Βυζάντιον
Επιτέλους, κάνει κρύο. Μπορεί να κοστίζει κάτι παραπάνω σε ρεύμα και πετρέλαιο, αλλά αποκαθίσταται η τάξη. Δεν άντεχα άλλο αυτόν τον καιρό. Αισθανόμουν ότι τα έχω φτιάξει με την Μπρουκ από το «Τόλμη και Γοητεία». Θα ήταν υπέροχο να μου συμβεί στα ’80s, αλλά τώρα η κυρά έχει καβαλήσει τα 50 και τις έξι πλαστικές. Ήταν μια άνοιξη που τελείωσε πριν έρθει. Μια αναπνοή που πέθανε πριν καν γεννηθεί. Και τι έμεινε; Αυτή η υποχρέωση των πλαστικών γιορτών και της μίζερης χαράς και μετά μας περιμένουν ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος. Αυθεντικός, μίζερος και ισοπεδωτικός χειμώνας. Να φυσάς στον αέρα και το βρωμερό σου χνότο να αποκτά υπόσταση. Εγώ το κάνω και μετά γράφω στο τζάμι του αυτοκινήτου FUCK.
Πριν αρχίσω να γράφω σκεφτόμουν ότι δεν έχω απολύτως τίποτα να πω. Τα σχόλια που μπορείς να κάνεις τελειώνουν σαν αριθμοί τηλεφώνου. Είναι πεπερασμένα. Ελπίζω πως έρχεται ο καιρός που θα μιλάμε με μουγκρητά και αναστεναγμούς. Και αντί για τη φλυαρία μου θα δημοσιεύω κάτι περισσότερο εκφραστικό. Μια παιδική ζωγραφιά με μουντζούρες. Ένα μνήμα. Ένα κόκκινο σάβανο που θα φορεθεί στις γιορτές, δεν έχει τσέπες και δεν θα σε στεναχωρεί που είσαι άφραγκος. Αλλά δεν γίνεται. Πάμε, λοιπόν, στο κείμενο.
Θυμάμαι πως όταν είχαν βουτήξει τα μέλη της «17 Νοέμβρη» οι μετακινήσεις τους μπορούσαν να γίνουν με τα υπηρεσιακά SUV γρήγορα και απλά. Τώρα, αν θέλεις να τους μετακινήσεις όλους μαζί, χρειάζεσαι την κλούβα της αστυνομίας ή μερικά Hummer για να τους βάζεις πέντε-πέντε μέσα. Τι έγινε και μας προέκυψαν τόσο πολλοί; Θα πεταχτεί κάποιος έξυπνος και θα πει ότι είναι η κοινωνία σε περίεργη φάση, που καλλιεργεί την τρομοκρατία και άλλα χαριτωμένα. Παίζει κι αυτό, αλλά κατά τη γνώμη μου είναι τα Εξάρχεια. Μιλάμε για κανονικό θερμοκήπιο, έτσι; Τον βάζεις μέσα στα 15 του και στα 22 τον έχεις πάρει έτοιμο, με πιστοποιημένη χρήση οπλοπολυβόλου και βεβαίωση ικανότητας στην εκτόξευση όλμων. Είναι γκέτο. Είναι το αντίστοιχο του Αγίου Παντελεήμονα, αλλά στο πολιτικό του. Και εν τέλει είναι η μεγάλη ευθύνη και η χαμένη ευκαιρία της Αριστεράς. Αν μπορούσε κάποιος «θεσμικός» να τους μιλήσει και να τους εκπροσωπήσει πειστικά, τα πράγματα θα είχαν πάρει άλλη πορεία. Και όχι, δεν πιστεύω ότι η ευκαιρία χάθηκε από τον Αλαβάνο. Από τον Κύρκο και τον Φλωράκη χάθηκε. Άλλωστε τι είναι οι ηγεσίες της κοινοβουλευτικής Αριστεράς; Ο καλός μπάτσος ενός αυταρχικού συστήματος. (Μια φωτιά μού δίνετε να ανάψω ένα λεπτό τη μολότοφ;) Και συνεχίζω με συμβατικά θέματα.
Πήρα το Lower στη δεκαετία του ’80, τότε που εθεωρείτο πειστικό προσόν για να διεκδικήσεις κάποια δουλειά. Μάλιστα, είχα παρατηρήσει ότι ελάχιστοι γονείς συνειδητοποιούσαν ότι ο τίτλος του πτυχίου δεν σημαίνει τίποτα περισσότερο από το «χαμηλότερο». Ήταν, περίπου, σαν την ψήφο στο ΠΑΣΟΚ: Έκανες πως δεν καταλαβαίνεις. Από τότε ως σήμερα βελτίωσα θεαματικά τα αγγλικά μου. Μπορώ να συζητήσω πέρα από καμάκι σε τουρίστρια και δύναμαι να συντάξω ένα στοιχειώδες μήνυμα. Αυτό με βοήθησε να διατηρώ φίλους στο εξωτερικό. Ένας εξ αυτών μου προώθησε την έκθεση του World Economic Forum για την ανταγωνιστικότητα στην ελληνική οικονομία, κοινώς για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ελληνικές επιχειρήσεις έναντι των άλλων ευρωπαϊκών. Και θα ήθελα να σταθώ εδώ, διότι ακριβώς πάνω σε αυτό το σημείο παίζεται το μεγαλύτερο σκάνδαλο της μεταπολίτευσης, η μεγαλύτερη σπέκουλα σε βάρος του ελληνικού λαού. Φανταστείτε ότι όλα αυτά που συμβαίνουν με το θέμα της ανταγωνιστικότητας συνιστούν, κατά τη γνώμη μου, μεγαλύτερο σκάνδαλο από το άθροισμα των κατασκευαστικών και εξοπλιστικών προμηθειών της χώρας τα τελευταία τριάντα χρόνια. Σπεύδω να εξηγηθώ, μη φωνάζετε.
Θα έχετε καταλάβει, παρακολουθώντας και την αρθρογραφία συγκεκριμένων εφημερίδων, ότι ένα μεγάλο κομμάτι του εγχώριου επιχειρηματικού κόσμου πιέζει για συμπίεση του κόστους μισθοδοσίας τουλάχιστον κατά 10%. Αρχικά η πίεση είχε να κάνει με την κατάργηση των εορταστικών επιδομάτων. Αυτό, όμως, αξιολογήθηκε ως απόφαση με τεράστιο πολιτικό κόστος και η κυβέρνηση δεν το αποδέχθηκε. Αναζητήθηκε άλλη φόρμουλα, δηλαδή η κωμωδία που είδαμε αυτές τις μέρες με τους κοινωνικούς εταίρους να συζητούν τις δυνατότητες μείωσης των αμοιβών. Έλα όμως που οι της «τρόικας» αποφάσισαν να αδειάσουν εκδότες και μεγαλοβιομηχάνους! Θυμάστε ένα πρωτοσέλιδο της «Ελευθεροτυπίας» με τη διαρροή της «τρόικας» για τις πιέσεις που ασκούνται με σκοπό τον περιορισμό των αμοιβών; Δεν είναι απλώς αληθές, αλλά, όπως μαθαίνω, δεν περιγράφει το σύνολο της κωμικοτραγικής κατάστασης. Οι ξένοι τεχνοκράτες έχουν δεχθεί, μέσω τρίτων, έντονες πιέσεις προκειμένου να εντάξουν στο Μνημόνιο ρύθμιση για μείωση των αμοιβών στον ιδιωτικό τομέα. Σε αντάλλαγμα προσφέρεται όσο το δυνατόν καλύτερο «κλίμα» από την πλευρά της κοινωνίας. Όμως αυτό θα κατέρρεε νομικά μέσα σε δέκα λεπτά. Εκ των πραγμάτων το θέμα πήγε στη διαπραγμάτευση μεταξύ των κοινωνικών εταίρων. Διότι οι άνθρωποι της «τρόικας» δεν πιστεύουν ότι η ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων θα βελτιωθεί. Δεν το πιστεύει ούτε ο Στρος-Καν, που απέφυγε να αναφερθεί ευθέως σε μείωση μισθών. Μίλησε για σύνδεση των μισθών με την παραγωγικότητα. Αυτό δεν σημαίνει απαραιτήτως μείωση μισθών. Διότι στην «τρόικα» πιστεύουν αυτό που θα σας πω παρακάτω.
Σύμφωνα με την έκθεση του World Economic Forum (αλλά και με εγχώριες μελέτες που τώρα μαζεύονται), το εργατικό κόστος δεν είναι το μεγάλο πρόβλημα για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων. Δεν είναι καν μεγάλο πρόβλημα. Το άγος της ελληνικής επιχειρηματικότητας βρίσκεται στη λειτουργία του κράτους, στη διαφθορά, στη γραφειοκρατία, στην προβληματική χρηματοδότηση. Βρίσκεται στο φορολογικό καθεστώς και, εντάξει, ίσως και σε κάποια σημεία του θεσμικού πλαισίου για την εργασία. Το εργατικό κόστος στην Ελλάδα δεν είναι μεγάλο και σε καμία περίπτωση δεν είναι ο κύριος παράγοντας που επηρεάζει αρνητικά την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. Όμως βρήκαν την ευκαιρία και το συμπιέζουν. Με τη φανερή συναίνεση της κυβέρνησης, όχι μόνο κλέβουν χωρίς αιδώ από το πενιχρό εισόδημα των Ελλήνων, αλλά, όντως, σπρώχνουν την οικονομία σε πιο βαθιά ύφεση. Οι βιομήχανοι δεν είναι χαζοί για να χάσουν την ευκαιρία. Και αν θέλετε, οι του Τύπου είναι μέχρι ενός βαθμού δικαιολογημένοι, αφού πρόκειται για τον κλάδο με τη μεγαλύτερη απώλεια εσόδων. Οι άλλοι όμως;
Η μηχανή, λοιπόν, στήνεται στην πλάτη μας με διακομματική (πλην Αριστεράς) συναίνεση. Και αν στη Νέα Δημοκρατία θέλουν να προσθέσουν ελάχιστη σοβαρότητα στις κωμικές φωνούλες τους για έξοδο από το Μνημόνιο, ας μιλήσουν στους πολίτες για το παιχνίδι που στήνεται στην πλάτη τους. Και μη νομίζετε ότι είμαι ο γραφικός που χτυπιέται σαν το γατάκι κάτω από ρόδα αυτοκινήτου (μα τι αηδία είναι αυτή που έγραψα;) καταγγέλλοντας το Μνημόνιο και τις ρυθμίσεις του. Όχι! Σε μεγάλο βαθμό λατρεύω το Μνημόνιο, μη σου πω θα ήθελα να το γράψω κι εγώ. Και επειδή το έχω τυπωμένο και «δεμένο» στο γραφείο μου, σας θυμίζω ότι σε μεγάλο βαθμό περιέχει πράγματα που λέμε στην ταβέρνα για τις «κουφάλες» που πρέπει να πληρώσουν και το «μπουρδέλο» που δεν λέει να λειτουργήσει σωστά. Για μένα το Μνημόνιο είναι χημειοθεραπεία: επώδυνη, αλλά αν δεν την υποστείς θα φορέσεις πιο γρήγορα το ξύλινο παλτουδάκι.
Γράφω τη στήλη επί πέντε συναπτά έτη. Δεν έχω απουσιάσει ούτε Κυριακή, ακόμα και ασθενής έπαιρνα τον υπολογιστή επάνω στην τεράστια κοιλιά μου και έγραφα. Επίσης ο αριθμός των αναγνωστών μας παραμένει σε γενικές γραμμές σταθερός – αν πεθάνει κάποιος εμείς το βλέπουμε στο δελτίο με τις κυκλοφορίες. Μπορείτε, λοιπόν, να μου εξηγήσετε τι σας έχει πιάσει ορισμένους με τα κείμενα και τις απόψεις μου; Την προηγούμενη εβδομάδα πήγα να ανοίξω διάλογο με έναν αναγνώστη, τον κ. Δημήτρη, απάντησα με το γνωστό αλήτικο ύφος μου και κατέβηκαν κάποιοι από την κερκίδα έτοιμοι να με κατασπαράξουν. Βρε, δεν με παρατάτε; Κύριε Δημήτρη μου, θα τα πούμε μαζί κάποια άλλη στιγμή. Μέχρι τότε, για να ησυχάσουμε κάπως, παραδέχομαι ότι ο Άνθιμος είναι άγιος, οι μουσουλμάνοι εγκληματικά μιάσματα απίστων, αν θέλετε λέω και ότι ο Πάπας είναι αιρετικός. Αμήν και τέλος. Eιλικρινά δεν μπορώ να διαχειριστώ τόση αρνητική ενέργεια. Λευτεριά στον Άγιο Παντελεήμονα!