Ο μη διαχωρισμός ανόμοιων καταστάσεων δείχνει επιπολαιότητα

Κύριε Διευθυντά,
Αναφορικά με τους εσχάτως αναπτυσσόμενους από των στηλών της εγκρίτου εφημερίδος σας προβληματισμούς ως προς την κύρια συνιστώσα της εθνικής ταυτότητας του σύγχρονου Ελληνισμού, σας παραθέτω γεγονότα άνευ σχολίων, καθ’ όσον τα εξαγόμενα εξ αυτών συμπεράσματα είναι, φρονώ, απολύτως κατανοητά:
α) Αυτός ο ίδιος ο σύγχρονος Έλληνας από τα πρώτα ήδη Συντάγματα του Άστρους (1823) και της Τροιζήνας (1827) προσδιόρισε «την πίστη στον Χριστό» όχι μόνον ως την κύρια συνιστώσα αλλά ως την ουσία της εθνικής του ταυτότητος.
β) Η αείμνηστη γιαγιά μου, αναφερόμενη στις συγκρούσεις των τελευταίων κρητικών επαναστάσεων ως περίπου σύγχρονη αυτών (είχε γεννηθεί το 1899), αλλά και στη συμβίωση με τους Τούρκους μέχρι της ανταλλαγής των πληθυσμών (1923), χρησιμοποιούσε μόνον τους όρους «Τούρκοι» και «Χριστιανοί». Εν προκειμένω, με δέος ακόμη ενθυμούμαι την εκ μέρους της αγράμματης εκείνης γυναίκας αναπαράσταση των τελευταίων στιγμών του Αρκαδίου, με έμφαση στην εμμονή των γυναικόπαιδων, προτού ακολουθήσουν τον Γιαμπουδάκη στην πυριτιδαποθήκη, να μεταλάβουν των Αχράντων Μυστηρίων. Μεταφερόμενη τότε σ’ εκείνες τις δραματικές στιγμές, με χαμηλή, τρεμάμενη φωνή επαναλάμβανε την παράκληση προς τον Ηγούμενο Γαβριήλ «μετάλαβέ με και μένα – μετάλαβέ με και μένα…
γ) Η ίδια γυναίκα, οσάκις διεπίστωνε ότι η συχνότητα του εκκλησιασμού των εγγονών της -κατά τη διάρκεια της εφηβείας κυρίως- δεν ήταν ικανοποιητική, εξέφραζε τη βαθύτατη απαρέσκειά της με τη φράση «ετουρκέψατε μωρέ, ετουρκέψατε».
Τελειώνοντας, πιστεύω ότι θα συμφωνούσατε, κύριε Διευθυντά, ότι η αξιολόγηση συμπεριφορών προσώπων και θεσμών εν αιχμαλωσία διατελούντων θα πρέπει να γίνεται με κριτήρια τελείως διαφορετικά εκείνων που ισχύουν σε καθεστώτα ελευθερίας και ευμάρειας. Ο μη διαχωρισμός ανομοίων καταστάσεων και συνθηκών για την εξαγωγή συμπερασμάτων, εάν είναι σκόπιμος, φανερώνει εμπάθεια, εάν όχι, ασυγχώρητη επιπολαιότητα.
Ευχαριστώ για τη φιλοξενία
Λουκάκης Γεώργιος
Ν. Ψυχικό