Φορολογικά μέτρα χωρίς κοινωνική ευαισθησία
Πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις παρουσιάζουν την ίδια δυσκολία και αναγκάζονται να ανακυκλώνουν τα επιχειρηματικά τους δάνεια ή να υποθηκεύουν ακίνητα περιουσιακά στοιχεία για να βελτιώσουν την πιστοληπτική τους ικανότητα. Όχι δάκρυα για τις όποιες ζημιές των τραπεζών, γιατί αυτές πίεζαν τον κόσμο -και τηλεφωνικά ακόμη- για κάρτες και δάνεια. Τώρα ήρθε η ώρα να πληρώσουν την πιστωτική επέκταση και την υπερχρέωση που δημιούργησαν. Στην αγορά οι τιμές «πήραν φωτιά», όχι τόσο από την αύξηση των συντελεστών του ΦΠΑ όσο από την κερδοσκοπική εκμετάλλευση της αύξησης της έμμεσης φορολογίας. Η εμπειρία από την παρακολούθηση της αγοράς διδάσκει ότι οι «αγαθοποιές» δυνάμεις της πάντα κερδοσκοπούν εις βάρος των καταναλωτών όταν το φορολογικό βάρος αυξάνεται ειδικά στην έμμεση φορολογία. Αυτά τα φαινόμενα της υπερχρέωσης και της ακρίβειας είναι που θα μειώσουν την τελική κατανάλωση.
Το κράτος, αυξάνοντας την έμμεση φορολογία, πυροδοτεί την ακρίβεια και ροκανίζει τα εισοδήματα των «μη προνομιούχων» που καλούνται να πληρώσουν τα επιπλέον φορολογικά βάρη. Η ακρίβεια μπορεί να τσακίζει τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, όμως θεωρητικά ευεργετεί τον κρατικό προϋπολογισμό, καθώς τα φορολογικά έσοδα αυξάνονται με την αύξηση της αξίας των συναλλαγών. Το κράτος, με τα πρόσφατα φορολογικά μέτρα που ανακοίνωσε ο υπουργός Οικονομίας κ. Αλογοσκούφης και με αυτά που πρόκειται να ακολουθήσουν, φαίνεται ότι έχει αποφασίσει τη μετακύλιση του φορολογικού βάρους από την άμεση στην έμμεση φορολογία. Η έμμεση φορολογία έχει το προσόν ότι είναι άμεσης απόδοσης για το κράτος (εισπράττεται άμεσα με συνοπτικές διαδικασίες), έχει όμως και το κουσούρι ότι μετακυλίεται στις τιμές τελικού καταναλωτή και πυροδοτεί την ακρίβεια, η οποία δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την άνοδο του πληθωρισμού που ανακοινώνει κάθε φορά η ΕΣΥΕ. Ας ρίξουμε, όμως, μια ματιά τι συμβαίνει στη φορολογία. Η σημερινή κυβέρνηση μείωσε τους συντελεστές φορολόγησης των καθαρών επιχειρηματικών κερδών από φέτος. Συνεπώς τα φορολογικά έσοδα από την άμεση φορολογία των νομικών προσώπων (επιχειρήσεων) από το 2006 θα μειωθούν. Έχουμε, λοιπόν, μείωση της άμεσης φορολογίας, που είναι η δικαιότερη μορφή φορολόγησης, καθώς στηρίζεται απόλυτα στη φοροδοτική ικανότητα, όταν έχει τη μορφή της προοδευτικής φορολογίας, με συντελεστές φορολόγησης που αυξάνονται με την αύξηση του εισοδήματος του φορολογουμένου.
Παράλληλα, η κυβέρνηση αποφάσισε την αύξηση της έμμεσης φορολογίας (ΦΠΑ και ειδικών φόρων κατανάλωσης). Η έμμεση φορολογία πλήττει με την ίδια ένταση όλους τους καταναλωτές, αδιάφορο αν είναι υψηλού ή χαμηλού εισοδήματος. Από την άποψη αυτή θεωρείται και είναι κοινωνικά άδικη. Για τον λόγο αυτόν τα προηγούμενα χρόνια τα κράτη προσπαθούσαν να ρίξουν το φορολογικό βάρος στην άμεση φορολογία που θεωρείται κοινωνικά δίκαιη και να μειώσουν την έμμεση φορολογία.
Όμως μετά την πλήρη επικράτηση των νεοφιλελεύθερων ιδεών και την κυριαρχία της παγκοσμιοποιημένης αγοραίας οικονομίας και επειδή τις κυρίαρχες δυνάμεις της αγοράς δεν τις εξυπηρετούσε η άμεση φορολογία, τα κράτη με χίλιες δυο προφάσεις άρχισαν να μετακυλίουν το φορολογικό βάρος από την άμεση στην έμμεση φορολογία. Εν ονόματι της ανταγωνιστικότητας περιόρισαν δραστικά τη φορολογία των επιχειρηματικών κερδών (φορολογία νομικών προσώπων) και αύξησαν την έμμεση φορολογία που μετακυλίεται στις τιμές τελικού καταναλωτή. Αυτή η προσπάθεια συνεχίζεται παντού. Αυτή είναι και η φιλοσοφία των τελευταίων φορολογικών ρυθμίσεων που θεσμοθέτησε και η δική μας κυβέρνηση. Και τίποτε δεν αποκλείει μετά από έναν χρόνο να έχουμε και άλλη αύξηση του ΦΠΑ και των ειδικών φόρων κατανάλωσης, δηλαδή αύξηση της έμμεσης φορολογίας. Αυτά από τα μέτωπα της αγοράς και της φορολογίας.
Στον τομέα των μακροοικονομικών μεγεθών οι εξελίξεις δεν φαίνονται ευνοϊκές. Για τον πληθωρισμό η πρόβλεψη είναι ότι θα υπάρξει αύξησή του κατά 0,8 μονάδες, συνεπεία της αύξησης του ΦΠΑ και των ειδικών φόρων κατανάλωσης. Όσο για την ακρίβεια στην αγορά, μην τα ρωτάτε. «Φωτιά» οι τιμές, με τους καταναλωτές βορά στα συμφέροντα των «νταβατζήδων» της αγοράς. Μπορεί να μας πει κάποιος από την κυβέρνηση πόση καθαρή αύξηση θα πάρουν οι μισθωτοί, δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, και πόση οι συνταξιούχοι; Σε «μονάδες αγοραστικής δύναμης» οι αποδοχές των εργαζομένων μειώνονται σε σημαντικό ποσοστό. Και με το δεδομένο αυτό η τελική κατανάλωση θα μειωθεί. Με τη φορολογία να προσεγγίζει το 30% του ΑΕΠ (μετά και τα τελευταία φορολογικά μέτρα), την τελική κατανάλωση να μειώνεται, τη βιομηχανική παραγωγή να σημειώνει φέτος κάμψη (-1,1% το α΄ δίμηνο του 2005) και επενδύσεις στην πραγματική οικονομία ανύπαρκτες, σε ποιο ύψος θα φτάσει φέτος η αύξηση του ΑΕΠ; Ίσως η αύξησή του να μην καταφέρει να φτάσει ούτε καν το 3%. Και αυτό θα σημάνει και αύξηση της ανεργίας. Σύννεφα, λοιπόν, συσσωρεύονται και στον μακροοικονομικό ορίζοντα. Και βέβαια για όλες αυτές τις αρνητικές εξελίξεις δεν είναι υπεύθυνη η κυβέρνηση Καραμανλή. Φέρει, όμως, ακέραια την ευθύνη για τις επιπτώσεις από τα πρόσφατα φορολογικά μέτρα.
Ασφαλώς έπρεπε να προχωρήσουμε στη δημοσιονομική εξυγίανση. Όμως τα νέα φορολογικά μέτρα κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση; Δεν υπήρχε άλλος τρόπος μείωσης του ελλείμματος; Κρίσιμα ερωτήματα για την πορεία της οικονομίας, αλλά και για την επιβίωση των χαμηλοεισοδηματιών.
Ο κ. Αλογοσκούφης παίρνει παραπάνω έσοδα από αυτά που χρειάζεται για την κάλυψη του ελλείμματος. Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν και όσα πρόκειται σύντομα να ανακοινωθούν θα αποδώσουν έσοδα:
α) Για την κάλυψη του αναμφισβήτητα υψηλού δημοσιονομικού ελλείμματος που αισίως έφτασε στο τέλος του 2004 στο 6,1% του ΑΕΠ.
β) Για την κάλυψη της μείωσης των φορολογικών εσόδων από τις φορολογικές ελαφρύνσεις που παρέχονται στις επιχειρήσεις από το 2006 (μείωση των συντελεστών φορολόγησης των καθαρών κερδών των επιχειρήσεων, που ισχύει για τα κέρδη από το 2005 και μετά, τα οποία θα φορολογηθούν από το 2006).
Υπολογίζονται και μερικά έσοδα για τον σχηματισμό αποθεματικού ώστε να ανακοινωθούν αυξήσεις (πενιχρές βέβαια) στους μισθούς και στις συντάξεις το 2007, δεδομένου ότι στις αρχές του 2008 (καλώς εχόντων των πραγμάτων και εκτός του απροόπτου διεξαγωγής πρόωρων εκλογών) θα έχουμε φυσιολογικά τη διενέργεια βουλευτικών εκλογών.
Δεν χρειάζονταν τα μέτρα αυτά και κατά μείζονα λόγο δεν χρειάζονται και όσα θα ακολουθήσουν (επιβολή του ΦΠΑ στα νεόκτιστα ακίνητα, αύξηση αντικειμενικών αξιών των ακινήτων, αλλαγή του συστήματος φορολόγησης των ακινήτων με τη θεσμοθέτηση του φόρου κατοχής ακινήτου κ.λπ.). Και ο πρωθυπουργός προς τιμήν του απέρριψε την πρόταση του κ. Αλογοσκούφη για αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ κατά δύο μονάδες. Θα έπρεπε να είχε αποφευχθεί εντελώς η κατά μία μονάδα αύξηση του ΦΠΑ για να μην «πάρουν φωτιά» οι τιμές τελικού καταναλωτή, όχι βέβαια από την αύξηση μόνο του φορολογικού βάρους, αλλά κυρίως από το όργιο της κερδοσκοπίας που πυροδότησε η αύξηση του ΦΠΑ. Η κάλυψη του ελλείμματος θα μπορούσε να γίνει και με άλλους τρόπους. Για παράδειγμα, με τον περιορισμό ή την κατάργηση ορισμένων πολυτελών και άχρηστων δαπανών του κράτους (και έχουμε υποδείξει ορισμένες τέτοιες δαπάνες σε προηγούμενα άρθρα μας), με την αύξηση του φορολογικού βάρους σε δραστηριότητες που προσφέρουν «πολυτελείς υπηρεσίες» και οι χρήστες των οποίων είναι υψηλού εισοδήματος (κέντρα διασκέδασης και ψυχαγωγίας, ιδιωτικές μαρίνες, εκμετάλλευση ακτών κ.λπ.), με μια λογική αύξηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων, με την αυτοτελή φορολόγηση της κατοχής μεγάλων και πολυτελών οικιών και με πολλούς άλλους τρόπους θα μπορούσε η κυβέρνηση να μαζέψει χρήματα από τους «έχοντες και κατέχοντες». Αντί γι’ αυτά η ηγεσία του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών προτίμησε να «κερδοσκοπήσει» σε βάρος των καταναλωτών και να πλήξει τους «μη έχοντες», ενώ υπήρχαν και άλλοι, λιγότερο επώδυνοι, τρόποι εξοικονόμησης επιπλέον εσόδων για την κάλυψη του ελλείμματος.
Ο κ. Αλογοσκούφης, γνωστός οπαδός της θεωρίας περί αυτορρύθμισης της αγοράς, ας μας υποδείξει τρόπους συγκράτησης των ορέξεων των «νταβατζήδων» της ελληνικής αγοράς. Ας μας υποδείξει τον τρόπο ρύθμισης των εξόδων των χαμηλού εισοδήματος νοικοκυριών. Ας μας πει με ποιον τρόπο ο συνταξιούχος θα αντιμετωπίσει την πρόσθετη δαπάνη για την αγορά των φαρμάκων του, τώρα που οι τιμές τους τραβάνε στα ύψη. Ας πει στον άνεργο πώς θα μπορέσει να θρέψει την οικογένειά του, ας υποδείξει στη νοικοκυρά πώς θα γεμίσει το μικρό καλάθι της.
Ας υποδείξει στον καταχρεωμένο επιτηδευματία πώς θα μπορέσει να ξεφύγει από τις δαγκάνες του ανελέητου τραπεζικού συστήματος. Όλοι πέφτουμε όλο και πιο βαθιά στην εξαθλίωση.
Το ανάλγητο κράτος του ΠΑΣΟΚ συνεχίζεται. Έλεος, κύριοι της κυβέρνησης. Επιτέλους, αυτός ο λαός έχει δικαίωμα στη ζωή. Δώστε, κ. Καραμανλή, αυτήν τη δυνατότητα στον κόσμο που σας πίστεψε και σας παρέδωσε την εξουσία.