάνει τις επιδόσεις των εργαζομένων και τη συνολική παραγωγικότητα. Χρειάζονται δράσεις για την αντιμετώπιση των νέων εργασιακών κινδύνων που δεν είναι μόνο σωματικοί, αλλά πλέον και ψυχοκοινωνικοί.
• Η Σουηδία και η Δανία είχαν ήδη φθάσει τον στόχο για την απασχόληση που έθεσε η στρατηγική της Λισσαβώνας για το 2010 από την πρώτη κιόλας μέρα εφαρμογής της!
• Οι στατιστικές δείχνουν ότι οι σκανδιναβικές χώρες έχουν τα υψηλότερα ποσοστά απασχόλησης γυναικών και νέων και ότι οι ηλικιωμένοι συνταξιοδοτούνται αργότερα από ό,τι στην υπόλοιπη Ευρώπη. Επίσης, οι διαφορές μεταξύ των μισθών είναι οι χαμηλότερες στην Ευρώπη.
• Οι σκανδιναβικές χώρες είναι στην κορυφή της ΕΕ, όσον αφορά τη διά βίου εκπαίδευση.

(δ) Ισότητα μεταξύ των δύο φύλων

• Οι σκανδιναβικές χώρες έχουν τα υψηλότερα ποσοστά απασχόλησης των γυναικών, αλλά πρέπει να γίνουν πολλά ακόμη ως προς τους τομείς της φροντίδας των παιδιών, του οικογενειακού σχεδιασμού, της άδειας μητρότητας και της εργασιακής ασφάλειας για τους νέους γονείς.
• Η Ευρώπη και οι επιμέρους ευρωπαϊκές χώρες θα πρέπει να προσέξουν ιδιαίτερα το ζήτημα της ισότητας των δύο φύλων, όταν νομοθετούν.
• Το ζήτημα της μερικής απασχόλησης των γυναικών είναι επίσης καίριο. Η Ευρώπη πρέπει να επιμείνει στον στόχο της πλήρους απασχόλησης.

(ε) Παροχή εργασίας

Ο πληθυσμός στις σκανδιναβικές χώρες -όπως και σε ολόκληρη την Ευρώπη- γερνάει με αποτέλεσμα το εργασιακό δυναμικό να μειώνεται.
Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που οι σκανδιναβικές χώρες εμμένουν στο μοντέλο της «ενεργούς αγοράς εργασίας», το οποίο επιδιώκει την επανένταξη στην αγορά εκείνων που βρίσκονται εκτός της (π.χ. εργαζόμενοι μεγαλύτερης ηλικίας, γυναίκες, μετανάστες, παιδιά που εγκαταλείπουν το σχολείο νωρίς).

(στ) Δημόσιες επενδύσεις

• Οι χώρες της Σκανδιναβίας έχουν μακρά παράδοση στη χρήση των δημοσίων επενδύσεων για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, για ανάπτυξη και για βελτίωση του μέσου επιπέδου ζωής.
• Υψηλές επενδύσεις στην εκπαίδευση, στην έρευνα, στην αναβάθμιση του εργασιακού δυναμικού, στις υποδομές υγείας και φροντίδας των παιδιών έχουν διασφαλίσει την ευημερία των σκανδιναβικών χωρών.
• Η Δανία, η Σουηδία και η Φινλανδία είναι οι πρώτες χώρες στην ΕΕ ως προς τις δημόσιες επενδύσεις για την εκπαίδευση.