Το τρίγωνο των Βερμούδων

Η ακρίβεια καλπάζει παρά τις φιλότιμες προσπάθειες της πολιτικής ηγεσίας του αρμόδιου υπουργείου Ανάπτυξης και οι εργασιακές σχέσεις αλλάζουν εις βάρος των εργαζομένων. Και αυτή είναι η αλήθεια παρά τις έντονες προσπάθειες ορισμένων κυβερνητικών παραγόντων να την ωραιοποιήσουν.

Το 2005 ονομάστηκε «έτος ανταγωνιστικότητας» σύμφωνα με πρόταση του ΣΕΒ, την οποία απεδέχθη η κυβέρνηση. Και για να μη μείνει η προσπάθεια βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας κενό γράμμα και μεγάλη ακρίβεια θα έχουμε και ισχυρά κίνητρα επενδύσεων θα θεσμοθετηθούν και ανατροπή των εργασιακών σχέσεων θα γευθούμε. Η δικαιολογία βρέθηκε και οι «συνήθεις εφευρέτες» φαντάζονται ότι είναι πειστική και σαν αμορτισέρ θα απορροφήσει τους κραδασμούς από την υιοθέτηση μιας εξοντωτικής για την εργαζόμενη κοινωνική πλειοψηφία πολιτικής. Προσωπικά έχουμε τη γνώμη ότι σφάλλουν και οδηγούν το κυβερνών κόμμα στην αντιπολίτευση.

Είναι πέρα από κάθε αμφισβήτηση ότι ο πληθωρισμός επηρεάζει την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων και στη διεθνή και στην εσωτερική αγορά. Όταν ο πληθωρισμός τρέχει στην Ελλάδα με ρυθμό σχεδόν διπλάσιο του κοινοτικού μέσου όρου, επόμενο είναι να έχουμε μείωση της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων μας στην κοινοτική αγορά. Στην ευρωζώνη ειδικά ο μέσος όρος πληθωρισμού τον Απρίλιο του 2005 ήταν 2,1% και στην Ελλάδα 3,4%.

Να γιατί οι εξαγωγές μας προς την ΕΕ των «15» συνεχώς μειώνονται, με μηδενικές προοπτικές ανάκαμψης. Στο αναθεωρημένο τριετές Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης που υπεβλήθη, για έγκριση στην ΕΕ στα τέλη Μαρτίου του 2005, η κυβέρνηση υπολόγισε ότι φέτος ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης του πληθωρισμού θα είναι 3,1%. Ο γενικός γραμματέας της ΕΣΥΕ κ. Μανώλης Κοντοπυράκης, ανακοινώνοντας προ ημερών τον πληθωρισμό του Απριλίου, δήλωσε ότι, σύμφωνα με τις προβλέψεις του, ο μέσος ρυθμός αύξησης του πληθωρισμού το 2005 θα φτάσει στο 3,5%.

Παράλληλα οι προβλέψεις της διοίκησης της Εθνικής Τράπεζας είναι ακόμη δυσμενέστερες, καθώς προβλέπουν πληθωρισμό 3,8% (Economic and Market Analysis – Δελτίο ΕΤΕ Φεβρουαρίου – Μαρτίου 2005). Εάν οι τιμές του πετρελαίου δεν παρουσιάσουν αισθητή μείωση (κάτι που δεν θεωρείται πιθανό) και η ισοτιμία του δολαρίου έναντι του ευρώ βελτιωθεί, τότε μπορεί η αύξηση του πληθωρισμού να προσεγγίσει φέτος το 5%.

Η συγκυρία αυτά δείχνει προς το παρόν. Εκτός εάν σημειωθούν γεγονότα αναστροφής της παρούσης συγκυρίας. Και με το δεδομένο αυτό απορούμε από πού αντλούν την αισιοδοξία τους οι αρμόδιοι παράγοντες του υπουργείου Οικονομίας που υπολογίζουν μέσο πληθωρισμό 3,1%.

Τα πράγματα είναι τρισχειρότερα στον τομέα της ακρίβειας. Και η ακρίβεια, δηλαδή η άνοδος του γενικού επιπέδου τιμών, αυτό που ενδιαφέρει τον εργαζόμενο κόσμο, θα παρουσιάσει άνοδο τρεις φορές πάνω από τον πληθωρισμό. Με άλλα λόγια, θα έχουμε άνοδο του γενικού επιπέδου τιμών γύρω στο 15%, όπως δείχνει η πρόσφατη εμπειρία.

Αυτό σημαίνει ότι η πραγματική αγοραστική δύναμη του ευρώ μειώνεται κατά το ίδιο περίπου ποσοστό, οι πραγματικές αποδοχές των μισθωτών καιτων συνταξιούχων συρρικνώνονται και το κόστος παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών αυξάνεται σε μεγαλύτερο ποσοστό από αυτό του πληθωρισμού. Εάν οι εργαζόμενοι απαιτήσουν αύξηση των αποδοχών τους για την κάλυψη των εισοδηματικών ζημιών τους, τότε η ανταγωνιστικότητα των προϊόντων μας θα μειωθεί, καθώς το κόστος παραγωγής θα εκτιναχθεί στα ύψη.

Έτσι θα πέσουμε στον φαύλο κύκλο της ακρίβειας με βέβαια φαινόμενα στασιμοπληθωρισμού. Το άκρως επικίνδυνο φαινόμενο δεν είναι η όποια αύξηση του πληθωρισμού ανακοινώνεται, αλλά η εξέλιξη της ακρίβειας, η αύξηση δηλαδή του γενικού επιπέδου τιμών. Και οι κυβερνήσεις του νεο-ΠΑΣΟΚ και δυστυχώς και η σημερινή πέτυχαν με την πολιτική λιτότητας, που την εμφάνισαν ως μονόδρομο, να μετακυλίσουν το βάρος της διατήρησης κάποιου βαθμού ανταγωνιστικότητας στους ώμους των εργαζομένων.

Μέσα στο κλίμα αυτό οι εργαζόμενοι είναι βέβαιο ότι δεν θα ανεχθούν παραπέρα επιζήμια μέτρα, όπως την εις βάρος τους μεταβολή των εργασιακών σχέσεων. Στην απογοήτευση που αισθάνονται οι εργαζόμενοι από τις σημαντικές εισοδηματικές απώλειές τους, είναι σφάλμα να φορτωθούν και άλλες απώλειες από την «αναδόμηση» των εργασιακών σχέσεων. Και το σφάλμα είναι διπλό: και από οικονομική και από πολιτική άποψη.

Η μετακύλιση όλων των βαρών μόνο σε ένα τμήμα του κοινωνικού συνόλου και μάλιστα στο πολυπληθέστερο θα σημάνει την κάμψη της οικονομικής του δύναμης, με άμεσο αρνητικό αντίκτυπο σε όλα τα μακροοικονομικά μεγέθη (ζήτηση, κατανάλωση, αποταμίευση, απασχόληση, ΑΕΠ κ.λπ.). Το πολιτικό κόστος ας το αναλογιστούν οι κυβερνητικοί παράγοντες που δείχνουν τόση επιμονή στη διατάραξη του εργασιακού καθεστώτος.

Και οι μεταβολές στις εργασιακές σχέσεις δεν κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, δηλαδή δεν πρόκειται να μειώσουν την ανεργία, αλλά μάλλον θα την ενδυναμώσουν. Οι στόχοι του νέου εργασιακού καθεστώτος φαίνεται να είναι η αναπλήρωση των απωλειών από την επενδυτική αδράνεια της εργοδοσίας, η οποία βασικά προκάλεσε και τη μείωση της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων μας και η αύξηση της κερδοφορίας των επιχειρήσεων εις βάρος των εργαζομένων. Είναι η επιδίωξη ενός νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού χωρίς ανθρώπινο πρόσωπο, με συνταγή του απολιθώματος που αποκαλείται Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, οι συνταγές του οποίου προκάλεσαν την «εξέγερση των εξαθλιωμένων» στη Νότια Αμερική.

Στο πρόσφατο παρελθόν οι κυβερνήσεις Σημίτη εν ονόματι της ένταξης της χώρας μας στην ΟΝΕ (τεράστια «επιτυχία»!) προσπάθησαν και πέτυχαν να μετακυλίσουν όλα τα βάρη στους μισθωτούς και στους μικρομεσαίους επιτηδευματίες. Επειδή το όραμα της ένταξης στην ΟΝΕ έγινε πιστευτό από τον πάντα ανενημέρωτο λαό, αυτή η μετακύλιση των βαρών έγινε αποδεκτή χωρίς κοινωνικές αναταράξεις.

Οι εργαζόμενοι πίστεψαν ότι οι «συνασπισμένες δυνάμεις» (κυβέρνηση, μεγαλοτραπεζίτες, ΜΜΕ, μεγαλοεπιχειρηματίες κ.λπ.) που υποστήριζαν την ένταξη στην ΟΝΕ, το έκαναν για το καλό του ελληνικού λαού! Βέβαια αυτό ήταν απάτη, αλλά το κόλπο έπιασε. Τότε, παρά την επιθυμία της, η κυβέρνηση Σημίτη είχε την ευφυΐα επισήμως να μη διαταράξει τις εργασιακές σχέσεις. Μόνο μια φορά τόλμησε ο Σημίτης να πει ότι δεν υπάρχουν κεκτημένα δικαιώματα των εργαζομένων, είδε τις αντιδράσεις και αμέσως το… ξέχασε. Δεν τόλμησε να φορτώσει στους εργαζόμενους και άλλες ζημιές.

Μπορεί στην πραγματικότητα οι ισορροπίες να είχαν διαταραχθεί εις βάρος των εργαζομένων (και αυτό γινόταν στην πράξη), όμως η κυβέρνηση τότε έδειχνε προσηλωμένη στο εργασιακό καθεστώς που επισήμως εμφανιζόταν ότι εφαρμόζεται. Έτσι και με τη βοήθεια των συνδικαλιστών και των ΜΜΕ πέτυχε να μη δημιουργηθούν έντονα και αξεπέραστα κοινωνικά προβλήματα.

Οι τότε κυβερνώντες «εκσυγχρονιστές» γνώριζαν τι σημαίνει στην πραγματικότητα ΟΝΕ και, επίσης, γνώριζαν ότι η ΟΝΕ και η παγκοσμιοποιημένη οικονομία ετοιμάζουν επίθεση εναντίον των κεκτημένων δικαιωμάτων των εργαζομένων. Και άφησαν να περάσει ο χρόνος και κάποια άλλη κυβέρνηση να σηκώσει το βάρος της σύγκρουσης για την κατάργηση ή τον περιορισμό τους.

Αναγνωρίζουμε ότι η κυβέρνηση και προσωπικά ο πρωθυπουργός δεν επιθυμεί επιδείνωση της θέσης των εργαζομένων. Και η επίθεση εναντίον του εργασιακού στάτους, που βρίσκεται σε εξέλιξη με άδηλα ακόμη αποτελέσματα, δείχνει ότι υφίσταται ο Κώστας Καραμανλής ισχυρές προς τούτο πιέσεις.

Και μάλιστα από πολλές πλευρές. Και σήμερα οι εργαζόμενοι έχουν τεράστιες εισοδηματικές απώλειες.
Η αγοραστική δύναμη των εργατικών αμοιβών έχει σημαντικά εξασθενίσει από την ακρίβεια. Αυτό θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια. Ο εργαζόμενος κόσμος περνάει αφάνταστες δυσκολίες. Είμαστε μία από τις πλέον ακριβές χώρες της ΕΕ. Πετύχαμε σύγκλιση τιμών με τις πλούσιες χώρες της Ευρώπης, ενώ οι αμοιβές είναι στο 1/3 περίπου των ευρωπαϊκών. Αυτό και μόνο μπορεί εύκολα να προσδιορίσει τη δραματική οικονομική κατάσταση των οικογενειών του χαμηλού εισοδήματος.

Η κυβέρνηση έχει υποχρέωση να σεβαστεί την αντοχή του εργαζόμενου λαού και να μην του προσθέσει το βάρος της αλλαγής των εργασιακών σχέσεων. Αν βέβαια επιθυμεί να αναγνωριστεί ως κυβέρνηση όλων των Ελλήνων. Και αν ο πρωθυπουργός θέλει να διεμβολίσει το λεγόμενο «Κέντρο» και να καταστήσει το κόμμα της ΝΔ κεντρώο κόμμα.
Εμείς από την πλευρά μας διαπιστώνουμε ότι τα ευγενή οράματα του Κώστα Καραμανλή τα σβήνει η ΕΕ ένα ένα με τη συνδρομή και των ντόπιων δυνάμεων. Η περίφημη υπόσχεσή του για επανίδρυση του κράτους γρήγορα πνίγηκε. Ο αγώνας κατά της διαπλοκής εξουδετερώθηκε από την έντονα διαπλεκόμενη Κομισιόν. Το Σύνταγμα της χώρας μας η ΕΕ θέλει να το εξουδετερώσει και τελικά θα το πετύχει.

Το όραμα για βελτίωση της θέσης των χαμηλοεισοδηματιών πέταξε.
Η υπόσχεση για μείωση της ανεργίας μπαίνει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Και τα εξωτερικά προβλήματα της χώρας μας επιδεινώνονται. Για όλα αυτά δεν φταίει, βέβαια, ο Καραμανλής. Φταίνε οι έωλοι οραματισμοί, αποτέλεσμα κακής εκτίμησης του περίγυρου και των δεσμών που μας χάλκευσαν χρόνια τώρα τα γνωστά κέντρα αποφάσεων. Η ελληνική κοινωνία μπαίνει στο τρίγωνο των Βερμούδων; Ας αποφύγουμε τις αναταράξεις.