Την «Τράπεζα Γης» εξήγγειλε ο Καλαφάτης

Στην ασυνήθιστη κοινή σύσκεψη στρατιωτικής ηγεσίας και πολιτικής ηγεσίας ΥΠΕΚΑ, συμμετείχαν ο Αναπληρωτής Υπουργός ΠΕΚΑ Σταύρος Καλαφάτης ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Μιχαήλ Κωσταράκος, ο Αρχηγός ΓΕΣ Αθανάσιος Τσέλιος, ο Α’ Υπαρχηγός ΓΕΣ Ιωάννης Ηλιόπουλος, ο Γενικός Γραμματέας Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος Σωκράτης Αλεξιάδης και υπηρεσιακοί παράγοντες των δύο υπουργείων.

Αντικείμενο της «γαλονάτης» σύσκεψης ήταν το θέμα της Ζώνης Αστικού Αναδασμού Πικερμίου – Ραφήνας και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει εκεί ο Αυτόνομος Οικοδομικός Οργανισμός Αξιωματικών (ΑΟΟΑ). Στο περιθώριο της σύσκεψης ο Σταύρος Καλαφάτης δήλωσε ότι «το ζήτημα της Ζώνης Αστικού Αναδασμού Πικερμίου – Ραφήνας απασχολεί εδώ και 40 χρόνια την Ελληνική Πολιτεία και ένα μεγάλο μέρος των αξιωματικών των Ενόπλων Δυνάμεων. Είναι ίσως το πιο σύνθετο πρόβλημα όσον αφορά τους οικοδομικούς συνεταιρισμούς, διότι η περιοχή έχει πολλά καθεστώτα προστασίας. Απόφασή μας είναι να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα ριζικά και αποτελεσματικά. Βασικό εργαλείο για την επίλυση του ζητήματος είναι ο νέος θεσμός της Τράπεζας Γης, τον οποίο για πρώτη φορά θεσμοθετούμε εντός του Ιουλίου. Η Τράπεζα Γης είναι ένα βασικό αναπτυξιακό εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την επίλυση των προβλημάτων των οικοδομικών συνεταιρισμών όλης της χώρας». Το εγχείρημα της επίλυσης του ζητήματος της ΖΑΑ Πικερμίου – Ραφήνας απαιτεί νομοθετικές ρυθμίσεις, διοικητικές συνέργειες και συντονισμό υπηρεσιών. Μετά από προσπάθεια 6 μηνών (καθώς μας είχαν ενημερώσει τότε σχετικά…), το ΥΠΕΚΑ παρουσιάζει ένα συγκροτημένο και μελετημένο σχέδιο επίλυσης του ζητήματος που χρονίζει επί 40 χρόνια. Η λύση δίνεται στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού και βασίζεται τόσο σε ανταλλαγές ακινήτων όσο και στο θεσμό της «Τράπεζας Γης». Ένα τέτοιο πλέγμα ρυθμίσεων θα δώσει λύσεις τόσο στο συγκεκριμένο πρόβλημα του ΑΟΟΑ, όσο και γενικότερα σε ζητήματα οικοδομικών συνεταιρισμών και ιδιωτικής πολεοδόμησης. Επειδή το συγκεκριμένο ζήτημα είναι πολύπλοκο, καθώς η συνολική έκταση της ΖΑΑ (Ζώνης Αστικού Αναδασμού) Πικερμίου – Ραφήνας περιλαμβάνει ιδιοκτησίες πολλών συνεταιρισμών, πολλών ιδιωτών αλλά και πολλά καθεστώτα προστασίας (δάση, ζώνη προστασίας Πεντελικού Όρους, αρχαιολογικούς χώρους), το ΥΠΕΚΑ εξετάζει το θέμα ως σημείο αναφοράς της μεταρρύθμισης, προκειμένου να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά χρόνια προβλήματα, χωρίς να θίγονται εκτάσεις αμιγούς περιβαλλοντικής προστασίας. Στόχος είναι, μέσω της πολεοδομικής και χωροταξικής μεταρρύθμισης, να ενισχυθεί η θωράκιση των προστατευόμενων εκτάσεων, με απόλυτο σεβασμό στις συνταγματικές προβλέψεις και τα ιδιοκτησιακά και περιουσιακά δικαιώματα των πολιτών.

Το θέμα των συνεταιρισμών

Το ΥΠΕΚΑ ξεκίνησε από το Νοέμβρη να καταγράφει το σύνολο των Οικοδομικών Συνεταιρισμών και της ιδιωτικής πολεοδόμησης σε όλη τη χώρα. Εντόπισαν τα προβλήματα που έχουν και για τα οποία δεν έχει προχωρήσει η υλοποίηση τους και κατηγοριοποίησαν το στάδιο ετοιμότητας – ωριμότητας στο οποίο βρίσκονται. Τα δύο σημαντικότερα προβλήματα, που αναστέλλουν τις διαδικασίες πολεοδόμησης εδώ και δεκαετίες, είναι ότι πολλοί Συνεταιρισμοί βρίσκονται εντός δασικών εκτάσεων ή βρίσκονται εκτός περιοχών όπου επιτρέπεται η χωροθέτηση οικοδομικών συνεταιρισμών.

Ένα ακόμη σημαντικό πρόβλημα είναι ότι η διαδικασία έγκρισης της ιδιωτικής πολεοδόμησης αντιμετωπίζει έντονη γραφειοκρατία και υπηρεσιακές καθυστερήσεις. Για να λυθούν αυτά τα προβλήματα, ο Καλαφάτης στο ΥΠΕΚΑ προωθεί μία «δέσμη» νομοθετικών ρυθμίσεων, με πρώτη αυτή της «Τράπεζας Γης» και δεύτερη τη χωροταξική και πολεοδομική μεταρρύθμιση. Η «Τράπεζα Γης», είναι ένας θεσμός «Αγοράς Δικαιωμάτων Γης», μέσω του οποίου θα μπορεί, μεταξύ άλλων, ένας οικοδομικός συνεταιρισμός που έχει προβλήματα (δασικά ή χωροθέτησης) να μεταφέρει συντελεστή δόμησης σε άλλη περιοχή. Αυτές οι περιοχές υποδοχής ορίζονται ως ζώνες υποδοχής συντελεστή δόμησης μέσω του νέου νόμου.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο θεσμός αυτός περιγράφεται και νομοθετείται μαζί με το νομοσχέδιο για τα αυθαίρετα, το οποίο κατατίθεται στη Βουλή τις επόμενες ημέρες. Παράλληλα προβλέπεται η αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΕΚΑ να μετατραπεί σε one stop shop για οικοδομικούς συνεταιρισμούς και ιδιωτική πολεοδόμηση, με μετακίνηση μάλιστα υπαλλήλων από όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες. Οι διαδικασίες θα γίνονται από την υπηρεσία του ΥΠΕΚΑ και όχι από τους πολίτες – ιδιώτες. Το Υπουργείο καθιερώνει μάλιστα μέγιστη προθεσμία έγκρισης τους 6 μήνες και ευελπιστεί ότι με αυτόν τον τρόπο θα λυθούν τα προβλήματα χωροθέτησης και καθυστερήσεων, θα μειωθεί η γραφειοκρατία και ο χρόνος εξυπηρέτησης. Σύμφωνα με πηγές του ΥΠΕΚΑ, το σύνολο των διαδικασιών (Τράπεζα Γης, one stop shop) θα γίνονται ηλεκτρονικά, προκειμένου να επιτευχθεί ταχύτητα, διαφάνεια και λογοδοσία. Αυτό σημαίνει ότι το σύστημα θα λειτουργεί αντικειμενικά, χωρίς παρεμβάσεις από πολιτικούς ή υπηρεσιακούς παράγοντες.

Η λειτουργία (ποιά δικαιώματα, πού μεταφέρονται, με ποιά αξία, με ποιά προτεραιότητα) θα διενεργείται ηλεκτρονικά, με βάση προκαθορισμένα κριτήρια χωρίς ανθρώπινη επαφή. Επιπλέον πρόθεση της Κυβέρνησης είναι να δώσουν τη δυνατότητα στους οικοδομικούς συνεταιρισμούς να δημιουργήσουν εταιρείες Ανάπτυξης, με τη συμμετοχή επενδυτών, ώστε να βρεθούν οι αναγκαίοι πόροι χρηματοδότησης των έργων υποδομής (δίκτυα αποχέτευσης, ύδρευσης κλπ) και κατασκευής κοινόχρηστων χώρων (δρόμοι, πλατείας κλπ). Σύμφωνα με πληροφορίες από το ΥΠΕΚΑ, οι οικοδομικοί συνεταιρισμοί σε όλη τη χώρα ανέρχονται σε περίπου 550 και το θέμα αφορά περισσότερους από ένα εκατομμύριο συμπολίτες μας, αν υπολογίσουμε και τις οικογένειες όσων έχουν μερίδια σε συνεταιρισμούς.

****

Μέτωπο φτιάχνουν…

Συμμαχία ενάντια στην κυβερνητική πολιτική για τα ακίνητα φαίνεται ότι συμπτύσσουν όσοι φορείς ασχολούνται με το χώρο. Πρώτο βήμα ήταν η κοινή συνέντευξη τύπου που έδωσαν οι πρόεδροι του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών Γιάννης Αδαμόπουλος, του Συλλόγου των Συμβολαιογράφων Κώστας Βλαχάκης, της ΠΟΜΙΔΑ (ιδιοκτήτες) Στράτος Παραδιάς, της ΟΜΚΟΕΕ (κατασκευαστές) Δημήτρης Καψιμάλης και της ΟΜΑΣΕ (μεσίτες) Γιάννης Ρεβύθης. Αφορμή της κινητοποίησης ήταν η πρόσφατη απόφαση προσδιορισμού εξωπραγματικών «αντικειμενικών αξιών» οικοπέδων για την εφαρμογή του ΦΑΠ, τα λοιπά ισχύοντα και επικείμενα εξοντωτικά φορολογικά, πολεοδομικά και άλλα μέτρα που αφορούν την ιδιωτική ακίνητη περιουσία, με αποκορύφωμα τη μαζική αποστολή εκκαθαριστικών ΦΑΠ 11, 12 & 13 και χαρατσιού μέσω ΔΕΗ 12 & 13.

Στις προτάσεις και απόψεις που παρουσίασαν απευθύνονται κυρίως προς το υπουργείο Οικονομικών για τα φορολογικά μέτρα που έχει λάβει. Όμως απευθύνονται και προς το ΥΠΕΚΑ, με αφορμή το νέο νόμο για τα αυθαίρετα, την ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίων και τη μεταφορά συντελεστή δόμησης. Για τα αυθαίρετα προτείνουν μείωση των προστίμων νομιμοποίησης, και κυρίως του βασικού συντελεστή από 0,15 σε 0,10, ώστε να μπορούν να τα πληρώσουν μαζικά οι ενδιαφερόμενοι σ’ όλη τη χώρα, καθώς και τη δυνατότητα ρύθμισης όλων των οικοδομών με νόμιμη οικοδομική άδεια ανεξάρτητα από το χρόνο κατασκευής τους, και χωρίς εξάρτηση από την ημέρα κατάθεσης του νομοσχεδίου Παπακωνσταντίνου (28.7.2011). Το «μέτωπο» των εκπροσώπων προτείνει επίσης την απόσυρση του ΠΔ για την ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίων, ενώ έμμεσα προτείνουν την πλήρη κατάργηση κάθε επιθεώρησης και πιστοποίησης στα ακίνητα, εκτός από «όσα έχουν σαφή κοινωνική χρησιμότητα». Τέλος ζητούν την άμεση ενεργοποίηση της μεταφοράς συντελεστή δόμησης, το οποίο χαρακτηρίζουν ως μοναδικό πολεοδομικό εργαλείο, που η αδρανοποίησή του έχει φέρει σε πλήρη απόγνωση χιλιάδες ιδιοκτητών που δεν μπορούν να αξιοποιήσουν τους τίτλους τους, ενώ υποχρεούνται να καταβάλουν φόρους γι’ αυτούς.