Τι κρύβει η «επίθεση» στα καύσιμα

Σύμφωνα με τις πληροφορίες του «Π», η «τρόικα» δεν έκανε τυχαία αυτήν την επιλογή: Δεν είναι μόνο ότι τα καύσιμα είναι ένα από τα πιο βασικά αγαθά, που επηρεάζει καταλυτικά το επίπεδο των τιμών στην οικονομία, είναι και οι σοβαρές και οφθαλμοφανείς «ιδιαιτερότητες» της αγοράς καυσίμων. Ότι, δηλαδή, πρόκειται για μια αγορά που έχει προστατευθεί με ένα πλέγμα συχνά αδιανόητων ρυθμίσεων από τη λειτουργία του ανταγωνισμού. Και ότι πρόκειται για μια αγορά στην οποία μετέχει το ίδιο το Δημόσιο (μέσω των ΕΛΠΕ) αλλά και ιδιωτικά επιχειρηματικά συμφέροντα που κατά παράδοση διατηρούν στενές σχέσεις με το πολιτικό προσωπικό της χώρας.

Για αυτήν την αγορά το πόρισμα στο οποίο καταλήγει η εν Αθήναις μόνιμη αντιπροσωπεία του ΔΝΤ προκαλεί αίσθηση, όπως αίσθηση προκαλούν και τα μέτρα που προτείνει στην κυβέρνηση προκειμένου να λειτουργήσει (επιτέλους!) ο υγιής ανταγωνισμός:

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Π», σε «σημείωμα διαβούλευσης» («discussion note»), που υπογράφεται από την ομάδα του ΔΝΤ στην Αθήνα και βρίσκεται ήδη στα χέρια αρμόδιων κυβερνητικών στελεχών, τονίζεται ότι το ελληνικό κύκλωμα καυσίμων καταφέρνει, σε περιβάλλον ανύπαρκτου εσωτερικού και εξωτερικού ανταγωνισμού, να διατηρεί περιθώρια κέρδους πολύ υψηλότερα από τα αντίστοιχα άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Χάρη σε αυτά τα υψηλά περιθώρια κέρδους, στο σημείωμα υπολογίζεται ότι οι έλληνες καταναλωτές πληρώνουν ένα «καπέλο» 1 δισ. ευρώ ετησίως, το οποίο καταλήγει, κατά το μεγαλύτερο μέρος του, στις εταιρείες διύλισης, οι οποίες ελέγχουν πλέον και το μεγαλύτερο μέρος του τομέα εμπορίας, μετά την αποχώρηση της BP και της Shell από την ελληνική αγορά.

Το σημείωμα καταγράφει με αρκετά αναλυτικό τρόπο όλες τις ρυθμίσεις που προστατεύουν τα υπερκέρδη του κυκλώματος των καυσίμων και καταλήγει σε προτάσεις ριζικής αναθεώρησης ή και… εξαφάνισης πολλών τέτοιων ρυθμιστικών κανόνων. Μεταξύ άλλων, ζητείται από την κυβέρνηση να ακυρώσει όλες τις ρυθμίσεις που κρατούν ουσιαστικά κλειστή την ελληνική αγορά σε εισαγωγές, όπως και τις ρυθμίσεις που ενισχύουν τη θέση των μεγάλων της αγοράς, ενώ απαγορεύουν σε ανεξάρτητους εμπόρους να διευρύνουν τα μερίδιά τους. Η «τρόικα», βεβαίως, δεν προχωράει σε αυτές τις αναφορές μόνο για να ενισχύσει τους λίγους πρατηριούχους που λειτουργούν με σήματα ΑΠ (Ανεξάρτητα Πρατήρια), αλλά κυρίως γιατί στόχος της είναι να μπουν στην ελληνική αγορά καυσίμων ως ανεξάρτητοι έμποροι και οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ, που στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες αποτελούν τους μεγάλους ανταγωνιστές των διυλιστηριακών ομίλων.

Εν ολίγοις, η «τρόικα» καλεί την κυβέρνηση με αυτό το σημείωμα, που ήδη έχει πυροδοτήσει έντονες αντιδράσεις των θιγόμενων επιχειρηματικών συμφερόντων, να συγκρουσθεί με ορισμένα από τα ισχυρότερα επιχειρηματικά συμφέροντα της χώρας, όπου και το ίδιο το Δημόσιο έχει τη δική του συμμετοχή, ως μέτοχος του μεγαλύτερου συγκροτήματος διύλισης και εμπορίας καυσίμων. Σύμφωνα με πληροφορίες, από αυτήν τη σύγκρουση και την έκβασή της η «τρόικα» θα κρίνει κατά πόσο η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να «σπάσει μονοπώλια και κατεστημένα συμφέροντα», κατά την προτροπή Ρομπάι, ώστε να υπάρξει μια αμυδρή, έστω, ελπίδα επιτυχίας της στρατηγικής της εσωτερικής υποτίμησης…