10 δισ. ευρώ το «τρόπαιο» από τη λαφυραγώγηση των παραγωγικών μονάδων της ΔΕΗ

Αποκλειστικό τρόπαιο της «βίαιης αλλαγής» του ιδιοκτησιακού καθεστώτος της ΔΕΗ θα είναι μια «ετήσια πίτα» 10 δισ. ευρώ που θα προέλθει από την «αναδιανομή» των πωλήσεων της ΔΕΗ, συν τα έσοδα από την εκτίναξη των τιμών χονδρικής και λιανικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας που θα παράγεται από τις θερμικές μονάδες. Λαμβάνοντας υπόψη και το κόστος από τις επιβαρύνσεις λόγω διοξειδίου του άνθρακα, το ενδεχόμενο οι αυξήσεις των λιανικών τιμών ηλεκτρικού ρεύματος να αγγίξουν το 100% από τα σημερινά τους επίπεδα ή και να το ξεπεράσουν κατά πολύ σε περίοδο ενεργειακής κρίσης δεν είναι καθόλου εξωπραγματικό.

Πίσω από την «τρόικα» κρύβονται πολύ ισχυρά διαπλεκόμενα οικονομικά συμφέροντα που θέλουν να πρωταγωνιστήσουν στην εγχώρια αγορά ηλεκτρικής ενέργειας μέσω της αναδιανομής και της συρρίκνωσης του ενεργειακού χαρτοφυλακίου της ΔΕΗ, ώστε τελικά να περιθωριοποιηθεί και να «σβήσει» μαζί με τις παλαιές μονάδες της. Κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι ότι –την ίδια ώρα που η «τρόικα» προωθεί το σχέδιο για την αποψίλωση του ενεργειακού χαρτοφυλακίου της ΔΕΗ– εντείνονται οι διεργασίες στα «μετόπισθεν» από τους «μεταρρυθμιστές» για τη θεσμική αναβάθμιση της αγοράς ηλεκτρισμού, προκειμένου να προστατευθεί από τη δήθεν «χειραγώγησή» της από τη ΔΕΗ.

Είναι ιδιαίτερα προκλητικό (αλλά ωστόσο και εξηγήσιμο) το γεγονός ότι οι εκπρόσωποι της «τρόικας» συναντήθηκαν και συζήτησαν τα θέματα της αγοράς ηλεκτρισμού στην Ελλάδα με τους ανταγωνιστές της ΔΕΗ και όχι με τη ΔΕΗ, παραβιάζοντας κάθε δεοντολογική αρχή διαβούλευσης με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη.

Γιατί; Προφανώς επειδή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μαζί με την εταιρεία του ανταγωνιστή της ΔΕΗ (γνωστού εκδοτικού Ομίλου) έχουν «στενές γνωριμίες» από τότε που στρέφονταν κατά της Ελληνικής Δημοκρατίας και της ΔΕΗ για τα θέματα των λιγνιτών. Είναι χαρακτηριστικό ότι –στο πλαίσιο του lobbying της εν λόγω ανταγωνίστριας εταιρείας– τη δικηγορική δουλειά ανέλαβε στενό συγγενικό πρόσωπο κορυφαίου δικαστικού στελέχους Οργάνου της Κοινότητας…

Τι κρύβει η «τρόικα»

Η άμεση χάραξη και υλοποίηση μιας στρατηγικής αντιμετώπισης των ολέθριων επιπτώσεων που θα έχει η πώληση μεγάλου αριθμού μονάδων της ΔΕΗ είναι περισσότερο από αναγκαία.

Το πρόσχημα για προώθηση του ανταγωνισμού στην ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας είναι έωλο και επιζήμιο για τα εθνικά συμφέροντα και τους έλληνες καταναλωτές.

Η «τρόικα» σκόπιμα αποσιωπά ότι:

• Παραβιάζεται συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ελληνικής Δημοκρατίας για συμμετοχή ιδιωτών σε διαγωνισμούς λιγνιτικών κοιτασμάτων που δεν ανήκουν στη ΔΕΗ, προκειμένου οι ιδιώτες να αποκτήσουν πρόσβαση στους εγχώριους λιγνίτες. Μήπως ό,τι δεν κατάφερε να κάνει η προηγούμενη Επίτροπος για τους λιγνίτες της ΔΕΗ έρχεται τώρα η «τρόικα» να το πετύχει για λογαριασμό των ίδιων (ανεξάρτητων…) «πελατών»;

• Η EDF, η γαλλική εταιρεία ηλεκτρισμού, έχει μερίδιο αγοράς που ξεπερνά το 87% μέσα στην ίδια την αγορά της Γαλλίας, σύμφωνα με τα στοιχεία του EUROSTAT για το 2008. Κανείς όμως δεν διανοήθηκε να επιβάλει «διαμελισμό» του ηλεκτροπαραγωγικού δυναμικού της, που αποτελείται κυρίως από πυρηνικά εργοστάσια, στο όνομα της απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρισμού.

• Η Ελλάδα βρίσκεται στο τελευταίο άκρο της Ευρώπης και αποτελεί μια περιφερειακή αγορά ηλεκτρισμού με πάρα πολλές ιδιαιτερότητες, τις οποίες κατ’ επανάληψιν έχουν αναγνωρίσει τα διάφορα κοινοτικά όργανα. Ανάμεσα στις ιδιαιτερότητες που έχει η Ελλάδα είναι ο μεγάλος αριθμός των νησιών της, όπου λειτουργούν αυτόνομοι σταθμοί Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας, και οι βόρειες διασυνδέσεις της με χώρες με ανεπαρκώς αναπτυγμένα Συστήματα Ηλεκτρισμού.

• Αντίθετα, για τη Γαλλία, που βρίσκεται στο κέντρο της Ευρώπης και έχει πλήρεις διασυνδέσεις με χώρες με πλήρως αναπτυγμένα Ηλεκτρικά Συστήματα (Γερμανία, Ιταλία κ.λπ.), δεν έχει τεθεί θέμα «σπασίματος» της EDF, που κατέχει δεσπόζουσα θέση μέσα στη γαλλική αγορά. Ακόμη και στο Βέλγιο, που επίσης περιβάλλεται από πλήρως αναπτυγμένες αγορές ηλεκτρισμού, η μεγαλύτερη εταιρεία ηλεκτρισμού ελέγχει το 80% της βελγικής αγοράς, χωρίς κανένας κοινοτικός να έχει απαιτήσει το «βίαιο σπάσιμο» της εταιρείας.

• Η πώληση του 40% των λιγνιτικών και των υδροηλεκτρικών μονάδων της ΔΕΗ θα συρρικνώσει την ανταγωνιστικότητα της ΔΕΗ μέσα στην ίδια την ελληνική αγορά. Αρκεί να αναφερθεί ότι κατά το 2009 οι πωλήσεις της ΔΕΗ αντιστοιχούσαν στο 6,3% των πωλήσεων της γαλλικής EDF και στο 7,4% της γερμανικής ΕΟΝ. Εάν πραγματοποιηθεί το «σπάσιμο» της ΔΕΗ –όπως προτείνει η «τρόικα»– τότε αυτή θα μετατραπεί σε «περιθωριακό ενεργειακό περίπτερο» στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Μια τέτοια πολιτική θα αποδυναμώσει ακόμη περισσότερο τη θέση της Ελλάδας στον «νέο ενεργειακό χάρτη» της Ευρώπης, στον οποίο κυριαρχούν οι ευρωπαϊκές πολυεθνικές μέσω επιθετικών εξαγορών.

• Λόγω της υστέρησης της Ελλάδας σε σχέση με τις χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης σε διαθεσιμότητα υδατικών πόρων, τα υδροηλεκτρικά έργα στην Ελλάδα είναι πολλαπλού σκοπού και χρησιμοποιούνται για δωρεάν αρδεύσεις 5.000.000 στρεμμάτων αγροτικών εκτάσεων και υδροδοτήσεις 2.000.000 καταναλωτών, ενώ εκπληρούνται και άλλες υποχρεώσεις όπως αντιπλημμυρική προστασία, περιβαλλοντικές απαιτήσεις κ.λπ. Επομένως η πώληση του 40% των υδροηλεκτρικών σταθμών της ΔΕΗ θα δημιουργήσει τεράστια κοινωνικά προβλήματα στη διαχείριση των νερών της χώρας, καθώς αυτά επιβάλλουν τη διαχρονική κατανομή και χρήση τους σε όφελος μεγάλου αριθμού αγροτών και κατοίκων πόλεων. Δεν μπορεί, λοιπόν, τα νερά που συγκεντρώνει η ΔΕΗ να αντιμετωπίζονται μόνον μέσα από το πρίσμα του ανταγωνισμού, αλλά ως «κοινωνικά αγαθά», τα οποία σε περιόδους παρατεταμένων ξηρασιών –όπως συνέβη στη διετία 2007-2008– αποκτούν τεράστια σημασία για την αγροτική οικονομία και τους κατοίκους αρκετών πόλεων της χώρας.

• Ο βαθμός συγκεντρωτισμού της ΔΕΗ είναι πολύ μικρότερος από όλες τις μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρείες ηλεκτρισμού, καθώς μόνον αυτή δεν συνδέεται με δραστηριότητες στην αγορά φυσικού αερίου, παρά το γεγονός ότι αποτελεί τον μεγαλύτερο καταναλωτή φυσικού αερίου στην Ελλάδα. Έτσι, οι μεγάλες εταιρείες ηλεκτρισμού ελέγχουν πολύ μεγάλα μερίδια των αγορών φυσικού αερίου, εξασφαλίζοντας οικονομίες κλίμακας και πρόσθετα κέρδη, ενώ η ΔΕΗ δεν έχει ανάλογη πρόσβαση στην, επίσης, περιφερειακή αγορά φυσικού αερίου.

Εκτόξευση των τιμών

Γιατί, όμως, θα εκτιναχθούν τα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος στην Ελλάδα με βάση τις απαιτήσεις της «τρόικας» και των ανταγωνιστών της ΔΕΗ;

1. Η αναπροσαρμογή των τιμολογίων της ΔΕΗ με βάση το κόστος παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος θα επιβαρύνει ιδιαίτερα τους οικιακούς καταναλωτές με χαμηλή κατανάλωση. Επειδή γι’ αυτήν την πολυάριθμη κατηγορία καταναλωτών η τιμή ρεύματος είναι μικρότερη του κόστους παραγωγής και η διαφορά καλύπτεται από τους μεγάλους καταναλωτές, με την πώληση ρεύματος σε υψηλότερες τιμές.

2. Η διαμόρφωση «κόστους νερών» που χρησιμοποιεί η ΔΕΗ σε υψηλότερα επίπεδα θα ανεβάσει την οριακή τιμή συστήματος για να μπορέσουν να μπουν μέσα στη χονδρεμπορική αγορά και οι μονάδες φυσικού αερίου των ανταγωνιστών της ΔΕΗ. Είναι αυτονόητο ότι αυτή η αύξηση θα μετακυλισθεί στους τελικούς πελάτες της λιανικής αγοράς.

3. Οι επιβαρύνσεις κατά 800 – 1.100 εκατ. λόγω εκπομπών των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ θα ανεβάσουν τις τιμές χονδρικής και λιανικής, προς όφελος βέβαια των ανταγωνιστών της, που θα το πληρώσουν οι καταναλωτές.

4. Η έστω και συγκρατημένη ανάκαμψη της ευρωπαϊκής και η πολύ ισχυρή ανάπτυξη της διεθνούς οικονομίας μέσα στα επόμενα χρόνια, με δεδομένα τα παγκόσμια αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, αναπόφευκτα θα ανεβάζουν συνεχώς την εγχώρια οριακή τιμή συστήματος μακροπρόθεσμα, επηρεάζοντας και τις λιανικές τιμές ρεύματος για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.

Οι συνέπειες από την τυχόν εφαρμογή των «βίαιων προσαρμογών» που ζητάει η «τρόικα» -ή πιο σωστά οι ανταγωνιστές της ΔΕΗ (με κυριότερο τον εκδοτικό όμιλο λόγω της δύναμης πίεσης που έχει), οι οποίοι κρύβονται πίσω από αυτήν- θα είναι ολέθριες για τους έλληνες καταναλωτές, αφού το «σπάσιμο της ΔΕΗ» και ο «εξορθολογισμός των τιμολογίων» θα προκαλέσουν εκτίναξη των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος για εκατομμύρια καταναλωτές. Πριν να είναι πολύ αργά, όλες οι πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις της χώρας πρέπει να πάρουν αμέσως καθαρές θέσεις για το θέμα της ΔΕΗ. Χωρίς μισόλογα. Με την κυβέρνηση πρώτα να ξεκαθαρίσει τι θέλει, αφού και σ’ αυτό το θέμα υπάρχουν δύο γραμμές. Του Μαξίμου, που είναι υπέρ της ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ, και της υπουργού Τίνας Μπιρμπίλη και του διοικητή της ΔΕΗ κ. Αρθούρου Ζερβού, που είναι υπέρ της διατήρησης της ΔΕΗ στον δημόσιο τομέα, κρατώντας το 51%. Μπροστά πάντως στο κυοφορούμενο «σκάνδαλο της ΔΕΗ» αυτό το Βατοπεδίου ή των ομολόγων θα είναι ασήμαντα πταίσματα. Εάν προχωρήσει αυτό το σκάνδαλο, σίγουρα θα πιάσουν δουλειά τουλάχιστον οι μισοί εισαγγελείς της χώρας.