Ταξιδεύοντας από Αθήνα προς Θεσσαλονίκη
Σταματώντας και περιμένοντας στην ουρά για να πληρώσω, όπως σχεδόν όλοι οι προηγούμενοί μου, είδα ότι κάποιοι δεν πλήρωναν, αφού κατέβαιναν, άνοιγαν την μπάρα και περνούσαν.
Έμαθα πως ανήκουν σε άτυπες ομάδες, οι οποίες είναι αντίθετες με τη λειτουργία των διοδίων.
Μπήκα σε σκέψη για το εάν κάτι τέτοιο συνεπάγεται συνέπειες και για ποιον λόγο. Διόδια πληρώνει κανείς όταν του προσφέρεται μια υπηρεσία πλήρης, από όποιον του την προσφέρει. Πρέπει όμως να έχει ο χρήστης και την εναλλακτική λύση: την άνευ διοδίων κίνηση, φυσικά χωρίς τα πλεονεκτήματα της διαδρομής μετά διοδίων. Δεν νοείται αυτοκινητόδρομος (σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα) χωρίς παραδρόμους που εξυπηρετούν σε όλο το μήκος του αυτοκινητοδρόμου την κίνηση οχημάτων. Πληρώναμε μέχρι πρότινος διόδια για τμήματα της Εθνικής Οδού Αθηνών – Θεσσαλονίκης στο Ταμείο Εθνικής Οδοποιίας (ΤΕΟ), και αυτό είχε επιβληθεί με νόμο (Ν. 1799/88), ο οποίος αναγραφόταν και στην απόδειξη που παρείχετο.
Εύλογα γεννιέται η απορία: Γιατί στα Μάλγαρα της Θεσσαλονίκης η απόδειξη γράφει τον νόμο με τον οποίο υποχρεωτικά πληρώνονται διόδια για τμήμα συγκεκριμένης εθνικής οδού, ενώ στις αποδείξεις όλων των άλλων (παραχωρημένων) διοδίων δεν αναγράφεται ο νόμος που τα προβλέπει;
Υπάρχει μόνο ο ΑΦΜ της εταιρείας, η ΔΟΥ και τηλέφωνα, όπως υποχρεούνται να αναγράφουν και οι καφετέριες και τα μπαράκια. Μόνο που στα δεύτερα σου δίνεται η επιλογή να πας ή να μην πας, ενώ καμία επιλογή δεν έχεις να περάσεις ή να μην περάσεις από τον δρόμο που έχουν καταλάβει οι εταιρείες με συμβατική υπόσχεση να τον κατασκευάσουν, όπως και τους παραδρόμους, πλήρως, με δικά τους κυρίως κεφάλαια.
Άρχισαν να εισπράττουν τα διόδια πριν καν αρχίσουν την κατασκευή σε πολλές περιπτώσεις. Ο λόγος είναι για να μη βάλουν δικά τους κεφάλαια και να γίνει η κατασκευή με την πρόοδο είσπραξης διοδίων, δηλαδή με τα χρήματα των πολιτών. Τότε, γιατί όταν τελειώνει ο δρόμος δεν παραδίδεται ελεύθερος στους πολίτες και να πάρουν οι εταιρείες το προβλεπόμενο εργολαβικό κέρδος, το οποίο στο μέγιστο φθάνει το 17%, και να φύγουν; Βέβαια, για να μη δεχθώ έστω και άτυπα ή σιωπηλά βέλη που θα με χαρακτηρίζουν άσχετο (μηχανικός είμαι), θα δηλώσω ότι ξέρω γιατί γίνονται, και μοιάζουν μάλιστα νόμιμα. Δεν είναι όμως νόμιμα (και αυτοί το ξέρουν), είναι απλώς νομότυπα, μέχρι παράνομα, και το μόνο στήριγμα που έχουν είναι μια σύμβαση εκτέλεσης, η οποία βέβαια δεν εφαρμόζεται πλήρως ή κατά γράμμα. Έχουν εξαρχής παρεισφρήσει σκόπιμες ασάφειες, οι οποίες στη συνέχεια (με κατάλληλους χειρισμούς και διαβουλεύσεις) ερμηνεύτηκαν μόνον προς το συμφέρον των εταιρειών. Αυτές οι συμβάσεις λέγονται «λεόντειες» και είναι πλήρως παράνομες.
Άλλη απλή απορία: Όταν το ένα τρίτο του δρόμου μεταξύ διοδίων συντηρείται ή επισκευάζεται και δεν παρέχεται ούτε η ασφάλεια ούτε η άνεση ούτε κανένα πλεονέκτημα του τελειωμένου δρόμου, γιατί δεν διακόπτεται για τον αντίστοιχο χρόνο και η καταβολή διοδίων; Ίδια η απάντηση: Όσο διαρκεί η επισκευή πρέπει να πληρώνουμε το κόστος της για να μην μπουν ίδια κεφάλαια. Έτσι μακραίνει και ο χρόνος επισκευής.
Ρώτησα στα διόδια της Ραψάνης για ποια διαδρομή πληρώνω και μου απάντησαν ότι αφορά τη διαδρομή από τα διόδια Μακρυχωρίου (προ των Τεμπών) μέχρι τα διόδια Λεπτοκαρυάς. Έκανα την ίδια ερώτηση και στα διόδια Λεπτοκαρυάς και η απάντηση ήταν: «Δεν είμαι εξουσιοδοτημένος να δίνω τέτοιες απαντήσεις». Στο Μακρυχώρι η διέλευση είναι 1 ευρώ, στη Ραψάνη είναι 2.20 ευρώ. Για ένα μήκος κατασκευασμένου αυτοκινητοδρόμου (χωρίς παραδρόμους) δύο περίπου χιλιομέτρων πληρώθηκαν 3,2 ευρώ.
Αναλογία ανά χιλιόμετρο 1,6 ευρώ. Με την αναλογία αυτή για τη διαδρομή Αθήνα – Θεσσαλονίκη έπρεπε να πληρώνουμε περίπου 850 ευρώ (ούτως ή άλλως ο δρόμος δεν είναι πλήρης). Με αυτήν τη σκέψη ομολογώ ότι ένιωσα ευτυχής που οι εταιρείες μού πήραν μόνο 25 ευρώ. Μόνον ευχαριστίες οφείλω (σε επόμενη κίνησή μου οι απαντήσεις ήταν διαφορετικές).
Βέβαια συμβαίνουν, απ’ ό,τι έμαθα, καθημερινά διάφορα επεισόδια στα διόδια για την πρακτική αυτή που εφαρμόζεται (αλήθεια, θα αυξηθούν πάλι τα διόδια;). Χιλιάδες πολίτες οδηγοί έχουν καταγραφεί στα βιβλία των εταιρειών με τους αριθμούς των αυτοκινήτων τους που πέρασαν χωρίς να πληρώσουν.
Μια περίπτωση στην περιοχή της Λάρισας παρ’ ολίγον να φθάσει στο ακροατήριο με την κατηγορία της φθοράς ξένης ιδιοκτησίας διότι ο κατηγορούμενος δεν άνοιξε την μπάρα, αλλά την έσπασε… Με πρότασή της η ίδια η μηνύτρια εταιρεία ανακάλεσε τη μήνυση διότι υπήρχε πολύ σοβαρή πιθανότητα να αθωωθεί ο κατηγορούμενος και να αποτελέσει προηγούμενο να μη μείνει ούτε μία μπάρα σε όλο τον δρόμο στη συνέχεια. Άραγε οποιοσδήποτε μπορεί να βάζει μια μπάρα σε δρόμο και να εισπράττει διόδια;
Τελευταία απορία: Όλα αυτά τα χρόνια δεν έτυχε να ταξιδέψει Εισαγγελέας κατά μήκος της ονομαζόμενης Εθνικής Οδού Αθηνών – Θεσσαλονίκης; Δεν το πιστεύω. Μήπως τους γνωρίζουν και πριν πληρώσουν σηκώνεται η μπάρα και περνούν; Δεν το πιστεύω ούτε αυτό. Μήπως δηλώνουν ότι είναι Εισαγγελείς και τους αφήνουν να περνούν; Ούτε αυτό το πιστεύω.
Μήπως πληρώνουν και αυτοί το παράνομο αυτό χαράτσι; Μάλλον κάτι τέτοιο γίνεται. Αφού και τους Εισαγγελείς κλέβουν και δεν υπάρχει αντίδραση καμιά, πώς περιμένουμε εμείς οι άλλοι οδηγοί, απλοί πολίτες, να γλιτώσουμε ποτέ;