Επιτέλους παλαιστινιακό κράτος;
Ο ισραηλινός στρατός θα αποχωρήσει από τη Λωρίδα της Γάζας και όλη η περιοχή θα περάσει αποκλειστικά και ολοκληρωτικά στον έλεγχο της Παλαιστινιακής Αρχής. Για πρώτη φορά στην ιστορία τους οι Παλαιστίνιοι θα έχουν το δικό τους έδαφος, με τις δικές τους πολιτικές και στρατιωτικές αρχές.
Ακόμη οι Παλαιστίνιοι θα μπορούν να κυκλοφορούν από το ένα μέρος της Γάζας στο άλλο, χωρίς στρατιωτικές δυνάμεις και τον έλεγχο άλλων κρατών, όπως της Τουρκίας, της Αγγλίας, της Αιγύπτου και, τέλος, του Ισραήλ, όπως συνέβη τους τελευταίους τουλάχιστον αιώνες. Έτσι, κατά τους στρατηγικούς αναλυτές, το εδαφικό αυτό μόρφωμα θα αποτελέσει το πρώτο παλαιστινιακό κράτος, τουλάχιστον προς το παρόν, αφήνοντας για το μέλλον τη Δυτική Όχθη. Έτσι αρχίζει να υλοποιείται ο λεγόμενος Οδικός Χάρτης, το σχέδιο του κουαρτέτου για την επίλυση του παλαιστινιακού ζητήματος, δηλαδή των ΗΠΑ, της ΕΕ, του ΟΗΕ και της Ρωσίας και να παίρνουν σάρκα και οστά τα όνειρα των Παλαιστινίων για τη δημιουργία επιτέλους παλαιστινιακής κρατικής οντότητας.
Για να συμβούν όλα αυτά έπρεπε να λάβουν χώρα δύο γεγονότα καθοριστικής σημασίας. Το πρώτο και το πλέον σημαντικό ήταν ο θάνατος (όπως και αν συνέβη, με τις υποψίες των συγγενών του για τα αίτια που τον προκάλεσαν) του προέδρου της Παλαιστινιακής Αρχής και ιστορικού ηγέτη των Παλαιστινίων, του Γιάσερ Αραφάτ, αμφιλεγόμενου ηγέτη για πολλούς μελετητές και από τις δύο πλευρές, τις πράξεις του οποίου η ιστορία θα καταγράψει και θα τον κατατάξει ανάλογα. Το δεύτερο ήταν η γενναία θα λέγαμε απόφαση του ισραηλινού πρωθυπουργού Αριέλ Σαρόν για μονομερή αποχώρηση των Ισραηλινών από τη Λωρίδα της Γάζας μετά τον θάνατο του μισητού του εχθρού Γιάσερ Αραφάτ (τα αισθήματα ήταν αμοιβαία, όλοι γνώριζαν το αβυσσαλέο μίσος των δύο ηγετών και για να επιτευχθεί συμφωνία έπρεπε ο ένας από τους δύο να εκλείψει από το προσκήνιο) και την ανάληψη της προεδρίας της ΠΑ από τον μετριοπαθή και σώφρονα ηγέτη Μαχμούτ Αμπάς ή Αμπού Αλά.
Η αποχώρηση των Ισραηλινών αποτελεί μία επώδυνη ενέργεια για το Ισραήλ, με πολλές αντιδράσεις και συνίσταται στη «μεταφορά» των περίπου 7.500 ισραηλινών εποίκων, που κατοικούν στη Γάζα, σε άλλες περιοχές εντός του Ισραήλ, καθώς και στην απαγκίστρωση μίας ισραηλινής μεραρχίας, που είναι εγκαταστημένη στη Γάζα, για τον έλεγχο της περιοχής και την ασφάλεια των ισραηλινών εποίκων. Ο ισραηλινός πρωθυπουργός έπρεπε να αγωνιστεί σκληρά για να καταφέρει τελικά να επιβάλει την απόφασή του ακόμη και μέσα στους κόλπους της κυβέρνησής του και του κόμματός του (Λικούντ).
Οι αντιδράσεις, όμως, παραμένουν και συνεχίζονται ακόμη από τους σκληροπυρηνικούς των ακραίων εθνικιστικών και θρησκευτικών κομμάτων, καθώς και από πολλούς εποίκους που ζουν στη Γάζα. Ήδη το Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ έκρινε οριστικά, μετά την προσφυγή εποίκων και οργανώσεων που τους υποστηρίζουν, ότι η αποχώρηση και η μεταφορά των ισραηλινών εποίκων από τη Γάζα σε άλλες περιοχές εντός του Ισραήλ είναι απολύτως νόμιμη και μπορεί να υλοποιηθεί.
Η κατάσταση είναι έκρυθμη και πολλοί φοβούνται ότι η αποχώρηση δεν θα είναι ομαλή και θα συμβούν πολλά, ιδιαίτερα από την πλευρά των φανατικών ισραηλινών εποίκων, οι οποίοι θεωρούν ότι ο Σαρόν είναι περίπου προδότης του εβραϊκού έθνους.
Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί η άποψη όσων γνωρίζουν την περιοχή και τα τεκταινόμενα ότι μόνο ο Σαρόν θα μπορούσε να καταφέρει κάτι τέτοιο και να εισπράξει τις λιγότερες αντιδράσεις. Και τούτο διότι ο Σαρόν είναι ήρωας πολέμου στο Ισραήλ και κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τον πατριωτισμό του. Παρ’ όλα αυτά, αν και είναι ο πλέον ισχυρός άνδρας στο Ισραήλ τα τελευταία τρία χρόνια, συναντά δυσκολίες από τους σκληροπυρηνικούς εθνικιστές για το εν λόγω θέμα. Επισήμως πιστεύουν ότι όλα θα πάνε καλά και η πρωτοφανής αυτή επιχείρηση θα στεφθεί με επιτυχία. Πριν από λίγες ημέρες ο νέος αρχηγός του Γενικού Επιτελείου του Ισραήλ, αντιπτέραρχος Ντάνι Χαλούτζ, δήλωσε για το θέμα και τις πιθανές αντιδράσεις ισραηλινών εποίκων, οι οποίοι διαθέτουν όπλα για την ασφάλειά τους: «Δεν πιστεύω ότι η επιχείρηση θα γίνει κάτω από πυρά. Δεν πρόκειται να γίνει κανένας εμφύλιος πόλεμος, διότι είμαστε αδέλφια.
Οι έποικοι είναι αδέλφια μας και θα είμαστε ιδιαίτερα υπομονετικοί κατά τη διάρκεια της εκκένωσης». Και για να γίνει ακόμη πιο σαφής δήλωσε χαρακτηριστικά: «Η μοίρα οιουδήποτε ανοίξει πυρ εναντίον ισραηλινού στρατιώτη, είτε Ισραηλινός είναι αυτός είτε Παλαιστίνιος, θα είναι ίδια», θέλοντας έτσι να στείλει το μήνυμα σε όλους. Η απαγκίστρωση (ή αποχώρηση) των Ισραηλινών από τη Γάζα, ενώ έχει προκαλέσει αντιδράσεις στο Ισραήλ, στην παλαιστινιακή πλευρά έχει γίνει αποδεκτή με χαρά και ανυπομονησία, αν και γνωρίζουν ότι την επομένη αρχίζουν τα δύσκολα.
Η μεγάλη πρόκληση για τον Μαχμούτ Αμπάς και την Παλαιστινιακή Αρχή θα είναι η Γάζα. Και τούτο διότι εκεί υπάρχουν και δρουν πολλές ακραίες παλαιστινιακές οργανώσεις, ενώ η Χαμάς, η γνωστή (για πολλές βομβιστικές επιθέσεις και επιθέσεις αυτοκτονίας μελών της) ακραία παλαιστινιακή οργάνωση, είναι κυρίαρχος σε όλες τις πολιτικές, οικονομικές, αστυνομικές και στρατιωτικές δραστηριότητες, αλλά και στην αντίληψη και ιδεολογία μεγάλου ποσοστού των Παλαιστινίων που ζουν στη Γάζα. Αυτό, συνεπώς, είναι το μεγάλο στοίχημα για την ΠΑ, αλλά και η μεγάλη ευκαιρία για τη δημιουργία και τη λειτουργία σύγχρονου κράτους, δημοκρατικού, με δομή και αρχές, όπου όλα θα ευρίσκονται υπό τον έλεγχο της κεντρικής εξουσίας. Δηλαδή ή να συγκρουστεί με τη Χαμάς ή να επέλθει συμφωνία και συμμετοχή της τελευταίας στην εξουσία, κάτι που αναμένεται σε ένα ποσοστό να γίνει και γίνεται ακόμη και σήμερα σε πολλές μορφές της παλαιστινιακής διοίκησης. Να δούμε, λοιπόν, αν η μετα-Αραφάτ ηγεσία του παλαιστινιακού λαού θα καταφέρει να εκπληρώσει τα όνειρα και τις φιλοδοξίες ενός ολόκληρου έθνους που είναι το μόνο αραβικό που δεν έχει ακόμη κράτος.
Η Γάζα θα είναι, όπως φαίνεται, το πρώτο αμιγώς παλαιστινιακό κράτος, χωρίς άλλες εθνότητες. Όσον αφορά τη Δυτική Όχθη, ο δρόμος είναι μακρύς μέχρι την οιαδήποτε συμφωνία μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων και θα εξαρτηθεί από τις εξελίξεις στη Γάζα. Οι δύο ηγέτες -Σαρόν και Αμπάς- φαίνεται να αντιλαμβάνονται την κρισιμότητα του εγχειρήματος για το μέλλον των λαών τους που, κατά την άποψή μας, είναι «καταδικασμένοι» να ζουν μαζί ειρηνικά και να συνεργάζονται.
Όσοι αντέδρασαν και κινδυνολόγησαν για το εν λόγω σχέδιο τέθηκαν στην άκρη, όπως έγινε με τον πρώην αρχηγό του Γενικού Επιτελείου του Ισραήλ, αντιστράτηγο Μοσέ Γιααλόν, του οποίου η θητεία δεν ανανεώθηκε και τοποθετήθηκε για πρώτη φορά στην ιστορία των ισραηλινών ΕΔ αρχηγός από την Αεροπορία, ο αντιπτέραρχος Ντάνι Χαλούτζ, με πρωταρχικό σκοπό την υλοποίηση του σχεδίου για την αποχώρηση από τη Γάζα. Ο πρώην αρχηγός του Επιτελείου στρατηγός Γιααλόν εξέφρασε πρόσφατα την άποψη ότι θα αυξηθούν η βία και οι επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ, καθόσον οι εξτρεμιστικές ισλαμικές οργανώσεις θα δρουν και θα οργανώνονται ανεξέλεγκτα πλέον στη Γάζα, άποψη που δεν συμμερίζεται η σημερινή ηγεσία του Ισραήλ, αλλά και άλλοι, όπως ο πρώην αρχηγός της Σιν Μπετ, της περίφημης Υπηρεσίας Εσωτερικής Ασφαλείας του Ισραήλ.
Έτσι, σε λιγότερο από δύο μήνες όλα κρίνονται και θα αποδειχθεί ποιοι έχουν δίκιο. Το βέβαιο είναι η τεράστια σημασία του γεγονότος και οι εξελίξεις που θα προκαλέσει όχι μόνο στις δύο πλευρές, την ισραηλινή και την παλαιστινιακή, αλλά και σε όλο τον χώρο της Μέσης Ανατολής.