Μετά το Αφγανιστάν και το Ιράκ, η Σομαλία!

Ενώ λοιπόν περιμέναμε το νέο χρόνο να φέρει μαζί του, αν μη τι άλλο, και μια ημερομηνία λήξης για τα πολεμικά μέτωπα που είναι ήδη ανοιχτά, αυτός έρχεται φέρνοντας μαζί του ένα νέο πολεμικό μέτωπο, για να τριτώσει το κακό…

Η επέμβαση της Αιθιοπίας στη Σομαλία, που ξεκίνησε την προηγούμενη Κυριακή 24 Δεκέμβρη, αποτελεί ένα επιπλέον αιματηρό επεισόδιο της αμερικανόπνευστης αντιτρομοκρατικής σταυροφορίας. Οι πρώτες πολεμικές ιαχές ήχησαν στις 7 Δεκέμβρη, όταν το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ έκανε δεκτό το υπ’ αριθμόν 1725 ψήφισμα των Αμερικανών που πρόκρινε την ανάπτυξη αφρικανικής δύναμης στη Σομαλία με σκοπό να προστατεύσουν τη «νόμιμη» Ομοσπονδιακή Μεταβατική Κυβέρνηση, που κατά τους Αμερικανούς είχε ανατραπεί από την Ένωση Ισλαμικών Δικαστηρίων και εξοβελιστεί στην παραμεθόριο της χώρας.

Η πραγματικότητα που με δόλιο τρόπο αποσιωπάται από το παραπάνω αμερικανικό σενάριο είναι τελείως διαφορετική. Η Σομαλία από τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας στερούνταν κυβέρνησης και βρισκόταν στα χέρια ένοπλων συμμοριών. Η κατάσταση αποσύνθεσης επιδεινώθηκε δραματικά μετά το πολεμικό επεισόδιο που σημειώθηκε στην πρωτεύουσα Μογκαντίσου τον Οκτώβριο του 1993 και μεταφέρθηκε στην οθόνη με την ταινία Black Hawk Down, κατά έναν άψογο μεν κινηματογραφικά τρόπο, πολιτικά όμως βαθιά αντιδραστικό μια και ηρωοποιούσε τους αμερικανούς εισβολείς, που έχασαν 18 στρατιώτες, ενώ εμφάνιζε ως όχλο βάρβαρων και ημιάγριων τους Σομαλούς, που παρεμπιπτόντως θρήνησαν περισσότερους από 200 πολίτες, από τα αμερικανικά πυρά. Η αιματηρή εξουσία των φύλαρχων ανατράπηκε πρώτη φορά τον Ιούνιο που μας πέρασε όταν κατέλαβε την πρωτεύουσα η Ένωση Ισλαμικών Δικαστηρίων, που κατά γενική ομολογία όλου του Τύπου χαίρει ευρείας λαϊκής υποστήριξης. Ο λόγος για τον οποίο συμβαίνει αυτό είναι απλός. «Μια από τις πιο ζωντανές αγορές όπλων του κόσμου, η αγορά όπλων του Μογκαντίσου, καταγράφει φθίνουσα πορεία, με τις δουλειές να αντιστοιχούν σε ένα κλάσμα εκείνων που γίνονταν όταν οι συμμορίες των πολέμαρχων επιδίδονταν σε μάχες αλληλοεξόντωσης στους δρόμους της πόλης. Οι μέσες καθημερινές πωλήσεις του Μοχάμεντ έχουν πέσει από τα 15 Καλάζνικοφ στα τρία μόνο και οι τιμές έχουν πέσει σχεδόν στο μισό, στα 300 δολάρια. «Το μόνο καλό επάγγελμα ήταν να πουλάς όπλα», λέει ο 24χρονος Μοχάμεντ. «Τώρα δεν ξέρω τι θα κάνω», ανέφερε το αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του απεσταλμένου του αμερικανικού περιοδικού «Τάιμ» που δημοσιεύθηκε στις 19 Νοέμβρη. Συνέχιζε δε με τα εξής: «Στα ξέφωτα, ανάμεσα σε κτίρια σημαδεμένα από σφαίρες και κατά μήκος των πλατιών λεωφόρων παιδιά παίζουν ποδόσφαιρο και σκουπίδια δεκαετίας αρχίζουν να απομακρύνονται. Φυλάκια ένοπλων ομάδων που εκβιαστικά αποσπούσαν χρήματα και περιφερόμενες ομάδες που επέβαιναν σε ανοιχτά φορτηγάκια εξοπλισμένα με βαριά πυροβόλα έχουν δώσει τη θέση τους σε πειθαρχημένα ισλαμικά στρατεύματα. Τα λιμάνια της πόλης έχουν ανοίξει ξανά, τα λεωφορεία ταξιδεύουν στους δρόμους κατά τη διάρκεια της μέρας και οικογένειες Σομαλών κάνουν βόλτες στο πεζοδρόμιο τη νύχτα»! Αυτή είναι η πραγματικότητα όπως την κατέγραψε το αμερικανικό περιοδικό «Τάιμ», όχι το Αλ Τζαζίρα, ούτε το Αλ Αραμπίγια.

Αμερικανική επέμβαση

Κατά συνέπεια, χωρίς να παραγνωρίζουμε το σκοταδιστικό χαρακτήρα του ισλαμικού καθεστώτος, δεν υφίσταται θέμα τάξης ή αποκατάστασης κάποιας νομιμότητας, όπως δολίως ισχυρίζονται οι Αμερικανοί στον ΟΗΕ ώστε να πάρουν το πράσινο φως για την επέμβαση. Δίνοντας την έγκρισή του ο ΟΗΕ παύει να κρατάει αποστάσεις από τους Αμερικανούς όπως έκανε με το Ιράκ, και έρχεται να βγάλει τη βρώμικη δουλειά των Αμερικανών, συγκαλύπτοντας και νομιμοποιώντας μια ξένη πέρα για πέρα παράνομη επέμβαση επιθετικού χαρακτήρα που καταλύει την κυριαρχία μιας χώρας, της Σομαλίας αυτήν τη φορά, όπως ακριβώς έπραξε με τα Βαλκάνια ή με τις διπλωματικές πρωτοβουλίες που ανέλαβε για την Κύπρο. Η στάση του μάλιστα είναι πολύ περισσότερο αξιοκατάκριτη τώρα αν σκεφτούμε την ένοχη σιωπή που τηρούσε όσο η Σομαλία στέναζε κάτω από την μπότα των πολέμαρχων.

Οι λόγοι που οδήγησαν τους Αμερικανούς να παρακινήσουν το αιματοβαμμένο καθεστώς της Αιθιοπίας να επέμβει στη Σομαλία (με αποτέλεσμα να έχουμε την τρίτη σύρραξη μεταξύ των δύο αυτών χωρών τα τελευταία 45 χρόνια) φαίνονται πεντακάθαρα αν ρίξουμε έστω και μια φευγαλέα ματιά στον χάρτη της περιοχής. Καταλαμβάνοντας η Σομαλία και τις δυο πλευρές από το Κέρας της Αφρικής, ελέγχει τον κόλπο του Άντεν, που οδηγεί στην Ερυθρά Θάλασσα, και κατέχει επομένως μια στρατηγική θέση στον χάρτη των θαλάσσιων δρόμων μεταφοράς ενεργειακών πόρων από τον Περσικό στη Μεσόγειο. «Όπως συνέβη με το Ιράκ το 2003 οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν χαρακτηρίσει και αυτόν ως ένα πόλεμο που στοχεύει να φράξει τον δρόμο στην τρομοκρατία, αλλά ο πραγματικός τους στόχος είναι να αποκτήσουν απευθείας πρόσβαση σε μια εξαιρετικά στρατηγική περιοχή, εγκαθιδρύοντας εκεί ένα καθεστώς υποτελών», έγραφε στην «Ιντερνάσιοναλ Χέραλντ Τρίμπιουν» της Τετάρτης ο Σαλίμ Λόουν, που είχε διατελέσει εκπρόσωπος του ΟΗΕ στο Ιράκ το 2003. Και συνέχιζε στο ίδιο άρθρο (που είχε τίτλο «Απερίσκεπτος πόλεμος των ΗΠΑ στη Σομαλία, διά αντιπροσώπων»): «Το Κέρας της Αφρικής πρόσφατα αποδείχτηκε ότι είναι πλούσιο σε πετρέλαια και απέχει μόλις μερικά μίλια από τη Σαουδική Αραβία, επιτηρώντας το καθημερινό πέρασμα μεγάλου αριθμού δεξαμενόπλοιων και πολεμικών πλοίων μέσω της Ερυθράς Θάλασσας. Ο στρατηγός Τζον Αμπιζαΐντ, στρατιωτικός διοικητής στον πόλεμο του Ιράκ, ήταν στην Αιθιοπία αυτού τον μήνα και ο Πρόεδρος Χου Ζιντάο της Κίνας επισκέφθηκε την Κένυα, το Σουδάν και την Αιθιοπία στις αρχές αυτού του χρόνου, επιδιώκοντας την αγορά πετρελαίου και την υπογραφή εμπορικών συμφωνιών»! Η εκδίωξη επομένως των Ισλαμιστών από τη Σομαλία και η ανάληψη της εξουσίας από μια φιλοαμερικανική κυβέρνηση έρχεται να υπηρετήσει τα οικονομικά και γεωστρατηγικά σχέδια των Αμερικανών και δεν απορρέει από τη δημοκρατική τους ευαισθησία. Το μέτωπο στη Σομαλία είναι επομένως, μετά το Αφγανιστάν και το Ιράκ, το τρίτο μέτωπο της αμερικανικής σταυροφορίας που ως απώτερο στόχο έχει την κατάκτηση της Μέσης Ανατολής και την ανατροπή μη φιλικών καθεστώτων.

Εμφύλιος και αντάρτικο

Το σχέδιο όμως των Αμερικανών για την κατάκτηση της Σομαλίας θα αποδειχθεί πολύ πιο τυχοδιωκτικό και πολυώδυνο από το σχέδιο κατάκτησης του Αφγανιστάν και του Ιράκ. Η νίκη της Αιθιοπίας, όπως φάνηκε από την ικανότητα των στρατευμάτων της να προελάσουν ταχύτατα μέσα σε λίγες μέρες, φθάνοντας την Πέμπτη το μεσημέρι στα περίχωρα της Μογκαντίσου, ήταν εξ αρχής δεδομένη και γνωστή. Μια σύγκριση μεταξύ των δύο χωρών προδίκαζε άνετα το αποτέλεσμα της σύγκρουσης. Η Αιθιοπία, αν και καταλαμβάνει μόνο τη διπλάσια έκταση από τη Σομαλία, έχει οκταπλάσιο πληθυσμό (75 εκατ. η Αιθιοπία έναντι 9 εκατ. η Σομαλία), ενώ ο στρατός της είναι 15 φορές μεγαλύτερος: Η Αιθιοπία έχει 150.000 άνδρες ενώ η Ένωση Ισλαμικών Δικαστηρίων έχει υπό τις διαταγές της μόνο 10.000! Αν λάβουμε υπ’ όψιν μας δε τη στρατιωτική υπεροπλία των Αιθιόπων, όπως και τη συνεχή υποστήριξη των Αμερικανών, εύκολα καταλαβαίνουμε ότι η προέλασή τους στη Μογκαντίσου μέσα σε τέσσερις μέρες δεν ήταν έκπληξη. Έκπληξη αντίθετα θα αποτελέσει η συνέχεια!

Όπως συνέβη με την Καμπούλ και την Βαγδάτη, που η ευκολία με την οποία έπεσαν στα χέρια των Αμερικανών αποδείχτηκε κακός οιωνός, μια και ήταν αντιστρόφως ανάλογη της ευκολίας τους να τις διατηρήσουν υπό τον έλεγχό τους, τα δύσκολα για τους εισβολείς αρχίζουν μετά την κατάληψη της Μογκαντίσου. Το προεξόφλησε ο ηγέτης του Συμβουλίου Ισλαμικών Δικαστηρίων, Σεΐχης Σαρίφ Σαΐχ Αχμέντ, δηλώνοντας ότι «ο πόλεμος εισέρχεται σε μια νέα φάση. Θα πολεμήσουμε την Αιθιοπία για πολύ πολύ καιρό και προσδοκούμε ο πόλεμος να μεταφερθεί παντού»! Κάτι τέτοιο δεν είναι καθόλου δύσκολο. Η Αιθιοπία με το 50% του πληθυσμού της να είναι χριστιανοί και το υπόλοιπο μουσουλμάνοι έχει μια μακρά προϊστορία εμφύλιων συγκρούσεων που καθιστούν τη συνοχή της εξαιρετικά εύθραυστη. Στον απόηχο του εμφύλιου και της ανεξαρτητοποίησης τελικά της Ερυθραίας, που λόγω της έχθρας της με την Αιθιοπία υποστηρίζει τώρα τη Σομαλία, το δίμηνο Δεκεμβρίου 2003 – Ιανουαρίου 2004 εμφύλιες συγκρούσεις στη δυτική Αιθιοπία οδήγησαν στον θάνατο 350 ανθρώπους και στην προσφυγιά στο γειτονικό Σουδάν χιλιάδες άλλους. Από τον Μάιο του 2005 μέχρι τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου, η αστυνομία τουλάχιστον δύο φορές άνοιξε πυρ εναντίον διαδηλωτών που διαμαρτύρονταν για το καθεστώς, σκοτώνοντας περισσότερους από 80 ανθρώπους και συλλαμβάνοντας 8.000! Αυτό είναι το δημοκρατικό καθεστώς που στηρίζει η Ουάσινγκτον, το οποίο μάλιστα μόλις πρόσφατα, με αφορμή την κατάρρευση των τιμών του σταριού το 2001 και την ξηρασία του 2002-2003, αντιμετώπισε κρίση υποσιτισμού…

Και οι διπλανές χώρες όμως που θα δεχθούν τα κύματα προσφύγων, όπως η Κένυα για παράδειγμα, στηρίζονται και αυτές σε πήλινα πόδια λόγω κυρίως της ανείπωτης πείνας και δυστυχίας που επικρατεί. Εάν αρχίσουν και καταφθάνουν τα καραβάνια, ποιος θα αποτρέψει τα ποτάμια αίματος; Ήδη η κατάσταση στην πρωτεύουσα της Σομαλίας χαρακτηρίζεται απελπιστική, καθώς ο αποκλεισμός της από τους Αιθίοπες έχει προκαλέσει ελλείψεις σε πολλά βασικά είδη διατροφής. Γι’ αυτούς πιθανόν τους λόγους, η Αφρικανική Ένωση, που αρχικά είχε υποστηρίξει την επέμβαση της Αιθιοπίας, τελικά υπαναχώρησε. Σε ανακοίνωση που εξέδωσε την Τετάρτη, όπου δήλωνε τη στήριξή της στη μεταβατική κυβέρνηση που αποτελείται από φύλαρχους, πολέμαρχους και κατσαπλιάδες, ζητούσε «την απομάκρυνση όλων των στρατευμάτων και των ξένων στοιχείων από τη Σομαλία». Πλέον όμως ήταν αργά…

Η επιστροφή πάντως των Αμερικανών στη Σομαλία, έστω και διά αντιπροσώπων, 13 χρόνια μετά, βρίθει συμβολισμών, μια και στη Σομαλία έγιναν τα πρώτα νηπιακά βήματα της αντιτρομοκρατικής σταυροφορίας για να εξελιχθούν σε μεγαλειώδη φιάσκο. Η επιστροφή τους στον τόπο του εγκλήματος έρχεται να υπογραμμίσει και το κλείσιμο ενός αιματηρού κύκλου.