Ίσες ευκαιρίες στους μετανάστες για ένταξη στην ελληνική κοινωνία

Κενά και παραλείψεις μίας τουλάχιστον δεκαετίας επιχειρεί να καλύψει το νομοσχέδιο για τη μεταναστευτική πολιτική που δόθηκε στη δημοσιότητα από το υπουργείο Εσωτερικών. Με αυτό αφενός αξιοποιείται η εμπειρία από την ως τώρα εφαρμογή του προηγούμενου νόμου και αφετέρου θεσμοθετούνται για πρώτη φορά ρυθμίσεις για την κοινωνική ένταξη των μεταναστών στην ελληνική κοινωνία.

Ο νέος νόμος θα ισχύσει από την 1/1/2006. Ως εκ τούτου παρατείνονται ως τις 31/12/2005 οι προσωρινές άδειες διαμονής όσων αλλοδαπών βρίσκονται στην Ελλάδα και δεν έχουν εφοδιαστεί ακόμα με οριστική άδεια διαμονής. Μέχρι τότε παρατείνονται αυτοδικαίως και όσες άδειες έληξαν μετά τις 30 Ιουνίου και δεν έχουν ακόμα ανανεωθεί.

Οι καινοτομίες που εισάγονται με τον νέο νόμο είναι:

1. Ενοποίηση της άδειας διαμονής και εργασίας σε μία πράξη, η οποία εκδίδεται από τον γενικό γραμματέα της περιφέρειας.

2. Εξορθολογισμός του συστήματος μετακλήσεων αλλοδαπών για εργασία στην Ελλάδα, με την ενδυνάμωση και ουσιαστική ενεργοποίηση των Περιφερειακών Επιτροπών Μετανάστευσης. Οι επιτροπές αυτές θα καταρτίζουν εκθέσεις αναφορικά με τις ανάγκες του εργατικού δυναμικού σε επίπεδο περιφέρειας, αναλυτικά για κάθε νομό της χώρας, σε συνάρτηση αφενός με την προσφορά και ζήτηση της εργασίας ανά κατηγορίες ειδικοτήτων και αφετέρου με το υπάρχον αντίστοιχο ημεδαπό εργατικό δυναμικό.

3. Η εξέταση συνδρομής λόγων που αφορούν τη δημόσια τάξη και ασφάλεια αποτελεί προαπαιτούμενο στοιχείο μόνο κατά την αρχική χορήγηση της άδειας διαμονής, καθώς και κατά την υπαγωγή του αλλοδαπού στο καθεστώς τού επί μακρόν διαμένοντος. Τυχόν ύπαρξη μεταγενέστερων λόγων δημόσιας τάξης και ασφάλειας συνιστούν λόγο ανάκλησης της άδειας διαμονής, χωρίς να απαιτείται η διερεύνησή τους σε κάθε περίπτωση ανανέωσης, προς αποφυγή καθυστερήσεων.

4. Οι περισσότερες από τις κατηγορίες αδειών διαμονής ανανεώνονται ανά διετία προς αποφυγή άσκοπης ταλαιπωρίας των αλλοδαπών.

5. Οριοθετείται, κατά τρόπο σαφή, η χορήγηση άδειας για ανθρωπιστικούς λόγους προκειμένου να αποφευχθεί στο μέλλον η δυνατότητα καταστρατηγήσεων.

6. Οριοθετείται, κατά τρόπο απολύτως ορισμένο, η χορήγηση άδειας διαμονής για εξαρτημένη εργασία. Για την ανανέωσή της απαιτείται εκπλήρωση φορολογικών υποχρεώσεων του αλλοδαπού και πραγματοποίηση ελάχιστου αριθμού ημερομισθίων στον ασφαλιστικό φορέα που υπάγεται.

7. Προβλέπεται η δυνατότητα εποχιακής εργασίας του υπηκόου τρίτης χώρας στο πλαίσιο ειδικής διαδικασίας μετάκλησής του. Το χρονικό διάστημα απασχόλησής του δεν μπορεί να υπερβεί συνολικά τους έξι μήνες ανά έτος. Οι άδειες αυτές δεν μπορούν να ανανεωθούν για οποιονδήποτε άλλο λόγο.

8. Για πρώτη φορά καθιερώνεται η χορήγηση άδειας διαμονής για πραγματοποίηση επένδυσης. Η ανωτέρω άδεια παρέχεται, εφόσον: α) Πρόκειται για δραστηριότητα που έχει επενδυτικό χαρακτήρα, β) επιφέρει θετικές συνέπειες στην εθνική οικονομία, χρηματοδοτείται με ίδια κεφάλαια, χωρίς δηλαδή οποιαδήποτε κρατική ενίσχυση, γ) από την προαπαιτούμενη οικονομοτεχνική μελέτη προκύπτει ότι το ύψος της σχετικής επένδυσης ανέρχεται τουλάχιστον σε τριακόσιες χιλιάδες (300.000) ευρώ και δ) δημιουργούνται τουλάχιστον 10 θέσεις εργασίας, από τις οποίες το 30% καλύπτεται από Έλληνες.

9. Χορηγείται άδεια διαμονής για λόγους σπουδών. Για την ανανέωση της ανωτέρω άδειας καθιερώνεται ως κριτήριο και η πιστοποίηση της προόδου των σπουδών από το οικείο εκπαιδευτικό ίδρυμα.

10. Το καθεστώς της χορήγησης άδειας διαμονής σε θύματα εμπορίας ανθρώπων εναρμονίζεται πλήρως προς τη σχετική οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με κυρίαρχο άξονα την ειδική προστασία για τους ανήλικους που εμπίπτουν στην ανωτέρω κατηγορία.

11. Διευκολύνεται, κατά τα πρότυπα του ευρωπαϊκού κοινοτικού δικαίου, η οικογενειακή επανένωση και προσδιορίζονται τα μέλη της οικογένειας του υπηκόου τρίτης χώρας (σύζυγοι, εφόσον έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους, καθώς και τα κάτω των 18 ετών άγαμα τέκνα τους). Διασφαλίζεται η δυνατότητα άμεσης πρόσβασης των ανήλικων τέκνων στην εκπαίδευση.

12. Προβλέπεται, σε αυτοτελές κεφάλαιο, η κοινωνική ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών που αφενός αποσκοπεί στη χορήγηση δικαιωμάτων, τα οποία διασφαλίζουν την αναλογικώς ισότιμη συμμετοχή τους στην οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ζωή της χώρας και, αφετέρου, αποβλέπει στην υποχρέωση σεβασμού των θεμελιωδών κανόνων και αξιών της ελληνικής κοινωνίας.

13. Θεσπίζεται, για πρώτη φορά, το καθεστώς τού επί μακρόν διαμένοντος, σύμφωνα με την πρόβλεψη της σχετικής οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ιδιότητα αυτή αποκτάται, εφόσον ο υπήκοος τρίτης χώρας διαμένει νόμιμα και συνεχώς, για μία πενταετία, στην Ελλάδα και εφόσον διαθέτει για τον ίδιο και για τα εξαρτώμενη μέλη της οικογένειάς του σταθερούς και τακτικούς πόρους, καθώς και πλήρη ασφάλιση ασθένειας. Κριτήρια, με βάση τα οποία υπάγεται ο υπήκοος τρίτης χώρας στο καθεστώς τού επί μακρόν διαμένοντος, είναι η επαρκής γνώση της ελληνικής γλώσσας, καθώς και η γνώση στοιχείων της ιστορίας και του ελληνικού πολιτισμού.